آشنایی با نقش نمک در سرطان معده

سرطان معده یکی از سرطان‌های شایع در جهان است و بر اساس آخرين آمارهاي موجود سالانه 870 هزار مورد جديد سرطان معده گزارش مي‌شود كه در حدود 10% موارد جديد سرطان‌ها را شامل مي‌شود.

ميزان كشندگي سرطان معده هم چنان بالاست و بيش از 628 هزار مورد و معادل 12% كل مرگ و ميرها در كشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه جهان است. جندین علت برای بروز سرطان معده شامل عفونت هلیکوباکتر پیلوری، عادات غذایی، مصرف ماهی‌های نمک سود شده، مصرف غذاهای پر نمک آجیل های شور، تنقلات شور (چیپس و انواع فراورده ای غلات حجیم شده)، شورجات و ترشی‌ها، غذاهای نمک سود، چاقی، سیگار. و وجود نیترات در مواد غذایی مصرفی و هم چنين سابقه فامیلی ذكر شده است.

اگر چه به طور كلي ميزان بروز سرطان معده در جهان به خصوص در كشورهاي غربي، چين و سايز كشورهاي شرق آسيا در دهه‌هاي گذ شته كاهش يافته است ولي در ساير كشورها اين روند كاهشي مشاهده نمي‌شود بويژه اينكه در اين كشورها سن بروز سرطان معده كاهش يافته است.

كاهش مصرف نمك در جامعه بعنوان يك راهكار اصلي با هزينه اثر بخشي بالا براي پيشگيري از اپيدمي بيماري‌هاي قلبي عروقي در كشورهاي صنعتي و در حال توسعه شناخته شده است.

مطالعات متعددی ارتباط بین مصرف زیاد نمک و عفونت‌های هلیکو باکتر پیلوری را بعنوان عامل ایجاد صدمه در مخاط معده، هایپز گاسترینمیا و سرطان معده را نشان داده است.

از جمله در یک متا انالیز ارتباط بین عادات غذایی و خطر سرطان معده در 270 هزار نفر از 7 مطالعه گذشته نگر نشان داده شده است. این مطالعه نشان داده است که خطر بروز سرطان معده با مصرف زیاد نمک 68 % افزایش می‌یابد. حتی مصرف نمک در حد متوسط نیز این خطر را 41% افزایش می‌دهد. در افرادی که غذاهای پرنمک مثال ترشی‌ها، ماهی نمک سود شده و گوشت‌های فراوری شده مصرف می‌کنند به ترتیب خطر ابتلا به سرطان معده 27% و 24% بیشتر است.

در ایران، سرطان سومين علت مرگ و میر بشمار می‌رود و سرطان معده سومين سرطان شایع است. مصرف نمک 10 تا 15 گرم در روز یعنی 2 تا 3 برابر مقدار توصیه شده توسط سازمان جهانی بهداشت می‌باشد. سرطان معده تنها یکی از زیان‌هاي مصرف زیاد نمک است. پوکی استخوان، فشار خون بالا و به دنبال ان نارسایی‌های کلیوی و بیماری‌های قلبی عروقی از دیگر مشكلاتی است که مصرف زیاد نمک در بروز انها یک عامل خطر مهم بشمار می‌رود. کاهش میزان نمک درنان مصرفی كه مهم‌ترين منبع نمك دريافتي مردم است و فرهنگسازی برای کاهش نمک مصرفی در حین طبخ غذا، حذف نمکدان سر سفره و میز غذا، منع مصرف تنقلات شور و پرنمک و البته ممنوع شدن تبلیغات محصولات غذایی تهدید کننده سلامت نیاز به حمایت و عزم رسانه‌های جمعی دارد.

*مدير دفتر بهبود تغذيه جامعه