در اين ميان اگرچه درمورد آلودگي‌هاي هوا، آب، خاك، صوتي و تأثيرات منفي آن بر سلامت جسم و روح زياد گفته شده اما كمتر پيش آمده كه توجه زيادي به آلودگي نوري شهرها شود. اين در حالي است كه اگر نورپردازي در شهر درست مديريت نشود تأثيرات بسيار زيادي بر سلامت جسم و روان شهروندان مي‌گذارد. نصب انواع چراغ‌هاي نئوني و ليزري بر سر در مغازه‌ها، رستوران‌ها، برج‌ها، پاساژها، معابر و... كه شب را نيز به واسطه نورهاي مصنوعي به روشني روز مي‌سازند ازجمله اين معضلات نوري است كه گرچه به تداوم زندگي در تمام طول 24ساعت منجر مي‌شود و ظاهر زيبا، امنيت و شور ونشاط بيشتري به شهر و زندگي انسان مي‌بخشد و به لحاظ تجاري و اقتصادي نيز سود فراواني نصيب سرمايه‌داران و بنگاه‌هاي اقتصادي مي‌كند ولي وقتي شب نيز همانند روز روشن شد، محروميت از مشاهده ستاره‌هاي آسمان مي‌تواند كوچك‌ترين عوارضي باشد كه دامن ما را مي‌گيرد.
ما نمي‌توانيم زيبايي‌هاي آسمان را در شب مشاهده كنيم و فرزندان ما در شرايطي بزرگ مي‌شوند كه نه در روز به‌دليل آلودگي هوا و نه در شب به‌دليل آلودگي‌هاي نوري اصلاً درك درستي از آسمان ندارند؛ اينگونه ديدن آسمان زيبا براي ما به خاطره و براي فرزندانمان به مفهومي غيرقابل درك تبديل مي‌شود. رحمت‌الله حافظي، رئيس كميسيون سلامت و محيط‌زيست شوراي شهر تهران با اشاره به اينكه بالاخره انسان براساس نيازهاي طبيعي ساعاتي از زندگي‌اش را بايد در تاريكي بگذارند نه اينكه همه ۲۴ ساعت را در روشنايي باشد، گفت: «نورهاي مصنوعي ساخت دست بشر مي‌تواند يكي از انواع آلودگي‌هاي محيط‌زيستي باشد كه متأسفانه اكثريت جامعه نسبت به آن شناختي ندارند.» وي ازجمله عوارض آلودگي نوري را عدم‌واكنش صحيح و خيره شدن ناگهاني چشم‌ها دانست كه به‌ويژه هنگام رانندگي يا هدايت هواپيما مي‌تواند عواقب فاجعه باري به‌دنبال داشته باشد. براساس تحقيقات صورت گرفته نورپردازي‌هاي مصنوعي عامل برهم خوردن تعادل زيستي در طول شبانه روز مي‌شود؛ عاملي كه افسردگي، بي‌خوابي و حتي بيماري‌هاي هورموني از عوارض آن به‌حساب مي‌آيد. به‌عنوان مثال ملاتونين يكي از انواع هورمون‌هاست كه فقط هنگام شب توليد مي‌شود و وظيفه آن حفظ چرخه طبيعي خواب انسان است. درحالي‌كه نورهاي مصنوعي حتي به ميزان اندك مي‌تواند توليد اين هورمون را با اختلال مواجه كرده و تعادل زيستي بدن را برهم بزند.
- تدريس اصول نورپردازي در دانشگاه‌ها
امروزه اهميت شيوه صحيح نورپردازي تا جايي پيش‌رفته كه به‌عنوان يك‌رشته تحصيلي در دانشگاه‌هاي دنيا تدريس مي‌شود. حتي به‌منظور جلب توجه جهانيان و دست‌اندركاران و مديران شهري به پيشنهاد سازمان يونسكو و تصويب سازمان ملل امسال سال جهاني نور نامگذاري شده است. در كشور ما نيز 2ماه پيش لايحه طراحي جامع روشنايي و نورپردازي فضاهاي پايتخت در شوراي شهر به تصويب رسيد. به گفته رئيس كميته محيط‌زيست شوراي شهر در قالب اين مصوبه سعي شده كار هدايت صحيح نور به زندگي ساكنان پايتخت به سرانجام برساند. اينطور كه محمد حقاني عنوان كرد به همين مناسبت سازمان زيباسازي شهر تهران مكلف شده تا طرح جامع و تفصيلي نورپردازي شهر تهران را تهيه كند و در قالب آن ضمن شناسايي، طبقه‌بندي و تعيين اولويت‌هاي فضاهاي شهري جهت نورپردازي كار استانداردسازي شيوه نورپردازي شهري را نيز دنبال كند.
- پايان‌كار ساختمان‌ها منوط به رعايت اصول نورپردازي مي‌شود
آنچه كه به‌عنوان الزام شهرداري به تهيه و ارائه طرح جامع روشنايي و نورپردازي فضاهاي شهر تهران به تصويب شوراي شهر رسيده داراي ضوابط و دستورالعمل‌هايي است كه بخشي از اهداف، ماموريت‌ها و مشخصات درنظر گرفته‌شده براي آن‌را در بندهاي زير مي‌خوانيد. البته گفتني است كميته‌اي نيز به همين منظور تشكيل شده است.
قبل از تصويب طرح جامع و تفصيلي نورپردازي شهر تهران، كليه طرح‌هاي نورپردازي فضاهاي عمومي و ساختمان‌هاي واجد ارزش شهري و شاخص، مذكور در ماده يكم (۱) توسط «كميته فني نورپردازي شهري» مورد بررسي قرار مي‌گيرد. ساير اشخاص حقيقي و حقوقي متقاضي نورپردازي موظفند قبل از هر اقدام تقاضاي كتبي خود را به همراه مدارك ذيل به كميته‌هاي نما و منظر شهري مناطق ۲۲ گانه شهر تهران ارائه كنند.
اصول مهندسي استفاده از منابع برق، اصلاح الگوي مصرف انرژي و طراحي نورپردازي انرژي كارا درنظر گرفته شود.
در طرح‌هاي اجرايي در نورپردازي شهري هماهنگي وجود داشته و مانع از آلودگي نوري شود. ضمن آنكه نور محيط‌هاي شهري به اندازه‌اي باشد كه امنيت شهروندان را به خطر نيندازد.
مشخصات فني چراغ‌ها و منابع نوري در لايحه اعمال شود.
درصورتي كه محل مورد تقاضا واجد ارزش تاريخي باشد، اخذ موافقت سازمان ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري استان تهران نيز ضروري است.
براي كليه ساختمان‌هاي مشمول طرح‌هاي جامع و تفصيلي نورپردازي شهر تهران صدور گواهي پايان‌كار نهايي ساختمان منوط به اخذ مجوز بهره‌برداري و تأييديه اتمام پروژه نورپردازي آن ساختمان است.
شهرداري تهران مكلف است نسبت به شناسايي ساختمان‌هاي ساخته شده كه بدون صدور مجوز از سوي مناطق اقدام به نورپردازي كرده‌اند، اقدام و ضوابط تنبيهي را اعمال كند.
نظر شما