اگر شما از حق‌تان بگذريد به قول معروف، كلاهتان پس معركه مي‌رود و سنگ روي سنگ نمي‌ماند. حق كه ضايع شود فشار رواني زيادي به شما وارد مي‌شودو چالش به‌هم خوردن رابطه‌ها پيش مي‌آيد. براي همه مهم است كه بدانند چطور نگذارند كسي حق‌شان را بخورد! كسي كه حقي را مي‌خورد چه شخصيتي دارد و چطور بايد حق‌تان را از او پس بگيريد؟ از بين همه الگوهايي كه مي‌توانيد براي گرفتن حق‌تان به آن عمل كنيد، بهترين راه، عمل به پيشنهاد امام زمان است كه فرمودند : «بهترين الگوي من مادرم حضرت زهرا(س)ست»، به‌خودتان فرصت دهيد تا با شناخت حضرت زهرا(س) يك الگوي بي‌خطا در برابر حق‌خوري‌ها داشته باشيد.
- حق گرفتني است
كلمه حق‌خوري آنقدر قدرت دارد كه مي‌تواند به شما القا كند كه مظلوميد، ناتوانيد، ديگران غيرقابل اعتمادند، شما هم مي‌توانيد حق‌خوري كنيد و... . يا برعكس، مي‌توانيد توپ را در زمين حريفتان بيندازيد و به‌خودتان القا كنيد: حق با حقدار است، من از پس دفاع از حق خودم برمي‌آيم، هم حق‌ام را مي‌گيرم و هم ناحقي را اصلاح مي‌كنم. به‌نظرتان شما چه حق‌هايي داريد؟ هرچه باشد نخستين قدم براي اينكه احساس تلخ ضايع‌شدن حق‌تان را دوا كنيد اين است كه بدانيد چه حقي داريد؟كي به شما اين حق را داده؟ تاوان اين حق‌خوري فقط به شما برمي‌گردد يا بقيه هم آسيب مي‌بينند؟ جواب دادن به اين سؤال‌ها، حد و مرز لازم بودن يا نبودن و راه ابراز ناراحتي‌تان را مشخص مي‌كند؛ مثلا وقتي مزرعه فدك كه هديه شخصي پيغمبرمان به حضرت زهرا(س) بود را از ايشان غصب كردند، خانم حضرت زهرا(س) تصميم گرفتند كاري كنند. حد و مرز اين ناراحتي به‌خاطر يك هدف پشت‌پرده بود كه يك عده مي‌خواستند قدرت اقتصادي حضرت زهرا(س) بالا نرود تا نتواند از ولايت دفاع كند. دليل همت حضرت زهرا(س) براي اين پسگيري حق، چيزي مهم‌تر از يك حق‌خوري ساده بود.
- طرف حسابتان كيست؟
مخاطب‌شناسسي هنر بزرگي است. اگر شخصيت كسي كه حق‌تان را خورده بشناسيد، پيداكردن روش مؤثر براي اعتراض به او هم آسان مي‌شود. اغلب كساني كه حقي را پايمال مي‌كنند جزو اين 3 گروه هستند.
«مي‌دونه اما خودش رو به خواب زده !» وقتي به اين گروه اعتراض كنيد كه كار تو باعث صدمه به من شده، سود من را بده و.... مي‌گويد چه حقي؟چه سودي؟ چه ضرري؟من كه كاري نكردم. همه حرف و حديث‌هاي اين گروه اين است كه با وجود اطلاع از اشتباهشان از جبران اشتباهشان شانه خالي كنند. براي مواجهه با گروه اول روشنگري كرده و مسئله را برايشان روشن كنيد. اگر واكنش آنها تغيير نكرد، به سود و زيان برخورد يا بي‌اعتنايي موقتي فكر كنيد. اين گروه به تلنگرهايي در خصوص خطر تغيير وجهه‌شان، به‌هم خوردن رابطه‌ها، اثرگذاري در زندگي مادي و معنوي‌شان و... نياز دارند.
گروه دوم افرادي هستند كه روحيه جبر و خشني دارند و به صراحت مي‌گويند: «مي‌دونم تو حق داري اما حقت رو نمي‌دم.» اين گروه اگرچه نياز به تذكر دارند اما اهرم‌هاي فشاري مثل قانون و در جريان گذاشتن افراد مهم درباره آنها كارسازتر است.
گروه سوم هم آنهايي هستند كه ايمان بيشتري دارند و ترس از خدا در همه زندگي‌شان جاري است. پسگيري حق از گروه سوم كار بسيار راحت‌تري است چراكه ناخواسته و ندانسته حق‌تان را خورده‌اند و فقط كافي است با آرامش اشتباهشان را با خودشان مطرح كنيد.
- تلخي حرف‌حق را شيرين كنيد
مثل يك اخطار مهم، كنار ذهن‌تان يادداشت كنيد كه تلاش درست شما براي دفاع از حق‌تان يك چيز است و نتيجه چيز ديگر. فردي كه همه تلاش‌اش را با روش‌هاي درست براي پس‌گرفتن حقش كرده باشد، از خودش راضي‌تر است و هيچ‌وقت خودش را سرزنش نمي‌كند. مثلا تاريخ ثبت كرده است كه تلاش‌هاي حضرت زهرا(س) در آن زمان نتوانست رهبران خودسر را به جبران اشتباهاتشان وادار كند اما حداقل چند فايده آن همچنان ادامه دارد. اعتراض ايشان، بعضي از مردم آن وقت و روزگاران بعد را روشن كرد و هدايت شدند. به‌خوبي انجام وظيفه كردند پس خدا هم خوشحال بود و روش اعتراض‌شان الگوي همه زن‌ها و مردهاي مومن و منطقي و انقلابي مي‌تواند باشد. راهكار‌هاي عملي زير نمونه‌هايي از روش‌هاي حضرت زهرا(س) براي اعتراض به آن حق‌خوري‌ها بود كه الگوي كاربردي براي ما و شما هم مي‌تواند باشد.
1- اگر مي‌خواهيد براي حق ضايع شده‌تان كاري كنيد، فردي را واسطه كنيد كه ذي‌نفع نباشد و مورد احترام باشد. به چند روز بعد از رحلت پيغمبر برگرديم. وقتي به اميرالمومنين(ع) و طرفداران معروف او مثل سلمان، مقداد، ابوذر و...اجازه دفاع از حق امام علي(ع) براي رسيدن به حكومت را نمي‌دادند ؛ در آن شرايط حضرت زهرا(س) غصب مزرعه‌شان را بهانه شروع دفاع از ولايت غصب‌شده امام علي(ع) ميان جمع همه مردم مدينه قرار دادند.
2- وقتي خواستيد نزد طرف حسابتان برويد، ظاهر خوبي داشته باشيد. گاهي عصبانيت و خشم و كينه، تعادل فرد را در كنترل خود و مديريت موقعيت و رعايت قانون به‌هم مي‌زند و نتيجه اين مي‌شود كه فرد فرصت‌طلب پيش خود مي‌گويد وقتي روي خودتان تسلط نداريد، قدرت اثر گذاشتن روي او را حتما نداريد. حضرت زهرا(س) اما براي رفتن به مسجد مدينه مثل هميشه با خونسردي رداي بلندي پوشيدند و بر سرشان خمار انداختند كه تا زير بازوانشان مي‌آمد. بين راه مثل پيغمبر با آرامش حركت كردند و وقتي به مسجد رسيدند از پشت يك پرده، خطبه بلند و زيباي فدكيه را براي زن‌ها و مردها خواندند. شايد خاصيت اين پرده اين بود كه حواس همه روي حرف‌شان باشد نه روي جنسيت گوينده.
3- براي شروع حرفتان از مطلب‌هايي شروع كنيد كه طرف حسابتان آنها را قبول دارد و رويش ترديدي نيست؛ مثلا سؤالات كوتاهي بپرسيد تا او به شما بگويد: «بله درسته. موافقم. حق با شماست و...». اين روش، كار را براي همراه كردن او در پذيرش اشتباهش آسان مي‌كند. به طرف حسابتان بگوييد كه با خود او مشكل نداريد بلكه كارش اشتباه است. حضرت زهرا(س) هم با روش جالب و سرتاسر آرامشي از حمد خدا شروع كردند كه همه مردم به آن اعتقاد داشتند و بعد فرمودند: پيغمبري براي شما آمد كه از جنس خودتان بود، درد شما را درد خود مي‌دانست، براي خوب‌شدن شما حريص بود، با شما مهربان بود و حتي در لحظه مرگ به فكرتان بود. بعد از اين مرحله كه نشان دادند ما با خود شما مشكلي نداريم و دوست‌تان داريم، گفتند: من دختر همين پيغمبرم.
4- نوبت اين مي‌رسد كه طرف‌تان را در يك رودربايستي قرار دهيد كه بداند حق‌خوري در شأن او نيست. حضرت فاطمه(س) در اين مرحله از بيان‌شان فرمودند: شما حامل پيام‌ها و سخنان پيامبر(ص) به‌سوي مردم و امت ديگريد. بايد كه شما در مقام حفظ ودايع و حقايق الهي تمام كوشش و امانت‌داري خود را داشته باشيد و بعد اشاره به سفارش پيغمبر(ص) به جايگاه قرآن و عترت كردند.
5- وقتي در حال دفاع از خودتان هستيد، محكم باشيد و اگر از راستي حرفتان مطمئنيد، بي‌نياز از اهانت حرف بزنيد. اشاره به سند‌هاي مورد قبول هر دو طرف مثل قرآن، ضرب‌المثل‌ها، نقل قول‌ها و... از اين راه‌هاست. مثلا خانم حضرت زهرا(س) بين حرف‌هاي آن روزشان به 20 آيه مرتبط قرآن اشاره كردند كه خطبه فدكيه ايشان را اثرگذارتر كرد.
6- اصل اعتراض‌تان را مختصر بگوييد تا قدرت فهم طرف حسابتان را مخدوش نكنيد. صداي بلند مثل همه فريادهايي كه در ميان بحث و جدل‌ها مي‌شنويد يكي از عوامل مهم گم شدن حق است.
7- هميشه يادتان باشد، مي‌توانيد يك وكيل قدرتمند، عادل و مهربان داشته باشيد؛ خدايي كه قرآن مي‌فرمايد نعم‌الوكيل است و اگر نتوانستيد ظلمي كه به شما شده را رفع كنيد، مي‌توانيد به او بسپريد تا در روز مبادا به‌حساب طرف مقابل‌تان بگذارد.
8- حضرت زهرا(س) از سخنراني‌كردن تا سر زدن خانه به خانه مردم شهر، گريه‌هاي سياسي، اعتراض به مأموران حكومتي و هر راه ديگري براي دفاع از حق امام‌علي(ع) استفاده كرده بودند. وقتي ديدند مردم خودشان را به خواب زده‌اند و گوش‌‌شان بدهكار نيست به قصد نفرين در حال رفتن به كنار قبر پيغمبر(ص) بودند كه سلمان از راه رسيد. از طرف اميرالمومنين(ع) پيغام آورده بود كه به خانه برگرديد و نفرين نكنيد تا خدا مهلت مردم را تمام نكند. حضرت زهرا(س) هم كه دنبال انجام وظيفه بودند، گفتند: برمي‌گردم و صبر مي‌كنم و سخن او را مي‌پذيرم و اطاعت مي‌كنم. اين دفاع زيبا روي خط رضايت خدا و امام بود و ماندگار شد.
نظر شما