این ارقام نشان میدهد که اگر برنامهریزان و سیاستگذاران کشور از هم اکنون برنامه مدون و خاصی برای این قشر نداشته باشند در 20 سال آینده، کشور دچار یک بحران و معضل اساسی برای رفع مشکل و مسائل پیشآمده ناشی از مسائل اقتصادی، اجتماعی و غیره این قشر روبه رو میشوند.
یکی از راهکارهای جلوگیری از ایجاد چنین معضلاتی، فعال شدن شورای ملی سالمندان به منظور ساماندهی سلامت و رفاه این قشر است، البته این شورا با عضویت 8 وزارتخانه در سال 83 تشکیل شده، اما تاکنون با تشکیل سه جلسه، هنوز موفق به ارائه طرح اجرایی نشده و تنها با تدوین5 طرح پیشنهادی در انتظار تصویب توسط شورا و سپس مراجع ذیربط هستند.
سالمندان، 27/7 درصد جمعیت
گیلان، بیشترین و سیستان و بلوچستان، کمترین تعداد سالمندان کشور را دارند .
غدیرزاده، مسئول دبیرخانه شورای ملی سالمندان که در میزگردی که به مناسبت 9 مهر ماه روز جهانی سالمندان در خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) برگزار شد، با اشاره به سرشماری جمعیتی سال 85 مرکز آمار ایران، گفت: از جمعیت 70 میلیون و 472 هزار نفری ایران، 5 میلیون و 120 هزار سالمند هستند، یعنی 27/7 درصد جمعیت کشور را سالمندان تشکیل میدهند.
غدیرزاده افزود: حدود 6/63 درصد سالمندان در شهرها و 4/35 درصد در روستاها ساکن هستند.
غدیرزاده با اشاره به فرضیه باروری اذعان کرد: برای ثابت ماندن جمعیت باید به ازای هر زن 1/2 درصد موالید وجود داشته باشد، اما این رقم در کشور زیر 5/1 درصد است. یعنی جمعیت ایران به سوی پیر شدن میرود به طوری که پیشبینی میشود تا سال 2050، یک چهارم جمعیت کشور را سالمندان تشکیل دهند.
وی ادامه داد: جمعیت سالمند کشور نسبت به 30 سال گذشته 2برابر شده است.
طبق سرشماری سال 55، 3 درصد جمعیت ایران را سالمندان تشکیل میدادند در حالی که این رقم در سال 85 به 3/7 درصد افزایش یافته است.
غدیرزاده با نگاهی به وضعیت سالمندی ایران در 20 سال آینده اظهار کرد: به شرط آن که سن امید به زندگی در ایران را 75 سال و آهنگ رشد جمعیت را 5/1 درصد در سال در نظر بگیریم، جمعیت کشور در سال 1405، 107 میلیون و 341 هزار نفر خواهد بود که 7/14 درصد جمعیت یعنی 15 میلیون و 789 نفر آن را سالمندان تشکیل خواهند داد.
بنابراین میتوان گفت تا 20 سال آینده جمعیت سالمندی کشور 3 برابر میشود.
مسئول دبیرخانه شورای ملی سالمندان ادامه داد: چنانچه از هم اکنون به فکر برنامهریزی برای سالمندان برای 20 سال آینده نباشیم، با یک بحران سالمندی مواجه میشویم.
بیمه مکمل سالمندان در معرض بیماریهای مزمن
غدیرزاده گفت: پیشبینی میشود حدود 2 میلیون نفر از سالمندان تحت پوشش هیچگونه بیمه درمانی نباشند که طبق این طرح این افراد به صورت انفرادی بیمه میشوند.
همچنین گام بعدی در راستای بیمه درمان سالمندان، گسترش بیمه مکمل برای سالمندان در معرض بیماریهای مزمن و ناتوان است.
100 هزار سالمند تحت پوشش بهزیستی
همچنین حمید رضا نحوی نژاد مدیرکل توانبخشی سالمندان سازمان بهزیستی کشور در این میزگرد تعداد سالمندان کشور را 5 میلیون و 120 هزار نفر خواند و تصریح کرد: در حال حاضر 100 هزار نفر از سالمندان با دارا بودن پرونده از خدمات مختلف سازمان بهزیستی بهره میبرند.
نحوینژاد بیان کرد: دفتر سالمندان بهزیستی طرح راهاندازی2 سایت همیاران سالمند و خودیاران سالمند را تدوین کرده که به زودی به شورای ملی سالمندان ارائه میشود.
وی در توضیح این 2 طرح تصریح کرد: با راهاندازی این سایتها، میتوان با فراخوانی از افرادی که میتوانند بنا به جنسیت، شغل و تحصیلات، به سالمندان خدمات دهند، دعوت به همکاری کرد یا در طرح همیاران سالمند میتوان از نیروی سالمندان برای انجام کارهایی مثل واکسیناسیون، انتخابات و غیره کمک گرفت که پیشبینی میشود این طرحها امسال آغاز شود.
دکتر فراهانی کارشناس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت نیز با حضور در این میزگرد گفت: با 2 برنامه بهبود شیوه زندگی سالم و مراقبتهای ادغام شده سالمندان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خدمت این قشر هستیم.
وی در رابطه با آموزش شیوه زندگی سالم به سالمندان، تصریح کرد: یک مجموع 4 جلدی از کتابها در این رابطه در اختیار دانشگاهها و مراکز بهداشتی و درمانی قرار گرفته است، به طوری که خانههای بهداشت و مراکز بهداشتی و درمانی با شناسایی سالمندان هر منطقه، همچنین از طریق رابطان شهری آموزشهای لازم را که شامل تغذیه، تمرینات بدنی مناسب، حرکات استخوان مفاصل، خواب، اختلالات اعصاب و روان و زندگی شاداب است، به این قشر ارائه میکنند.
دکتر فراهانی با اشاره به این که هدف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی این است که هر سالمندی یک مجموعه 4 جلدی از این کتابها را در اختیار داشته باشد، گفت: از سال 80 تا سال گذشته، 28 درصد سالمندان کشور تحت پوشش این آموزش ها قرار گرفتند.
وی یکی دیگر از برنامههای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را تربیت پزشکان متخصص طب سالمندی خواند و اظهار کرد: در حال حاضر کمتر از 5 پزشک طب سالمندی در کشور وجود دارد که با کمک معاونت آموزشی وزارت بهداشت قرار است، پزشکان برای آموزش طب سالمندی به خارج از کشور اعزام شوند، اما این امر هنوز اجرایی نشده است.
دکتر فراهانی با اشاره به بحران سالمندی کشور در 20 سال آینده، گفت: اگر از هم اکنون در این زمینه برنامهریزی نشود، با بحران عظیمی روبه رو میشویم، چرا که مخارجی که از این محل به سیستم بهداشت و درمان به دلیل معلولیتها و بیماریهای غیرواگیردار و شایع بین سالمندان وارد میشود، بسیار سنگین است.
از طرف دیگر معضلات اجتماعی همانند نگهداری از سالمندان و اشتغال آنها میتواند به جامعه فشار وارد کند.