مديريت مادرانه رابطه پدر و فرزندها را بدانيد و يادبگيريد تا اجتماعپذيري، قانونمندي، ولايتپذيري و حس تكيهگاه داشتن را در فرزندتان تقويت كنيد. شما بهعنوان مادر خانواده بايد چگونه جايگاه پدر را در خانه و بين بچهها تثبيت كنيد و در اين زمينه به چه نكاتي بايد توجه داشته باشيد؟ پاسخ به اين سؤالها موضوع صفحه والدين اين هفته ماست.
- فرمان براي يك نفر است
چرا نبايد هميشه به «رأي با اكثريت است» استناد كرد؟ چرا مهم است كه پدر تلاش كند خودش را در حد همه اهميتي كه جايگاه ولي خانواده بودن دارد برساند و مادر بايد اين ارزش را به بچهها ياد دهد؟ اگر پدرها جايگاه خودشان را بهعنوان مدير خانواده پيدا كنند، اتفاقي شبيه رانندگي ميافتد كه راننده شايد از همه آدرس بپرسد اما در نهايت فرمان را او بايد تنظيم كند. فرمان زندگي كه با لذت، شادي و احترام اما بهدست يك پدر قاطع نباشد، هم احتمال چپ كردن بيشتري دارد و هم در شرايط اشتباه و خطر، احتمال جبران پيدا نميكند. اين مدير بودن پدر، بار مسئوليت مادر را كم و آرامش او را بيشتر ميكند و پدر ميتواند حامي بهتري براي زحمتهاي مادر دربرابر فرزندان باشد.
- بازي قدرت نداشته باشيد
با بچهها ميتوانيد تمرين كارگروهي و تبيين نقش سرگروه و اعضا را شروع كنيد. اين تمرين برعكس هم ميشود يعني با بازي، قصه يا بحث و مثال كارهاي گروهي، بهصورت ملموس به گروه خانوادهتان و نقش پدر اشاره كنيد. مادري كه بخواهد با توان كمتر بازدهي تربيتي بيشتري از فرزندانش داشته باشد، هيچ وقت سر قدرت با پدر خانه نبايد رقابت كند.
- پاي مادرها در ميان است
تحقيقات نشان داده است كه رابطه پدر و فرزندها به اين بستگي دارد كه مادر چه رابطهاي با پدر دارد و چه تعريفي از پدر براي بچهها ايجاد ميكند. از حدود 8ماهگي انتظار ميرود كه نوزادها كمكم به شناخت پدرشان برسند. پدرها نماد اجتماع براي بچهها هستند و مادر هوشمندي كه بخواهد تربيت اجتماعي فرزندش را لحاظ كند بايد اين نماد را براي كودك يا نوجوانش تثبيت كند. در تاريخ آمده است كه حضرت زهرا(س) در لالاييهاي خود براي امام حسن(ع) زمزمه ميكردند كه «شبيه پدرت باش» اين، هم تلاش بيشتر پدرها براي رسيدن به مقام الگو را يادآوري ميكند و هم نقش آموزگاري مادر را.
- تمرين كنيد
1- عاشق همسربودن را تمرين كنيد و منتظر تلاش ديگري نباشيد. اين محبت كلامي توأم با احترامتان را پيش بچهها علني كنيد.
2- با استفاده از ابزار احترام و حرفشنوي، خودتان الگوي احترام و حرفشنوي بچهها شويد. اين دو ابزار به شما كمك ميكند قلب مرد خانه را تسخير كنيد.
3- توجه بياني و عملي به خواب، غذا و نيازهاي پدر، به بچهها هم پيام احترام ميدهد؛ مثلا: بچهها ساكت، بابا خوابه.
اين باورهاپدرها را از بچههادور ميكند
- بابا غريبه نيست
همهچيز كه نياز به اسمگذاري ندارد. مادري كه بهخاطر محبتش به پدر خانه، تلاش كند مشكلات و اشتباهات بچهها را از پدر مخفي نگه دارد تا پدر ناراحت ياعصباني نشود و... زمينه غريبهشدن پدر در خانه را پيش ميآورد. اين اتفاق، ناخواسته به مرور زمان بچهها را به مخفيكاري يا بيعلاقگي به مشورتخواهي ميرساند. پدر خانه شايد متوجه اتفاقهاي خرد و مخفيانه نشود اما به مرور فاصله عاطفي را درك خواهد كرد. در جريان بودن پدر ولي با استفاده از روش عدممداخله ميتواند جايگزيني براي اين مسئله باشد؛ مثلا پدر از طريق مادر متوجه افت تحصيلي كودك شده اما بهطور مستقيم وارد نميشود تا راهي براي آينده و دخالت او باقي بماند و بهاصطلاح كوپن پدر خانه به راحتي نسوزد.
- بابا كيف پول نيست
شايد حلقه دوستان بچهها آنها را دائم به توقع بيجا و مصرفگرايي وادار كند. اگر مادرها هم در اين موقعيت طعم سخت درآمدزايي را نچشيده باشند و اهل تجمل بشوند كمكم بچهها خودشان را يك طرف ميبينند و پدر را يك طرف و دائم تقاضاي مالي دارند. اين بچهها دلسوزيشان به والدين كم ميشود. در اين خانهها گاهي خود پدرها با بها ندادن به استراحت خود و چند شيفت كار كردن، به بچهها اينطور پيام ميدهند: «من فقط وظيفه تأمين مالي خانواده را دارم». پدرها براي ياد دادن فرهنگ تلاش، قناعت و دوري از تجمل بايد به حضور فيزيكي خود در خانه بهابدهند تا بچهها از همه خوبيهاي شخصيت پدر بهره ببرند. در اين زمينه مهمترين فردي كه ميتواند از بروز اين احساس درباره پدر خانواده جلوگيري كند، مادر خانه است؛ مثلا به بچهها ياد بدهد كه توقعات و انتظارات خود را مديريت كنند تا به پدر فشار مالي وارد نشود و در برابر تأمين هزينهها از طرف پدر از او تشكر و قدرداني صورت بگيرد.
- بابا لولو نيست
نقش و جايگاه عزيزي كه اسلام براي پدرها معرفي ميكند با رابطه دوستانهاي كه لازمه اين مديريت است كجا و اين عادت اشتباه كه گاهي پدرها وسيله ترساندن بچه ميشوند كجا؟ جملاتي شبيه به اين: «به بابات ميگم»، «واي به حالت اگه بابات بياد»، «تو ميدوني و بابات». تكبعدي كردن پدرها براي تنبيه يا ترساندن بچهها، نوعي ظلم مادرها به پدرها يا ظلم خود پدرها بهخودشان ميتواند باشد. اگر به جاي ترساندن، حيا از پدر براي فرزندان پررنگ شود در عين بازداري آنها از رفتار خطا محبت بچهها به پدر هم كم نميشود؛جملاتي مثل «اي واي. مراقب باش بابا ناراحت نشه»، «نكنه دل بابا را بشكني». حفظ رابطه صميمانه بچهها با پدر بهويژه در دوران بلوغ و براي مصونيت نوجوان از سركشيها ضروري است.
- بابا فرشته نيست
مادرهايي كه حفظ شأن پدر را مهم ميدانند و دائم به خوبيهاي پدر خانواده تاكيد دارند ممكن است پدر را يك الگوي تام براي بچهها معرفي كنند؛ اينكه پدر يا مادر با وجود احتمال خطايشان، بهعنوان الگو مطرح شوند ميتواند يك افراط باشد و با بروز يك اشتباه، باور بچهها را فرو بريزد و نتيجه عكس بدهد. بهتر است وقتي از خوبيهاي پدر گفته ميشود هميشه اشارهاي به اين شود كه بهترين خوبي پدر اينه كه« از عمد كار اشتباه نميكنه، بابا اگه كار اشتباه كنه ناراحت ميشه، بابا براي كارهاي اشتباهش از خدا عذرخواهي ميكنه.»
نظر شما