ستاره‌های‌هالیوود کارشناس تغذیه نیستند

مترجم - مرجان رودبار محمدی: مدتهاست که رژیم‌های غذایی که ادعا می‌کنند سموم بدن را دفع می‌سازند، رژیم‌هایی که در ایالات متحده موسوم به DETOX هستند، اسم و رسمی برای خود به هم زده‌اند.

شرکت‌های تبلیغات کننده این روش‌ها به افرادی که از این نوع رژیم پیروی می‌کنند، نوید می‌دهند که با مصرف مواد خاصی، ضمن دفع کردن تمام سموم بدن، چربی‌های بدنشان را می‌سوزانند، پوست بدن را صاف و شفاف می‌کنند و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌سازند.

اما کارشناسان می‌گویند، دلایل معتبری وجود دارد که نشان می‌دهد این نوع رژیم‌های غذایی سخت با مدت زمان طولانی، درست مثل رژیم «مصرف میوه جات به تنهایی»، دارای عوارض جانبی است و منجر به ناخوشی و بیماری فرد می‌گردد.

رواج این نوع رژیم‌های غذایی که فرد را با کمبود مواد غذایی بسیار مغذی روبه‌رو می‌سازد، مرهون دو چهره مشهور سینما یعنی گینت پالترو و آنجلینا جولی است.

البته گفته می‌شود بیونسی نولیس هم برای فیلم Dream Girls با استفاده از یکی از همین انواع رژیم غذایی 9 کیلوگرم وزن بدن خود را کم کرد؛ رژیم موسوم به Master Cleanse که در آن، فرد تنها ترکیبی از لیموترش و شیره درخت افرا، آب و یک نوع فلفل قرمز، آب نمک و یک نوع چای گیاهی ملین را به مدت 10 روز مصرف می‌کند.

موضوع پالایش و پاکسازی بدن از هر گونه مواد مضر و مسموم، سالهاست که جای خود را در میان طرفداران تناسب اندام باز کرده‌اند. به غیر از افرادی که به دلیل حرفه و موقعیت شغلی از این نوع رژیم غذایی پیروی می‌کنند، عده زیادی نیز هستند که با استفاده از کتابهای رژیم غذایی که در بازار عرضه می‌شود به این نوع رژیم غذایی می‌پردازند. این درحالی است که کارشناسان تغذیه مرتباً خطرات ناشی از رژیم‌های غذایی طولانی مدت را گوشزد می‌کنند.

مثلا در نوعی رژیم غذایی که فرد تنها از مواد ملین استفاده می‌کند و هیچ گونه استفاده‌ای از مواد غذایی جامد نمی‌شود، بدن با کمبود ویتامین مواجه می‌شود و این به نوبه خود منجر به ضعف، ناتوانی ماهیچه‌ها و حتی افزایش خطر دیابت می‌شود.

لونا ساندون، کارشناس رژیم غذایی شهر دالاس در آمریکا می‌گوید: تردیدی نیست که رژیم‌های غذایی طولانی مدت منجر به تضعیف ماهیچه‌های بدن و کمبود خیلی از مواد مغذی لازم بدن می‌شوند. ما با محروم کردن بدن از هرگونه ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم که ما از مواد غذایی مغذی کسب می‌کنیم، توانایی بدن را برای مبارزه کردن با التهابات و بیماریهای عفونی کاهش می‌دهیم.

کارشناسان می‌گویند، به دلیل آنکه رژیم‌های غذایی سخت تعادل قند خون، پتاسیم و سدیم بدن را به هم می‌زند، افرادی که بیماری دیابت، قلبی یا کلیوی دارند و یا خانم‌هایی که باردار هستند نباید با پیروی از این نوع رژیم‌ها اقدام به کاهش وزن کنند. همچنین کودکان، نوجوانان و یا افرادی که شرایط گوارشی خاصی مثل سوء‌هاضمه دارند نیز باید از این نوع رژیم‌ها پرهیز کنند.

تعداد کتاب‌های رژیم‌های غذایی که به پالایش، پاکسازی سموم بدن می‌پردازد هم بیشمار است و هر کدام از آنها دستور العمل‌های خاصی دارند. از انواع این کتاب‌ها می‌توان به کتاب‌های پاکسازی بدن با «مصرف ادویه‌جات و آب میوه» و «پاکسازی بدن با سبزیجات تازه» اشاره کرد. اما اکثر این کتاب‌ها اساساً به توصیه رژیم‌های غذایی مواد مایع و ملین با حداقل کالری می‌پردازد.

هدف از این نوع رژیم‌های غذایی که مدت زمان آن 3 روز تا یک ماه طول می‌کشد، پاکسازی بدن از سمومی است که بیشتر از محیط اطراف ما جذب می‌شود تا از مواد غذایی که ما روزانه مصرف می‌کنیم. بعضی از این نوع رژیم‌های غذایی مصرف مواد غذایی جامد را اکیداً ممنوع می‌سازد و به افرادی که تحت رژیم غذایی هستند مصرف نوشیدنی‌هایی که مقدار کالری آن بسیار پائین است را توصیه می‌کند.

دکتر نصیر مولو کارشناس تغذیه می‌گوید: هنگامی که فرد تحت شرایط خاصی بیمار می‌شود، در کارکرد اعضای بدن تداخل ایجاد می‌شود و سیستم دفاعی بدن مختل می‌گردد. در نتیجه بدن به خوبی قادر به انجام دادن روند پاکسازی سمومی که سلامتی فرد را تهدید می‌کند، نیست و با این نوع رژیم‌های غذایی، ضمن آنکه مواد زائد از روده خارج می‌شود، باکتریهای مفید نیز که از سلامت روده محافظت می‌کند، دفع می‌شوند.

به دلیل اینکه این نوع رژیم‌های غذایی، بدن را با کمبود کالری مواجه می‌سازد، عوارض جانبی دیگری مثل سردرد، خستگی مفرط و بی‌حوصلگی فرد را تهدید می‌کند. همچنین به دلیل استفاده بیش از حد از مواد دارویی و مواد غذایی ملین، این نوع رژیم‌ها چندان خوشایند نیستند. بسیاری از افرادی که تحت درمان این گونه رژیم‌های غذایی هستند، دائماً به حمام می‌روند که این عمل هم موجب خشکی و ترک پوست و همچنین التهاب آن می‌گردد.

برخی افرادی که از این نوع رژیم‌های غذایی پیروی می‌کنند، مدعی هستند که احساس شادابی و سبکی بیشتری می‌کنند، در حالی که تحقیقات نشان داده است این گونه رژیم‌ها بیشتر منجر به بی‌حالی و سستی فرد می‌گردد و همچنین تمرکز و دقت فرد را کم می‌کند. این نوع رژیم‌های غذایی برای اینکه مقدار لازم پروتئین بدن را تامین نمی‌کنند، بدن را برای بازسازی بافتهای ماهیچه‌ای با مشکل مواجه می‌سازد.

متخصصان تغذیه می‌گویند با وجود اینکه افراد می‌توانند با این نوع رژیم‌ها به سرعت مقدار زیادی از وزن بدن خود را کم کنند، اما اکثر افراد دوباره وزن از دست رفته را بدست می‌آورند، بخصوص اگر در رژیم غذایی آنها میزان مصرف مواد غذایی مغذی بسیار کم و محدود باشد. با وجود اینکه افراد می‌توانند 5 تا 10 درصد از وزنشان را در اولین ماههای رژیم غذایی کم کنند، اما دو سوم افراد، وزنی که در عرض 4 تا 5 سال از دست داده‌اند را مجدداًً به دست می‌آورند و چاق می‌شوند.