ما اگر بتوانيم نقد و جايگاه نقادان را به درستي در جامعه تبيين كنيم گام بلندي در پيشرفت كشور برداشته‌ايم. در نقد هدف اصلي بايد اصلاح مسائل باشد. در نقد بايد حركت روبه جلو مدنظر باشد يعني دستاوردي براي آن قائل باشيم در غيراين صورت مرتكب كاري عبث شده‌ايم. به‌نظر مي‌رسد در اين خصوص ظرفيت‌سازي مناسبي در ميان نقادان و نقدشونده‌ها صورت نگرفته است. ظرفيت‌سازي براي انتقاد اجازه مي‌دهد سخن نقاد در جامعه و در مسير منافع ملي مطرح شود.
به‌نظر مي‌رسد در طول 35سال پس از انقلاب توده ملت بيشترين ظرفيت‌سازي نقد را در بين خود داشته است و رشد آن چشمگيرتر از نخبگان بوده است. نخبگان كمتر توانسته‌اند اين ظرفيت را در خودشان به‌وجود بياورند. به همين جهت تلاطم‌هايي را نيز در مسائل خرد و كلان به جامعه تزريق مي‌كنند. در ارتباط با حوادثي كه پس از انتخابات سال 88به‌وجود آمد يكي از دلايل بروز آن اتفاقات به‌وجود نيامدن ظرفيت نقد در نخبگان بود.
بالارفتن تحمل نقدپذيري در نخبگان اتفاق مهمي است كه مي‌تواند در فضاي سياسي كشور ما بيفتد. اگر نخبگان عناصر دلسوز را براي طرح انتقادشان پذيرا شدند به‌تدريج تعامل سازنده بين انتقادكنندگان و انتقاد‌شوندگان برقرار مي‌شود. اينكه معدودي در جامعه نقد را به وادي تخريب بكشانند امري است كه به‌هيچ‌وجه قابل اصلاح نخواهد بود. شايد رويه مناسب دربرابر اين افراد بي‌توجهي به تخريب‌ها و نق‌زدن‌هاي آنان باشد. اما درخصوص دسته ديگر منتقدان مي‌توان درخواست‌هايي از انتقادكننده و انتقادشونده داشت.
آنچه امروز زيان جامعه محسوب مي‌شود اين است كه اگر ما انتقاد كسي را جامع نمي‌دانيم راه را بر جامعيت انتقادهاي او ببنديم و نه‌تنها به او اطلاعات آگاهي‌بخش ندهيم بلكه هزينه انتقاد او را نيز بالا ببريم. نخبگان بعضا هزينه انتقاد را بالا مي‌برند. آنها اگر تشخيص دادند انتقادي سازنده است با دادن اطلاعات تكميلي مي‌توانند منتقد را مجهز به توانمندي بيشتر و قابليت بيشتر در انتقادات آينده كنند. در فضاي سياسي كشور ما، موردي را نمي‌توان يافت كه در آن دولتمردان از فردي يا جرياني به‌خاطر بهترين انتقاد تقدير كرده باشند. در هيچ كدام از قواي سه‌گانه ما اين اتفاق نيفتاده است.
اگر چنين امري رواج‌يابد مشاركت مردم در جامعه افزايش مي‌يابد. در دولت قبل يك‌بار اين اتفاق آن هم به‌صورت ظاهري در جشنواره مطبوعات افتاد، يعني مطبوعه‌اي به‌خاطر انتقاد از دولت مورد تكريم قرار گرفت كه خيلي نمي‌شد آنها را جزو منتقدان دولت محسوب كرد ساير قوا نيز چنين اقدامي نكرده‌اند. اين رويه اگر به‌صورت واقعي صورت گيرد و رؤساي قواي سه‌گانه از منتقد تشكر كنند انتقادكنندگان نيز در راستاي مصالح جامعه نوع انتقاد خود را اصلاح مي‌كنند.
نظر شما