در این همایش که مسئولان شهری، کارشناسان و اساتید دانشگاه حضور یافته بودند، محورهای دین، خرده فرهنگ‌ها، روانشناسی، رسانه، مدیریت شهری و فضای شهری بررسی شد و مورد تبادل نظر قرار گرفت. احمد مسجد جامعی رئیس شورای اسلامی شهر تهران در این همایش با اشاره به این نکته که گاهی شوق خدمتگزاری افراد را از تأمل باز می‌دارد، به این موضوع پرداخت که تأکید بر مسائل نظری مبتنی بر تجربه در این زمینه بسیار ضروری است.
به گفته وی، تعریف و جایگاه شهر از روزگار کهن با نسبت ویژه به معانی متفاوت همراه بوده است و شهر به‌عنوان یک موجود زنده روایتی از ملت‌ها، عواطف و انسانیت‌هاست. شهرها بر پایه گفته‌های مسجدجامعی نه‌تنها توسط معماران و مهندسان که با وجود متفکران خلق شده است. در این معنا محله شکل‌دهنده الگوی شهری تهران در طول تاریخ بوده است؛ بدین‌ترتیب که در دوره‌ای فضای شهری در کنار فضای طبیعی شکل می‌گیرد و تمام مسیرهای طراحی شده اولیه تهران رو به قبله شکل می‌گیرد که در دوره دارالخلافه ناصری ثبت شده بود.
آنگونه که مسجد جامعی تصریح کرده، شکل‌گیری محله‌ها براساس طبیعت، آب، آبادی، عقاید، شغل‌ها و اقوام انجام می‌پذیرد و اسامی محله‌هایی نظیر ونک، پونک، امیرآباد، بهجت آباد و گود عرب‌ها بر این اساس شکل گرفته است. اما در عین تمایزها، دغدغه مشترک برای شکل‌گیری شهر وجود داشته است. به گفته وی، روح شهری در همین مجموعه‌های متمایز براساس یک باور و خواست مشترک شکل می‌گیرد. بنابر اظهارات رئیس شورای شهر تهران، در پایتخت امروز هم دغدغه بازگشت به تاریخ و هویت تاریخی وجود دارد و مدیریت شهری نیز برای تحکیم این هویت تلاش می‌کند.
مطالعات جدی پشتوانه اداره خوب شهرها
سیدمحمدهادی ایازی رئیس مشاوران شهردار تهران نیز در این همایش با تأکید بر مسائل فرهنگی و اجتماعی برای اداره خوب شهر تصریح کرد که بدون مطالعه عمیق نمی‌توان برای موضوعات پیچیده کلانشهر تهران نسخه پیچید. ایازی برگزاری این همایش‌ها را در پیداکردن دید واقعی نسبت به شهر مؤثر دانست و متذکر شد که نباید تصور کرد با برگزاری چند همایش می‌توان تغییر بزرگی حاصل کرد بلکه شرط اداره خوب شهرها داشتن پشتوانه مطالعات جدی است و توجه به حوزه اجتماعی و فرهنگی شهر است.
وی با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب در موضوع سبک زندگی عمده مسائل ذکر شده را به شهرنشینی و شهروند مداری مربوط دانست. به گفته وی، کسانی که شهر را اداره می‌کنند باید به این موضوعات توجه داشته باشند تا در خدمت به مردم تعالی شهروندان موردعنایت باشد.
براساس گفته‌های ایازی، توسعه اجتماعی شهر با محور شهر زندگی به‌صورت اساسی درکلانشهر تهران مورد توجه است و این موضوع در متن سند توسعه برنامه 5ساله شهری نیز گنجانده شده است. وی باتأکید بر اینکه مدیران شهری باید زمینه زیست مومنانه را فراهم کنند، تأکید کرد: ازمنظر کالبدی، توسعه برنامه‌های فرهنگی و ورزشی بسیار مهم است چرا که درکیفیت زندگی عادی مردم مؤثر است.
زیست مومنانه و اخلاق اسلامی شهر با مدیریت تغییرات فرهنگی ارتقا می‌یابد و باید کارشناسان دراین راه از مدیریت شهری حمایت کنند و مدیران موضوعات مورد توجه مردم را در اولویت قرار دهند. آنگونه که ایازی گفته، اخلاق، نزاکت و ادب، امروز در جامعه به مطالبه مردم تبدیل شده است و این موضوعات است که به شهر هویت می‌دهد و مسائل را حل می‌کند. این در حالی است که امروز مقید به رفتار شهروندی نیستیم و شاهد آن هستیم که در جامعه اخلاق شهروندی زیرپا گذاشته می‌شود. از این‌رو از کارشناسان انتظار می‌رود تا براساس برنامه 5ساله دوم که تهران شهر زندگی است، موضوع زندگی مفرح و شاد در کلانشهر تهران را دنبال کنند.
اهمیت توجه به گفتمان شهری و ارتباطات شهروندان
علی اصغر محکی، مدیرکل مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران در این همایش درباره محدودنماندن به عادات فکری متداول سخن گفت و افزود: اگر شناخت شهر محدود به سنت پژوهشی باشد و از پدیدارشناسی فاصله گرفته شود، گنجینه‌ای ارزشمند از دست رفته است، چرا که شهر با تجربه زیستی شهروندان گره خورده است.
به گفته محکی، تعالی و رشد انسان در ارتباط انسان با مکان پدیده‌ها و روابط بین آنها نهفته است و در این میان شهر همچون شاه کلیدی است که سرشت انسان در آن رقم می‌خورد. وی در سخنان خود با اشاره به دیدگاه‌های ابن سینا در این حوزه گفت که شهر و شهری گری سهمی بزرگ در ایجاد روابط عاطفی گسترده در میان شهروندان دارد. بنابراین اگر گفتمان شهری از کنش ارتباطاتی شهروندان و تعاملات با حوزه مدیریت شهری رقم بخورد، می‌تواند در شهر مؤثرباشد و این موضوعی است که باید بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد و روی آن مطالعه شود.
