یکشنبه ۱۰ آذر ۱۳۹۲ - ۱۹:۰۶
۰ نفر

همشهری آنلاین: آمار دقیقی از پراکندگی محوطه‌های خوزستان که نقش بز کوهی در آن‌ها حک شده در دست نیست. اما شواهدی که از تخریب محوطه‌ها بر جای مانده نشان می‌دهد که این نقش‌ها از وضعیت مناسبی برخوردار نیستند

. در حال حاضر نه‌ تنها برای شناسایی این نقش‌ها تلاشی صورت نگرفته که بخشی از این نقوش زیر تیغ بلدوزر قرار گرفته است.

به گزارش خبرگزاری‌ میراث‌فرهنگی، خوزستان مملو از تصاویر و نقوش سنگی بز کوهی است. آثاری که به‌دلیل عدم نگهداری صحیح رو به‌ زوال قرا گرفته‌اند. آن طور که در تصاویر مشاهده می‌شود بسیار از نقوش بز کوهی در شهرستان‌های استان خوزستان توسط بلدوزر تخریب شده‌اند. این درحالی است که بز کوهی یک اسطوره آریایی بوده که در فرهنگ ایل بختیاری رسوخ کرده است. در حال‌ حاضر می‌توان تاثیر آن را روی سفالینه‌ها، صخره‌ها ریتون‌ها، اشیاء تزیینی، لگام اسب، دستبافته‌ها و... مشاهده کرد.

"مجتبی گهستونی" دبیر انجمن تاریانا و فعال میراث‌فرهنگی خوزستان در این رابطه می‌گوید: بارها در مناطقی از خوزستان با تصاویری از نقوش سنگی بز کوهی برخورد کرده‌ام که تمامی آن‌ها به ‌دلیل نبود رسیدگی‌ در معرض خطر قرار گرفته‌اند.

نقش بز

با این که در خوزستان آمار دقیقی از پراکندگی محوطه‌هایی که نقوش بز کوهی دارند در دست نیست اما تاکنون هم برای شناسایی محوطه‌هایی که در دسترس هستند تلاش چندانی صورت نگرفته است. چنانچه تعدادی از این نقوش در شهرستان اندیکا، در حال فرسایش و تخریب است.

این درحالی است که نقش بز کوهی در فرهنگ زندگی مردم بختیاری خوزستان پیوند دیرینه‌ای دارد. به همین دلیل است که این نقوش را که به نقوش چوپانی هم معروف هستند در منطقه خوزستان می‌توان رویت کرد.

گهستونی با اعتقاد بر این که این نقش‌ها به‌دلیل ویژ‌گی‌های فرهنگی ایل بختیاری در منطقه، از اهمیت زیادی برخوردار بوده‌اند می‌گوید که قدمت برخی از این نقوش، هنوز به درستی مشخص نشده است.
سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان با اعلام در خطر بودن نقوش سنگی بز کوهی در اندیکا گفت: نقوش سنگی بز کوهی قلعه بردی به ‌دلیل آن که کشاورزان و اهالی روستا هیچگونه شناختی نسبت به آن ندارند در حال فرسایش و تخریب قرار گرفته و به جز مراقبت‌های موردی روستائیان هیچ حفاظت اصولی از آنها صورت نمی‌گیرد. با مشاهده این سنگ‌نگاره‌ها که نشان از تاریخی دور و دراز این سرزمین دارند می‌توان نشانه‌هایی از حیوانات، انسان‌ها، گیاهان و زندگی را در آن مشاهده کرد.

وی با اشاره به وجه تمایز سنگ‌نگاره‌های موجود در خوزستان گفت: نقش بز کوهی از جمله ویژگی‌های مشترک این سنگ‌نگاره‌ها است. وجود نقوش بزروی سنگ‌ها نشانه وجود آب و سرچشمه‌های آن بوده، به گونه‌ای که با کمی مطالعه سنگ نگاره‌ها می‌توان به این نتیجه رسید که عموما سنگ‌نگاره‌های اولیه و قدیمی‌تر تنها به نقش بز محدود می‌شده‌اند و در مناطقی که بعدها و در دوره‌های متاخرتر طرح‌هایی روی سنگ نگاره‌ها اضافه شده نقوش دیگری مانند انسان و شتر و حتی نوشته‌هایی می‌توان پیدا کرد. قلعه بردی در منطقه‌ای آباد و دارای ابنیه‌های فراوانی قرار گرفته و از باغستان‌های زیادی برخوردار است که نشان می‌دهد پیش از این مراتع زیادی برای حیوانات در این منطقه وجود داشته است.

از سویی دیگر نقوش سنگی بز کوهی منطقه زیبای کیارس از توابع شهرستان گتوند به شدت در حال تخریب هستند و اقداماتی نظیر حفاظت و ثبت در فهرست آثار ملی می تواند از ادامه روند تخریبی آنها جلوگیری کند.

منطقه کیارس در شمال شهرستان گتوند و در فاصله تقریبا 20 کیلومتری آن قرار دارد و نقوش مذکور نیز مشتمل هستند از چند نقش بز که در مرکز تصویر بزی با ابعاد بزرگ‌تر و بر بالای آن تصویر انسانی است که به نظر می‌رسد در حال شکار است.

سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی خوزستان با اعلام در خطر بودن نقوش سنگی بز کوهی در بعضی مناطق خوزستان گفت: نقوش سنگی بز کوهی در حین ناشناس بودن زیر پای کشاورزان روستا و کودکان و نوجوانان در حال فرسایش و تخریب هستند و به جز مراقبت‌های موردی روستائیان، هیچ حفاظت اصولی از آنها صورت نمی‌گیرد.

توسعه روستاها و ناشناخته بودن این سنگ‌نگاره‌ها باعث شده که بخش‌های عمده‌ای از این نقوش در فرایند توسعه از بین بروند.

کد خبر 240769
منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز