با این روند خودرو‌سازان ایرانی تصمیم گرفته اند بخش زیادی از موتورهای پر مصرف خود را با توجه به مسئله بنزین متحول کنند و قرار است موتورهای پراید، آردی، پژو 405 و سمند که تقریبا 80 درصد تولیدات صنعت خودرو ایران را تشکیل می‌دهند، تغییر کند.
از سوی دیگر در نظر است تا 2 موتور لوگان و پژو 206 نیز که از فناوری بسیار بالاتری نسبت به موتور دیگر محصولات داخلی برخوردارند به صورت پایه گاز سوز تولید شوند.
با روند کنونی مصرف بنزین در کشور تا چه حد می‌توان به تولید موتورهای کم مصرف و کاهش مصرف بنزین در کشورمان امیدوار بود؟
دو موتوری که ایران خودرو همچنان سعی در متحول کردن آن دارد موتور قبلی پیکان (با فناوری دهه 60 میلادی ) است که پس از دو بار تغییر، این بار سومین تغییر خود را تجربه می‌کند و موتور پژو 405 (متعلق به دهه 80 میلادی) برای اولین بار در ایران دچار تغییرات اساسی می‌شود.
پیکان دو سال پیش خداحافظی کرد، ولی موتور آن مانند یک بیمار مرگ مغزی به خودروهای آینده می‌رسد. این قلب هر بار با عمل قلب باز به زور زنده می‌شود تا ادامه حیات خودروهای این شرکت را تضمین کند. اما مدیران ایران خودرو معتقدند با تغییرات انجام شده در موتور پیکان اکنون این موتور، موتوری کاملا جدید است.
با انجام آخرین تغییر، حجم این موتور زیاد شده و از 6/1 لیتر به 7/1 لیتر و قدرت این موتور در حالت بنزین سوز از 79 به 85 اسب بخار و در حالت گاز سوز به 78 اسب بخار رسیده است.
همچنین مصرف این موتور در حالت بنزین سوز نیز حدودا نیم لیتر کاهش یافته است. در مجموع 30 قطعه از این موتور تغییر کرده که 15 درصد موتور را شامل می‌شود و این موتور از مغز هوشمند یکپارچه گاز و بنزین هم استفاده خواهد کرد.
آیا موتور پیکانی که بر اساس اعلام وزارت نفت 14 لیتر مصرف دارد، می‌تواند موتور روزآمدی باشد؟ و مصرف آن با این تغییرات، به حدود 8 لیتر در سیکل ترکیبی در 100 کیلومتر - که استاندارد جهانی برای چنین حجم موتوری محسوب می‌شود- برسد؟ اگر این امر مقدور باشد، باید پرسید چرا خودرو‌سازان جهانی از این فناوری بهره نمی‌گیرند؟
موتور دیگری که قرار است متحول شود، موتور پژو 405 است. این موتور هم اکنون، اصلی‌ترین محصولات این شرکت از جمله سمند، پژو 405 و پژو پارس را به جلو می‌راند.
اما مصرف زیان آن- 12 لیتری این موتور در 100کیلومتر- عاملی برای از دست دادن مشتریان در شرایط جدید سهمیه بندی بنزین محسوب می‌شود. در نظر است تا حجم موتور جدید پژو 405 از 8/1لیتر به2 لیتر و قدرت آن نیز از 98 به 107 اسب بخار ارتقا یابد.
همچنین برای گاز سوز شدن این موتور نیز تغییراتی در قطعات اساسی آن صورت خواهد گرفت که با انجام این تغییرات، حتی در حالت گاز سوز نیز از موتور کنونی پژو 405 قدرت بیشتری خواهد داشت.
از طرفی مهندسان ایران خودرو معتقدند، مشکلات موتور قبلی پژو 405 از جمله روغن‌کاری هم با اصلاح مدار روغن‌کاری موتور بر طرف شده است. در این موتور، روش باز و بسته شدن دریچه ورود هوا، هیدرولیکی شده که سبب افزایش عمر موتور می‌شود.
مصرف سوخت این خودرو حتی با افزایش حجم موتور، با توجه به اصلاحات انجام شده 10 درصد کاهش یافته است. مغز هوشمند موتور نیز برای گاز و بنزین یکی شده اما برای هر کدام از سوخت‌ها برنامه این مغز جداگانه تعریف شده است.
20 درصد قطعات اصلی موتور تغییر کرده است که از آن جمله می‌توان به میل لنگ، شاتون، راه‌های ورودی هوا، میل بادامک مدار روغن‌کاری، سر سیلندر و سوپاپ‌ها اشاره کرد. برنامه تولید این موتور برای آبان سال آینده طرح ریزی شده است.
با این وجود، برخی معتقدند همان گونه که پژو این موتور را در سال 95 فراموش کرد، با ید موتور جدید 405 را به خاطره‌ها سپرده و به جای آن از موتور جدید ef7که توسط دانشگاه آخن آلمان و مرکز تحقیقات موتور ایران خودرو طراحی شده، به همراه موتور 206 استفاده کرد.
از سوی دیگر شاید بتوان گفت به خاطر نقش این موتور در تولید حجم بالای محصولات ایران خودرو، موتور مذکور مانند پراید- که 40درصد تولیدات خودروی ایران را شامل شده و از جمله اصلی‌ترین موتورهای مورد مصرف در خودروهای ایرانی است- تاکنون همچنان با تغییرات جزئی در سامانه تزریق سوخت آن، از کاربراتوری به انژکتوری، توسط چند شرکت خارجی نیز تولید می‌شود و برخی تغییرات نیز برای گاز سوز شدن، در آن رخ داده است.
این موتور که دارای فناوری دهه 80 شرکت فورد آمریکاست، به خاطر نوع طراحی و محفظه بزرگ احتراقش با ضریب 8، توانایی گاز سوز شدن مناسب را ندارد و در بهترین حالت و با تغییرات فراوان، شاید در آینده نزدیک قادر به تکرار دوباره تجربه موتور پیکان باشد.
طرح‌های در راه موتورهای ایرانی
موتور ملی ایران خودرو، موتور جدید در دست طراحی سایپا و موتورهای پایه گاز سوز شده پژو 206 و تندر 90 موتورهای به روز تری هستند که شاید بتوانند تا حدودی نیاز و خواسته مشتریان را بر آورده کنند.
تولید انبوه موتور ملی 7/1 لیتری- اولین موتور از این گروه- قرار است در 3 ماهه آخر سال 86 انجام شود. البته تولید این موتور پیشرفته که شاید آن را بتوان پیشرفته‌ترین موتور ایران خودرو عنوان کرد، بارها به تأخیر افتاده است.
موضوع اصلی در تأخیر تولید این موتور که اولین موتور پایه گاز سوز ایران محسوب می‌شود، مشکل ساخت داخلی قطعات این موتور با استانداردهای بالا و تأخیر در ترخیص برخی قطعات از گمرک است.
این موتور دارای آلودگی کم (استاندارد یورو 4)، دوام بالا و مغز هوشمند پیشرفته‌ای است که در حالت بنزینی 110 و در حالت گاز 98 اسب بخار قدرت دارد و می‌تواند با گاز 300 کیلومتر پیمایش داشته باشد حال آنکه خودروهای گاز سوز فعلی بین 120 تا 200 کیلومتر پیمایش دارند.
این موتور دارای حجم 7/1 لیتر و سامانه تغییر زمان بندی ورود هواست که سبب افزایش بازده موتور می‌شود. موتور مذکور در حالت گاز، کمترین آسیب را نسبت به بقیه موتورهای داخلی می‌بیند.
موتور دیگر از خانواده موتور ملی، همراه با پر خوران موتور (توربو شارژ) است که هوای اضافی به موتور تزریق می‌کند و به همین خاطر در هر دو حالت گاز و بنزین قدرت موتور 155 اسب بخار است.
موتور 4/1 لیتری از خانواده موتور ملی هم طراحی‌اش تمام شده و آزمایش‌های خود را طی می‌کند. اما مشکل برای این موتور کم حجم و ارزان، تعریف نشدن طرح خودرویی است و این‌که روی چه خودرویی قرار گیرد؟
این سه موتور با مشارکت دانشگاه آخن آلمان طراحی شده است؛ دانشگاهی که
هم اکنون مسئولیت طراحی موتور جدید سایپا را نیز بر عهده دارد. حجم این موتور جدید 5/1 لیتر و دارای 8سوپاپ با توانایی تولید قدرت85 اسب بخار است.
در این موتور کسب استاندارد یورو 3، هدف‌گذاری شده و در نظر است تا از ابتدای سال 87 به تولید انبوه برسد. گفته می‌شود مصرف سوخت این خودرو 10 درصد کمتر از پراید است.
دیگر موتورهای پیشرفته که با توجه به نیاز بازار ایران توسط پژو و رنو گاز سوز شده اند موتور tu5(موتورپژو 206)و k4m(موتور خودروی تندر 90)است که هر 2 دارای حجم 1600 سی سی و قدرت 110 اسب بخار و مصرف حدود 8 تا 9 لیتر در 100 کیلومتر هستند. البته ایران خودرو قصد دارد موتور tu5را برای خودروی سمند نیز استفاده کند.
چشم انداز آینده؛ پرمصرف یا کم مصرف؟
با وجود به بازار آمدن چندین موتور با فناوری روز در 2خودروساز ایرانی، هنوز حدود 600 هزار خودرو از موتورهایی استفاده می‌کنند که فناوری قدیمی دارند اما در نظر است این موتورها به روز شوند. با این روند نباید چندان به کاهش آلودگی هوا و مصرف سوخت دل بست.
به‌نظر می‌رسد خودرو‌سازان بهتر است به جای به روز کردن هر روزه موتورهای تاریخ گذشته، با شوک الکتریکی برای بازگشت این موتورها به زندگی، از چند موتور مدرن و با فناوری روز استفاده کنند تا شاید بتوان اندکی به کاهش آلودگی هوا و مصرف سوخت امیدوار بود.
