اعتماد به نفس، سلامت جسمی و روانی افراد را تضمین میکند و آنها را خوشبین بار میآورد. اگر دانشآموزی که در یک درس ضعیف است، از درس دیگر نمره خوبی بگیرد، مطمئنا حس اعتماد به نفس ایجاد شده در او سبب میشود تا به دروسش بیشتر علاقه نشان دهد و میکوشد کمبودها را جبران کند.
عزت نفس به شخص امکان میدهد تا توانمندیهای درونی و ارزشهای فردی خود را بشناسد.
اعتماد به نفس دقیقاً کارکردی یکسان در کودکان دارد، فقط در صورتی که نیازهای عاطفی اصلی آنها برآورده شود، آنها میتوانند یاد بگیرند که خود را دوست بدارند و برای خود ارزش قائل شوند. بنابراین درک نیازهای اصلی بچهها اولین قدم برای ایجاد محیطی مناسب برای رشد و پیشرفت سالم به شمار میرود. فرزندان ما نیازهای فردی بسیار زیادی دارند ولی همه آنها را میتوان در طبقهبندی زیر خلاصه کرد:
احساس تعلق
احساس تعلق در این تقسیمبندی اول میآید، صرفاً به دلیل اینکه بچهها موجوداتی اجتماعی هستند و اساسیترین نیاز آنها این است که احساس پیوستگی کنند. آنها با آگاهی از اینکه به گروهی تعلق دارند، احساس امنیت میکنند.آشکارترین و بارزترین گروه، خانواده است. ولی وقتی بچهها بزرگتر میشوند احساس میکنند که نیاز دارند به گروهی خارج از گروه خانواده متعلق باشند نظیر گروه دوستان، تیمها و... و هدف اصلی آن است که بچهها جای خود را در خانواده و دنیا باز کنند.
منحصر به فرد بودن
همه ما با سایر انسانها تشابهی اساسی داریم، با وجود این همه بچهها در حد خود منحصر به فرد هستند. پدر و مادرها اغلب ناآگاهانه تمایل دارند با تکیه کردن روی تشابهات موجود میان خود و فرزندانشان و نادیده گرفتن یا نفی اختلافات بین آنها جلوی این کشف را بگیرند. لازمه کار این است که ما فرزندانمان را «جدا» ببینیم تا بتوانیم حس منحصر به فرد بودن آنها را تقویت کنیم. وقتی به این واقعیت پیمیبریم و به آن احترام میگذاریم، بیشتر به صورت یک فرد مستقل به آنها نگاه میکنیم و لذا حس اعتماد به نفس آنها را تقویت میکنیم.
قدرت
احساس قدرت برای همه انسانها مهم است. برای آنکه بچهها احساس قدرت کافی داشته باشند، نیاز دارند که بدانند میتوانند روی محیط خود تاثیرگذاشته و روی زندگیشان تا حدی کنترل داشته باشند. و برای رسیدن به این هدف آنها به کمک ما نیاز دارند تا یاد بگیرند چگونه از مهارتها و قابلیتهای خود به نحوی مثبت برای تاثیرگذاری روی موقعیتها استفاده کنند. احساس قدرت زمانی حاصل میشود که بچهها ببینند در کارهایی که شروع کردهاند به موفقیت رسیدهاند، هر بار که آنها در کاری موفق میشوند باورشان به خود و قابلیتشان چند برابر میشود.
آزادی بیان
کودکان باید قادر باشند آنچه را که فکر میکنند به زبان آورند. احساسات خود را آزادانه بیان کنند و آنچه را میخواهند و نیاز دارند، طلب کنند. فقط در صورت داشتن این آزادیهاست که حس هویت آنها منسجم میشود. آنها باید قادر باشند آزادانه بیندیشند حتی اگر افکار آنها با ما متفاوت باشد. وقتی بچهها در محیطی بزرگ میشوند که این آزادی تحکیم و تقویت میشود، آنها فرصت مییابند تا به صورت یک فرد رشد کنند، آزادانه با ما وارد بحث و گفتوگو شوند و به غنای منابع درونی خود پی ببرند.
وقتی شرایطی فراهم میآورید که میتوانید اطمینان یابید نیازهای تعلق، منحصر به فرد بودن، قدرت و آزادی بیان احساسات کودکتان تامین است، احساس خواهید کرد تغییرات شگرفی در مدت نسبتاً کوتاهی در فرزندتان بوجود آمده است.