تو می‌توانی

اعتماد به نفس به معنای اعتماد و اطمینانی است که فرد نسبت به توانایی‌ها و داشته‌های خود دارد، و نیز ارزشی است که فرد برای خود و توانایی‌هایش قائل است. از این رو، به جای مفهوم اعتماد به نفس از واژه عزت نفس هم استفاده شده است.

میزان اعتماد به نفس فرد ارتباط تنگاتنگی با خود پنداره، دارد که به معنای برداشت و تصویری است که وی از شرایط خود دارد.

مثبت‌نگری و تفکرات منطقی منجر به خود پنداره مثبت می‌شود و از طرفی تفکرات غیر منطقی و نگرش منفی نسبت به خود، به خود پنداره منفی منتهی می‌شود و سبب کاهش اعتماد به‌نفس می‌شود.

اعتماد به‌نفس پایین می‌تواند در طول زمان باعث بروز علائمی چون اضطراب، ترس، افسردگی و غیره شود. تلاش در جهت شناخت واقعی خود و تکیه بر ویژگی‌های مثبت می‌تواند عامل مهمی در پیشگیری از بروز مشکلات روانی و در نهایت ارتقای بهداشت روانی باشد.

علائم و نتایج اعتماد به نفس

هرکس در زندگی بنابر جهان‌بینی خود، خوشبختی و سعادتی را در نظر می‌گیرد و علاقه‌مند است هر چه زودتر به آن برسد، او یک «من آرمانی یا ایده‌آل» در ذهن خود می‌پروراند.

هر چه فاصله «من واقعی و کنونی» فرد با من «آرمانی» کمتر باشد، اعتماد به نفس شخص بیشتر است که بعضی از نشانه‌های آن در شخص به قرار زیر است:

1.  شجاعت لازم را در قبول واقعیت‌ها هم از لحاظ نظری و هم از لحاظ عملی.
2.  مناعت طبع، قوی و استوار و محکم.
3.  پایبندی و تعهد در کار.
4.  تمایل شدید برای موفقیت.
5.  گزارش به انجام فعالیت‌های دشوار.
6.  علاقه‌مندی به انجام فعالیت‌هایی که سرانجام روشنی دارد و موفقیت‌هایی را دنبال می‌کند.
7.  پذیرش مسئولیت کارهای دشوار.
8.  مقاومت در مقابل کارهای دشوار.
9.  پشتکار و استقامت در راه رسیدن به هدف.
10.  اعتقاد راسخ به توانایی‌های خود در برخورد با مشکلات و موانع.
11.  موقعیت‌های مشکل‌زا را فرصتی برای مبارزه کردن و ارزیابی مهارت‌های خود قلمداد کردن و نه موقعیتی برای تسلیم شدن یا عقب‌نشینی.

روش‌های تضعیف اعتماد به نفس در کودکان

• مچ‌گیری مداوم از کودک و گوشزد کردن کارهای زشت او.
• خودداری از دادن مسئولیت به کودک.
• انتقاد از کودک هنگامی‌که اشتباهی از او سر می‌زند.
• تنبیه مداوم و شدید، توهین و تحقیر کودک
• فاصله گرفتن از کودک و خودداری از بوسیدن، لمس کردن، در آغوش گرفتن و بازی کردن با او.
• مقایسه کردن مداوم کودک با دیگران یا با کودکی والدین.
• الگوی یک والد ضعیف، فاقد اعتماد به نفس و منفی‌نگر.
• خودداری از ارائه فرصت برای ابراز وجود، تصمیم‌گیری و انتخاب به کودک.
• نادیده گرفتن کودک و طرد کردن او.
• حمایت بیش از اندازه و نازپرورده کردن کودک.
• جدا کردن کودک از سایر کودکان و فقدان تعامل اجتماعی.

 افزایش اعتماد به نفس کودکان

• به عنوان والدین به خود احترام بگذارید و برای کودک خود الگوی یک فرد با اعتماد به نفس باشید.
• ویژگی‌های شخصیتی، توانایی‌ها و نقاط ضعف کودک خود را در نظر بگیرید و مطابق با آنها با او رفتار کنید.
• به کودکان فرصت دهید تا مسئولیت کارهای خود را به عهده بگیرند و درخصوص فعالیت‌های خود تصمیم‌گیرنده باشند.
• مثبت‌اندیشی، امیدواری و لذت بردن از زندگی را به کودکان خود بیاموزید.
• به جای انتقاد کردن کودکان خود را تشویق نمایید.
• با حضور در اجتماع، مهارت‌های اجتماعی کودک را پرورش دهید.
• رفتار منطقی، نقد و بررسی، گفت‌وگو، مخالفت و ابراز وجود را آموزش داده و تقویت نمایید.
• به کودکان نشان دهید که به وجود او و عقاید و افکارش احترام می‌گذارید. بدانید شما منحصر به فرد هستید، اگر دیگران توانستند شما هم می‌توانید و اگر دیگران نتوانستند شما می‌توانید.