چرا افراد لاغر میلی به خوردن غذاهای رنگین ندارند؟ چه اتفاقی در بدن آدم‌های لاغر باعث کاهش اشتهای آنان می‌شود؟ آیا چاق‌ها برای شاد بودن نیاز به خوردن دارند؟ آیا به نظر شما رابطه‌ای بین خوشحالی و لاغری وجود دارد؟
در طول تاریخ محققان زیادی در این رابطه جست‌وجو کرده‌اند و حتی عده‌ای از آنها از روی ظاهر افراد، شخصیت و خصوصیات باطنی آنها را شرح دادهاند. به عنوان مثال کرچمر، روانپزشک آلمانی آدم‌های چاق قدکوتاه که سینه و شکم خیلی بزرگ دارند و پوستشان به سرخی تمایل دارد را برون‌گرا، خوشگذران و خوش‌برخورد می‌داند و می‌گوید این افراد معمولاً شاد بوده و از زندگی لذت می‌برند.
اما آدم‌های لاغر و قدبلند، درون‌گرا، مضطرب و عصبی هستند و با کنایه حرف می‌زنند. گروه سوم که استخوان‌بندی محکم و عضلات قوی و سینه پهن و بلند دارند، جدی، ریاست‌طلب، پرخاشگر و زورگو هستند. با توجه به تقسیم‌بندی این روانپزشک آیا می‌توانیم بگوییم آدم‌های چاق از خوردن لذت می‌برند و این کار آنها را شاد می‌کند؟
دانشمندان بیکار ننشسته و در جست‌وجوی پاسخی برای سؤال ما هستند. حتی آنها معتقدند با کشف سازوکار این قضیه می‌توان راه‌هایی برای کاهش اشتهای آدم‌های چاق پیدا کرد؛ چنان‌که پژوهشگران دانشگاه شفیلد در بریتانیا سرگرم تحقیقاتی درباره رابطه هورمون سروتونین (Serotonin) با لاغری افراد هستند.
هورمون سروتونین در مغز احساس شادی به همراه می‌آورد و این پژوهشگران معتقدند با افزایش میزان این ماده شیمیایی در افراد، به کاهش وزن آنها کمک می‌شود.
دکتر کارولین دالتون که سرپرستی این تحقیقات را به عهده دارد می‌گوید: افرادی که میزان تولید سروتونین در مغز آنها پایین است (یعنی همان تپل‌های خودمان) برای بهبود روحیه خود بیشتر به غذا روی می‌آورند.
او معتقد است 75 درصد افراد برای بهبود حالات روحی خود میل شدید به غذا پیدا می‌کنند، در حالی که آنها می‌توانند با جایگزین کردن فعالیت‌های سرگرم کننده دیگر مانند ورزش به همان نتیجه مطلوب برسند. جالب است، ورزش و خوردن غذاهای رنگین هر دو می‌تواند سروتونین را در مغز زیاد کند.
این تحقیقات همین هفته آغاز شده است و تا 18 ماه دیگر ادامه خواهد داشت. دکتر دالتون درباره این تحقیق به بی‌بی سی می‌گوید: ما در تحقیقات خود افرادی را که دارای ژن چاقی هستند طی برنامه خاصی تشویق به ورزش خواهیم کرد.
ورزش نه‌تنها به آنها کمک می‌کند تا با سوزاندن کالری لاغر شوند بلکه با افزایش تولید هورمون سروتونین در مغز، وابستگی آنها به غذا را کمتر می‌کند.
البته قضیه به همین‌جا ختم نمی‌شود چون گرچه چاق‌ها برای بالا بردن روحیه خود به خوردن متوسل شده‌اند اما انگار آدم‌های لاغر نتوانسته‌اند برای شاد بودن، راهی را جایگزین کنند. گواه کلام ما تحقیقاتی است که نشان می‌دهد لاغرها بیشتر خودکشی می‌کنند.
کدام افسرده‌ترند
چاق‌ها یا لاغرها؟
پیش از این مطالعات دانشمندان نشان داده بود که چاق‌ها افسرده هستند و با همین استدلال انتظار می‌رود که چاقی باعث افزایش میزان خودکشی در این افراد شود. اما به گزارش رویترز نتایج تحقیقات جدید پژوهشگران مرکز پزشکی بوستون دقیقاً عکس این قضیه را نشان می‌دهد. این محققان 46 هزار و 755مرد را در طول 16 سال مورد بررسی قرار دادند.
در پایان 131 نفر بر اثر خودکشی از بین رفتند و جالب این بود که میزان خودکشی در مردان دارای اضافه وزن یا مردان چاق- یا به قول خودمان همان تپل‌ها- در مقایسه با مردانی با وزن طبیعی به‌طور قابل ملاحظه‌ای کمتر بود.
طبق این مطالعات، خطر خودکشی به نسبت هر 1 واحد افزایش در شاخص توده بدنی، 11 درصد کمتر شده و همچنین کیفیت زندگی و سلامت روحی با زیاد شدن شاخص توده بدنی (BMI) بیشتر می‌شود. شاید با درک مکانیسم طبیعی چاقی و تقلید این روش بتوان برای پیشگیری از خودکشی هم کاری کرد.
وقتی چاق‌ها افسرده می‌شوند!
یکی از محققان دانشگاه میشیگان در تحقیقات خود متوجه شد خانم‌هایی که در زندگی اجتماعی خود با زنان لاغراندامی که در زندگی خود موفق هستند سروکار دارند، اغلب از ظاهر خود ناراضی بوده و چون خودشان را با این خانم‌هایی که از نظر اندام الگو و ایده‌آل هستند؛ مقایسه می‌کنند، نسبت به روشنی آینده خودشان- که البته به لاغری این زنان موفق نیستند- احساس ناامیدی می‌کنند.
شاید به همین علت است که در جوامع زیادند خانم‌هایی که فکر می‌کنند موفقیت اجتماعی خود را باید در لاغر شدن جست‌وجو کنند و با هزار جور قرص و رژیم لاغری سعی می‌کنند خودشان را لاغر کنند غافل از این‌که محققان می‌گویند لاغرها بیشتر مستعد اضطراب هستند!
از طرف دیگر پزشکان درباره علل اختلالات خوردن مانند آنورکسیا و بولیمیا بررسی‌هایی انجام دادهاند که نشان می‌دهد عوامل ژنتیکی و بیولوژیک در این بیماری‌ها نقش پررنگ‌تری دارند.
بی‌اشتهایی عصبی یا همان آنورکسیا نوعی گرسنگی کشیدن عمدی است که حدود 5 درصد دختران جوان در انگلیس دچارش هستند. در بروز چنین بیماری‌هایی اگرچه نقش تقلید از مدل‌های زیبایی و اثرات زندگی مدرن را نمی‌توان نادیده گرفت اما با مشاهده شیوع این بیماری حتی در جوامعی که چاق‌ها هم از مقبولیت اجتماعی خوبی برخوردار هستند، دانشمندان به فکر افتاده‌اند که به بررسی نقش عوامل ژنتیکی بپردازند.
پزشکان انگلیسی در این بررسی متوجه شدند سیستم سروتونین که میزان اشتها و رفتار جنسی را کنترل می‌کند در این افراد مختل می‌شود. این دانشمندان ابتدا نقش گیرنده HT2A 5 که در تنظیم خوردن نقش دارد را بررسی کردند و متوجه شدند که گیرنده سروتونین در افراد دچار بی‌اشتهایی عصبی دارای تفاوت‌هایی با سایر افراد است.
کسانی که سروتونین بالایی دارند مستعد اضطراب هستند. پزشکان این مرکز معتقدند شاید همین مسئله در پس توانایی عجیب این بیماران برای سرکوب کردن اشتهایشان پنهان است.
آنها معتقدند در حالی که افراد گرسنه برای به‌دست آوردن غذا همدیگر را می‌کشند و حاضرند هر چیز سیر کننده‌ای را بخورند، این بیماران با وجود گرسنگی اشتهایی برای خوردن ندارند. پس حتماً یک جایی در سیستم اشتهای این افراد اختلال ایجاد شده که احتمالاً با سیستم استرس و پاسخ به آن مربوط است.
در این افراد، ضربان قلب و فشار خون در این مواقع بالا رفته و باعث کاهش اشتها و همچنین میل جنسی می‌شود. محققان این مرکز می‌گویند در این بیماران هم احتمالاً نوعی پاسخ مزمن به وضعیت استرس ایجاد شده و باعث از دست دادن اشتهای آنان می‌شود.
چاق یا لاغر، چطور شاد باشیم؟
با توجه به تحقیقات می‌توان نتیجه گرفت که بسیاری از ما برای این‌که شاد باشیم و روحیه خوبی داشته باشیم، خودمان را با دیگران مقایسه می‌کنیم. اگر چاق باشیم و خودمان را با مدل‌های زیبا مقایسه کنیم ناراحت و افسرده می‌شویم از این‌که مانند آنها زیبا نیستیم و اگر ثروتی داشته باشیم، وقتی خودمان را با دیگران مقایسه می‌کنیم از این‌که بیشتر از آنها داریم خوشحال می‌شویم. اما این شادی‌ها هم مانند لذت خوردن یک شیرینی موقتی است.
محققان دریافته‌اند که مرکز درک لذت انسان دیرتر نسبت به شادی ناشی از اهداف متعالی معنوی در زندگی و محبت به دیگران تطابق پیدا می‌کند. سلامت، خانواده و دوستان، ازدواج موفق، باور مذهبی و معنی دارو هدف‌دار بودن زندگی می‌توانند زندگی را برای ما لذت‌بخش کنند و این‌گونه شادی‌ها در زندگی انسان ماندگارتر است.
