در شرایطی که در ماههای اخیر افزایش قیمت برخی کالاها روند رو به رشدی داشته و رئیسجمهوری به تشریح علل گرانیها برای مردم پرداخته است، وزیر بازرگانی در پاسخ به پرسش خبرنگار همشهری در مورد گزارش این وزارتخانه به رئیسجمهوری برای بررسی علل و ارائه راهکارهای مقابله با گرانی، گفت: تنظیم بازار تا حدودی بر کاهش گرانی تأثیر دارد اما نمیتوان با این شیوه اثر برگشتی افزایش قیمت نفت در بازار را جبران کرد. ریشه اصلی گرانی در ساختار غلط اقتصادی کشور است و اکنون که در شرف تدوین برنامه پنجم توسعه هستیم، باید اصلاحات جدی در آن صورت گیرد.
مسعود میرکاظمی با اشاره به برگزاری نشستهای مشترک وزارت بازرگانی و دولت با نمایندگان و مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در زمینه گرانی، گفت: در این نشستها به دیدگاههای مشترکی در زمینه علل گرانی رسیدهایم و با برگزاری جلسات بیشتر، بهتر میتوانیم به ریشههای تورم در اقتصاد ایران بپردازیم و ترتیبی دهیم تا بخشی از این ساختارها در قانون بودجه 87 و بخش دیگری در برنامه پنجم اصلاح شود.
وی در پاسخ به پرسش دیگر همشهری در زمینه تأثیر ناکارآمدی سیاستهای تنظیم بازار بر گرانی کالاهای مختلف گفت: اینکه انتظار داشته باشیم گروهی با اجرای سیاستهای تنظیم بازار قادر به رفع مشکل تورم ناشی از برخی قوانین و ساختارها باشند، امکانپذیر نیست و این گروه باید قدرت زیادی داشته باشند. چگونه میتوان با تنظیم بازار اثر موضوعاتی همانند افزایش سالانه دستمزدها بر رشد قیمتها را خنثی کرد.
وزیر بازرگانی، با اشاره به دیگر عوامل مؤثر در تورم، گفت: عواملی بسیاری مانند میزان بسته یا باز بودن تجارت کشور، ترتیبات بینالمللی، پیمانهای مبادلات تجاری و نظام تعرفهای بین کشورها در تعیین قیمتهای جهانی اثر دارد. از سوی دیگر درحالی که بسیاری از کشورها اجازه شکلگیری انحصار را نمیدهند، در کشور ما بهراحتی انحصار شکل میگیرد. در 8ماه گذشته بیش از یک میلیون و ۵۰۰هزار مورد بازرسی و نظارت بر اصناف تولیدی و توزیعی داشتهایم که در هیچ کشوری این میزان بازرسی وجود ندارد.
وزیر بازرگانی افزایش قیمت جهانی برخی کالاها و مواد اولیه تولید را عامل دیگری در افزایش قیمتها قلمداد کرد و گفت: بر اساس آمار 6 ماهه بانک مرکزی، قیمت کالاهای وارداتی 14 درصد رشد داشته است. با افزایش قیمت نفت، رشد قیمت کالاهای غیرنفتی به مراتب بیشتر از نفت بوده اما قدرت خرید کشورهای دارای منابع نفتی افزایش پیدا نکرده است.
وی افزود: همچنین افزایش قیمت مواد غذایی در بازارهای جهانی بهدلیل خشکسالیهای اخیر، بیودیزل و افزایش سطح درآمد برخی کشورها مانند چین، هند یا ویتنام یا افزایش قیمت حملونقل مطرح است که اتفاق عجیبی بوده و برخی کالاها در بازارهای جهانی یافت نمیشود.
بعضی احکام برنامه چهارم، تورمزاست
وزیر بازرگانی با اشاره به تحلیل صورت گرفته در این وزارتخانه از برخی احکام قانون برنامه چهارم که تکالیفی را برای این وزارتخانه تعیین کرده است، گفت: برخی از علل تورم در کوتاهمدت قابل رفع است اما برخی احکام برنامه چهارم که براساس آن به دولت مأموریتهایی داده شده، ریشه تورمی داشته که در کوتاه مدت قابلجبران نیست.