در همین ارتباط با دکتر علینقی مشایخی، اقتصاددان، گفت‌وگو کرده‌ایم.
- بانک مرکزی اعلام کرده با تغییر سال پایه محاسبه شاخص تورم از 1376 به 1383، نرخ تورم در سال گذشته از 6/13 درصد به 9/11 درصد رسیده است. آیا با تغییر سال پایه، نرخ تورم تغییر می‌کند؟
سال پایه فقط مبنایی برای محاسبه شاخص تورم است و اینکه سال پایه 1376 یا 1383 باشد، نرخ تورم یک سال مشخص را تغییر نمی‌دهد.
شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در یک دوره معین مثلاً یک‌ساله رشد معینی دارد و این که سال پایه محاسبه نرخ تورم 1376 یا 1383 باشد در این رشد تأثیری ندارد.
اساساً تغییر سال پایه محاسبه تورم، تغییری در نرخ تورم ایجاد نمی‌کند و بانک مرکزی احتمالاً در نحوه محاسبه نرخ تورم مثل سبدکالایی تجدیدنظر کرده که نرخ جدیدی برای تورم در سال گذشته به دست آمده است.
- با توجه به رشد حدوداً 40 درصدی نقدینگی و حرکت نرخ تورم به سمت 20 درصد، آیا رابطه 3 به یک نقدینگی و تورم در حال تبدیل به رابطه 2 به یک نیست؟
آن چه که به‌عنوان رابطه متناظر نرخ‌های تورم و نقدینگی مطرح می‌شود به عوامل مختلف اقتصادی همچون سرعت گردش پول بستگی دارد و این رابطه بسته به تغییر این عوامل در دوره‌های زمانی مختلف، تغییر می‌کند.
با وجود رشد بالای نقدینگی، دولت در چند سال گذشته با استفاده از درآمد بالای ارزی توانسته با واردات تا حدودی از رشد جهنده تورم جلوگیری کند، اما این سیاست بر تولیدکنندگان داخلی فشار زیادی وارد آورده و کاهش توان رقابتی آنها را به‌دنبال داشته است.
اما با توجه به این که در 2 سال اخیر با رشد 40 درصدی نقدینگی روبه‌رو بوده‌ایم، با تأثیر تدریجی رشد نقدینگی، باید منتظر نرخ‌های بالاتر تورم باشیم.
- آیا تمرکز سیاست‌های دولت بر اشتغال‌زایی، عامل اصلی رشد نقدینگی و به‌دنبال آن، تورم نیست؟
علت اصلی رشد تورم، افزایش نقدینگی و نه سیاست اشتغال‌زایی است.
سیاست اشتغال‌زایی دولت با افزایش سرمایه‌گذاری‌ها همراه بوده اما درصورتی که سرمایه‌گذاری با خلق پول جدید صورت نگیرد و عمده سرمایه‌گذاری‌ها از پس‌انداز مردم انجام شود، قاعدتاً نقدینگی رشد نمی‌کند.
اما زمانی که سرمایه‌گذاری با خلق پول جدید صورت گیرد، نقدینگی رشد می‌کند و به‌دنبال آن نرخ تورم نیز افزایش می‌یابد.
