امیدوار به ساز و کار عقلانی اصولگرایان

مرتضی نبوی، چهره شاخص اصولگرایان و عضو شورای مرکزی جامعه اسلامی مهندسان از جمله کسانی است که هنوز در عرصه عمومی برخی گمان می‌کنند او برادر بهزاد نبوی - چهره شاخص مجاهدین انقلاب- است.

اما چنین نیست و این دو حتی در طریق سیاسی در دو سر دو طیف متمایز سیاسی هستند.

مرتضی نبوی، آرام و شمرده از امیدواری‌هایی می‌گوید که در دل بعضی اصولگرایان رنگ باخته است.

در سخنان او امید به غلبه گفتمان عقلانیت و اعتدال در میان اصولگرایان موج می‌زند؛ عقلانیتی که پیروزی را برای این اردوگاه به ‌ارمغان بیاورد.

حال غلبه این گفتمان آرزو است یا یک حقیقت؟ آن را می‌توان از نتیجه نهایی ائتلاف اصولگرایان و ترکیب مجلس آینده دریافت.

«همشهری ماه» برای دانستن این موضوع در آخرین شماره با مرتضی نبوی گفت‌وگو کرده است. متن کامل را می‌توانید در آن ماهنامه بخوانید.

در انتخابات شورای شهر دوم، برخی اصولگرایان از به دست آوردن اکثریت در شورای دوم، به‌عنوان فتح تنگه احد یاد کردند اما در انتخابات شورای سوم، این تنگه را مقداری رها کردند که در نتیجه رقبای اصلاح‌طلب آنها توانستند 4 نفر از فهرست خود را به شورای شهر تهران بفرستند. اکنون اصولگرایان برای اینکه در انتخابات دور هشتم مجلس، این تنگه کاملا از دست نرود، چه برنامه‌ای دارند؟

طبعا تشکیل‌دهندگان یک جناح که شامل طیف‌ها و تشکل‌های مختلفی است، برای رسیدن به پیروزی در انتخابات، به‌دنبال ائتلاف حداکثری هستند. با استفاده از تجربیات انتخابات گذشته، به‌نظر می‌رسد که مجموعه اصولگرایان برای انتخابات مجلس هشتم با عقلانیت بیشتری وارد کار شده‌اند و ساز‌و‌کاری را برای وحدت کلیه گروه‌های اصولگرا طراحی کرده‌اند که این ساز‌و‌کار براساس اصل نمایندگی است.

مقدمات طی شد و اخبار رسیده، حاکی از این است که فرمول به کار گرفته شده فرمول خوبی است و در عمل نیز پیشرفت‌های خوبی داشته‌اند؛ بر این اساس امیدواریم که اصولگرایان در حوزه‌های مختلف انتخابیه سراسر کشور فهرست‌های متعدد نداشته باشند و فهرست واحدی را ارائه دهند.

آیا تاکنون شورای 11نفره اصولگرایان بر سر فهرست واحد، به نقطه مشخصی رسیده‌اند یا خیر و فعلا کارهای مقدماتی در حال انجام است؟

تا جایی که بنده اطلاع دارم، به فهرست نهایی نرسیده‌اند بلکه از تشکل‌ها و گروه‌های مختلف پیشنهادهایشان را می‌گیرند.

در تهران یک جمع 6نفره به‌علاوه 5نفر مرضی‌الاطراف گروه‌های اصولگرا، مأمور ارائه فهرست انتخاباتی شده‌اند؛ آیا تصمیم‌گیری در اردوگاه اصولگرایان فقط منحصر به این جمع است یا تصمیمات دیگری از جاهای دیگر هم برای وحدت اصولگرایان گرفته می‌شود؟

طبعاً این 6نفر حالت نمایندگی دارند؛ نظرات مختلف جمع شده و برآیند آن در این جمع 6نفره منعکس و در جمع 11نفره (6نفر به نمایندگی از جریانات اصولگرا به‌علاوه 5 نفر مرضی‌الاطراف) تصمیمات نهایی گرفته می‌شود.

جایگاه 5نفر مرضی‌الاطراف در طول جمع 6نفر است یا عرض آن؟ یعنی حرف نهایی را 11نفر با هم می‌زنند یا جمع 5نفره حالت بالادستی و حکمیت دارند و تصمیم نهایی را آنها می‌گیرند؟

بر اساس چیزی که اعلام شده، 11نفر با هم تصمیم می‌گیرند اما در برخی مواقع که ممکن است آن 6نفر که اضلاع مختلف اصولگرایان را نمایندگی می‌کنند، با هم اختلاف‌نظر جدی داشته باشند و به تفاهم نرسند، جمع 5 نفره جنبه داوری و حکمیت هم پیدا می‌کنند.

ترکیب آن 5نفر چگونه است؟ این 6نفر که هر کدام بخشی از اصولگرایان را نمایندگی می‌کنند. 5نفر بر اساس چه معیار و سازو کاری انتخاب شده‌اند؟

در حقیقت، این 5نفر مرضی‌الاطراف هستند؛ یعنی این 6نفر که نمایندگی دارند، خودشان روی این 5نفر، تفاهم دارند.

یعنی این 5نفر، در بین اصولگرایان فراگروهی هستند و تمام جریانات آنها را قبول دارند و قدر مشترک کلیه گروه‌ها هستند؟

بله.

جبهه پیروان خط امام و رهبری که بیش از 15تشکل قدیمی و باسابقه را شامل می‌شود 2نفر در این شورا نماینده دارد و گروه‌های کوچک‌تر که سابقه سیاسی خیلی کمتری دارند نیز 2نفر در این شورا نماینده دارند؛ با توجه به این مسئله به‌نظر شما در چیدن این شورا توازن رعایت شده یا خیر؟

در هر حال، برای ائتلاف باید به فرمولی می‌رسیدیم. اضلاع دیگر اصولگرایان مثل حامیان دولت ممکن است بگویند که اگرچه تشکل‌های ما کم است ولی پایگاه اجتماعی گسترده‌تری داریم.

گروه‌های مختلف اصولگرا طی مباحث طولانی روی این فرمول به تفاهم رسیدند و در حقیقت این ساز‌و‌کاری بوده برای اینکه مجموعه اصولگرایان به فهرست واحدی برسند.

اینکه آیا ائتلاف واقعی شکل می‌گیرد یا خیر، زمان بستن فهرست مشخص می‌شود. چرا که ابتدا همه سخن از ائتلاف و هماهنگی می‌گویند ولی وقتی زمان بستن فهرست و چینش افراد می‌رسد، اختلافات شروع می‌شود؛ اصولگرایان برای اینکه سر فهرست و اسامی به تشتت و اختلاف نرسند، چه ساز‌و‌کاری را در نظر گرفته‌اند؟

خود این ساز‌و‌کاری که راجع به آن صحبت ‌کردیم تا حدود زیادی از آسیب‌های قبلی مصون است. اولا اینکه مجموعه اصولگرایان روی این فرمول تفاهم کرده‌اند؛ یعنی این یک تصمیم از بالا نبوده بلکه تصمیمی است که مورد قبول اضلاع مختلف اصولگرایان بوده است.

گروه‌ها و جمع‌های قبلی مثل شورای هماهنگی و شورای معتمدین، از بالا تشکیل می‌شدند؟

بله، افراد شورای هماهنگی منتخب از پایین نبودند. در اینجا دیگر این مشکل وجود ندارد بلکه این شورا منتخب است. پس چون انتخابی است، کسی نمی‌تواند بگوید که این شورایی که شکل گرفته، شما از کجا مشروعیت پیدا کرده‌ای؟ پس چون جمع فعلی حالت نمایندگی دارد، تصمیمات آن هم از مشروعیت بالایی برخوردار است؛

به‌علاوه اینکه کسانی هم که جمع می‌شوند آگاه‌اند که برخی تشکل‌ها و طیفی را نمایندگی می‌کنند، پس چانه‌زنی‌ها و بحث‌های لازم را انجام می‌دهند تا به تصمیمی برسند که تا حد امکان رضایت اکثریت را تأمین کنند و اگر در مواردی باز هم اختلاف پیش بیاید، اضلاع مختلف اصولگرایی پذیرفته‌اند که هیات 5نفره مرضی‌الاطراف که خود همان 6 نفر انتخابشان کرده‌اند، در مواقعی که اختلافی ایجاد شود، داوری کند.

البته اسم این 5نفره هیأت حکمیت هنوز نامشخص است؟ به‌طور جسته و گریخته رسانه‌ها از آنها نام برده‌اند. اما به‌طور صددرصد تأیید نشده که چه کسانی هستند؟

این بستگی به‌نظر جمع منتخب دارد که قصد داشته باشند اعلام کنند یا خیر و همچنین اینکه آیا خود افرادی که جزء این 5نفر هستند، راضی‌اند که نامشان منتشر شود یا خیر. آنچه مهم است این است که این شورا تشکیل شده و جلساتی را برگزار کرده و تصمیماتی گرفته شده است.

اگر این شورای 5 +6 به یک فهرست رسیدند اما بخشی از اصولگرایان این فهرست را قبول نداشتند، چه ضمانت اجرایی یا تضمینی وجود دارد که انشعاب نکرده و فهرست جداگانه‌ای ندهند؟

تلاش بر این بوده که اکثریت اصولگرایان طبق این فرمول، دور هم جمع شوند و به تفاهم برسند؛ ممکن است طیف‌های پراکنده‌ای هم باشند که در این جمع نگنجد.

این هنر کسانی است که در شورا حضور دارند تا رضایت آنها را نیز جلب کنند که اگر از جنبه عملی امکان داشت، وحدت 100درصد اصولگرایان تحقق پیدا کند. با وجود این، ممکن است در عالم واقع، درصدی هم بیرون بمانند.

این درصد حداقل بیرونی یا با طیف حداکثری در مقام تعامل برمی‌آیند و به تفاهم می‌رسند یا اینکه نه، ممکن است اقدامات پراکنده‌ای داشته باشند که به‌نظر من، این امر نمی‌تواند تأثیر زیادی در سرنوشت انتخابات داشته باشد.

آیا همآن‌گونه که اصولگرایان برای رسیدن به ائتلاف و فهرست مشترک، شورایی تشکیل دادند، ضرورت نداشت که برای اعلام برنامه‌ها هم شورایی تشکیل دهند که برنامه‌هایشان را به‌صورت مشخص و جزئی به اطلاع مردم برسانند؟

طبعاً این جزو همان لوازم کاری است که باید انجام شود و زمانی که برنامه‌هایشان اعلام شود حتما چنین ساز‌و‌کاری از دل این شورا بیرون خواهد آمد و عده‌ای دور هم جمع می‌‌شوند و این کار را انجام خواهند داد. این هم که بنده عرض کردم، بر اساس لوازمی است که اصولگرایی دارد و راهکاری است که نظام پیش پای ما گذاشته است.

اصلاح‌طلبان هم برای مجلس، عزم خود را جزم کرده و شوراها را نقطه شروعی می‌دانند برای اینکه به مجلس برسند. اصولگرایان برای رقابت با اصلاح‌طلبان چه برنامه‌هایی دارند؟

در کشور ما رقابت برای جلب نظر مردم است؛ یعنی هر کسی بتواند - چه در صحنه نظر و چه در عمل - مردم را قانع کند که می‌تواند خدمتگزار بهتری برای مردم باشد، او خواهد توانست نظر مردم را جلب کند.

اصولگرایان برنا‌مه‌ها و شعارهایی را مطرح کرده‌اند که مورد توجه مردم قرار گرفته و بر اساس آنها دیکته‌هایی هم نوشته‌اند.

عملکرد شورای دوم باعث شد که در شورای سوم هم اکثریت قاطع را اصولگرایان به خود اختصاص دهند، به این خاطر که ثابت کردند دنبال جنجال‌های سیاسی نیستند بلکه شوراها را پایگاهی برای خدمت و پیشرفت شهر و روستا می‌دانند. در مورد مجلس و دولت هم همین‌طور است؛

در حقیقت میدان رقابت، میدان خدمتگزاری به مردم است و هر گروهی که بتواند به مردم خدمت صادقانه کند، پیروز میدان خواهد بود.

با توجه به فضای موجود، ترکیب مجلس هشتم را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟

من قدرت پیشگویی ندارم ولی بر اساس روند، احساسم این است که اکثریت مجلس هشتم هم از اصولگرایان خادم مردم خواهد بود.

آیا ترکیب مجلس هم مانند ترکیب شورای سوم نخواهد شد؟

اکثریت اعضای شورای شهر سوم هم از اصولگرایان هستند. طی محاسبه‌ای که انجام شده، از نظر درصد در شوراها، وضعیت ترکیب شاید بهتر از مجلس کنونی است؛ یعنی درصدی که اصولگرایان در شورا دارند، در کل کشور بیش از درصدی است که اصولگرایان در مجلس دارند و در مجلس هشتم هم بنا به روندی که احساس می‌شود، همچنان اعتماد مردم به خدمتگزاری اصولگرایان باقی است و مردم، اکثریت را از اصولگرایان انتخاب خواهند کرد.