اما همه این رابطه در وجوه مشترک نیست. بلکه اختلافها و دشواریهایى نیز در این میان به چشم میخورد.
از جمله وجود تضاد بین مذاهب اسلامی، تضادهای نژادی، قومی وفرهنگی که نه تنها مسیر اتحاد را دشوار میکند بلکه خالق تضادهای شدیدتر نیزمی شود مانند آنچه اکنون تحت عنوان القاعده و طالبان مطرح میشوند ودشمن سعی میکند کل جنبشهای اسلامی را درشکل القاعده و طالبان به جهانیان معرفی کند.
فارغ از این تضادها، تجدید حیات اسلام که یکی از پدیدههای انقلاب اسلامی ایران بوده است، آثار مختلفى را براى جنبشهاى اسلامیبه ارمغان آورده است. یکى از این آثار، انتخاب اسلام بهعنوان بهترین و کاملترین مکتب و شیوه مبارزه است.
حرکت 5/1 میلیاردی
نظام اسلامیکه پس از پیروزى انقلاب اسلامیدر ایران شکل گرفت، به صورت بهترین الگو و مهمترین خواسته سیاسى مبارزان مسلمان درآمد. به بیان دیگر، انقلاب اسلامى، حدود 5/1 میلیارد مسلمان را بر انگیخته و آنان را براى تشکیل حکومتالله در کره زمین به حرکت درآورد. این رویکرد، در اساسنامه، گفتار و عمل سیاسى جنبشهاى اسلامیسیاسى معاصر به شکلهاى مختلفى مشاهده میشود.
جنبشهای اسلامی درکشورهای مسلمان راهبردهای متفاوتی را برای رسیدن به اهداف اعلام شده برگزیده اند:
برخى از گروههاى اسلامیبهویژه در جهان تسنن به صورت آشکار، هراسى از مخالفت با دولتهاى نامشروع ندارند و به احادیثى که اطاعت از حاکم اسلامیرا در هر شرایط لازم دانسته، چندان توجهى نمیکنند، بلکه خواهان استقرار حکومت اسلامیدر کشورشان شدهاند. البته برخى از جنبشهاى اسلامى(مانند کشمیر و افغانستان) دستیابى به استقلال سیاسى را اولین هدف خود، قبل از تأسیس حکومت اسلامیقرار دادند.
برخى از جنبشهای اسلامى، خواهان تشکیل یک نظام اسلامیبرپایه امت واحد مسلمان از خلیج فارس تا اقیانوس اطلس شدهاند. (مانند رابط الدعوه الاسلامیه در الجزایر) یا این که بر اساس اصل ولایت فقیه و قبول آن، از رهبرى انقلاب اسلامیایران پیروى میکنند. ا
این گروهها خود، دوگونه اند: دسته اى که از لحاظ عقیدتى و مذهبى خود را مقلد رهبرى انقلاب اسلامیایران میدانند(مانند جنبش امل در لبنان) و دسته اى که هم از لحاظ سیاسى و هم مذهبى از رهبرى انقلاب اسلامیایران تبعیت میکنند (مانند جنبش حزبالله لبنان).
گروهها و سازمانهاى اسلامیمذکور، براى نیل به یک نظام مبتنى بر اسلام، شیوه و روشهاى مختلفى را در پیش گرفتهاند. برخى تنها از طریق اقدام قهرآمیز و مسلحانه (مانند حزبالله حجاز و جنبش آزادیبخش بحرین) درصدد نابودکردن رژیم حاکم هستند.
در نقطه مقابل، گروههایى قرار دارند که شرایط فعلى را براى دست زدن به اقدامات مسلحانه مساعد نمیدانند و با توسل به شیوههاى مسالمت آمیز از قبیل شرکت در انتخابات پارلمانى در پى تغییر نظام موجود هستند (مانند حزب اسلام گراى رفاه). اما گروههاى دیگرى هم وجود دارند که به هر 2 روش پایبندند، جنبش حزبالله نمونه اى از این گروه است که در مصاف با اسرائیل مشی مبارزه مسلحانه را دارد و در داخل نیز مبارزه سیاسی و پارلمانی را درپیش گرفته است.
تأسی از شعارها
اشکال دیگر تأثیرانقلاب اسلامیایران بر جنبشهاى سیاسى اسلامیمعاصر، شامل تقلید از شعارها و مراسم انقلاب اسلامیاست. مثلاً، در سال 1358، شیعیان احساء در عربستان سعودى، براى نخستین بار مراسم زیارت عاشورا را در ملأ عام بر پا کردند.
شعار مردم مسلمان معترض ترکیه، قبل از کودتاى 1359 آن کشور، استقلال، آزادى و جمهورى اسلامیبود. شهروندان کابل برفراز بام منازل خود فریادالله اکبر سر میدادند.در پلاکاردهاى مسلمانان مصر شعار لاشرقیه و لاغربیه دیده شد. مردم کشمیر در راهپیمایى 200 هزار نفرى سال 1369 شعارالله اکبر و خمینى رهبر را مطرح کردند.
جهاد اسلامیفلسطین بر آن است که فلسطینىها همان شعارهایى را سر میدهند که انقلاب اسلامیمنادى آن بود. آنها فریاد میزنند: لااله الاالله، الله اکبر، پیروزى از آن اسلام است. در سالهاى 1369تا1379 در خیابانهاى کیپ تاون آفریقاى جنوبى نداىالله اکبر، بسیار شنیده شد.
تظاهرات به سبک ایرانی
یکى دیگر از آثار فرهنگى انقلاب اسلامیایران بر حرکتهاى اسلامیو سیاسى معاصر، تظاهرات به سبک ایران است که در برخى از کشورهاى اسلامیاتفاق افتاد؛ مثلاً، مردم شهرهاى عراق، چون نجف و کربلا در تأیید انقلاب اسلامیایران و به تأسى از آن، در روز 23 بهمن 1357، تظاهراتى شبیه به ایران برپا کردند.
الثوره، بغداد و دیاله به رهبرى آیتالله محمد باقر صدر برقرار شد. حتى در آغاز انتفاضه جدید مردم عراق؛ یعنى در 1370، آنها همانند تظاهراتکنندگان ایرانى، شهر حلبچه را به خمینى شهر نامگذارى کردند و کنترل شهرها را به دست گرفتند.
شیعیان عربستان سعودى اندکى پس از پیروزى انقلاب اسلامیایران، در شهرهاى قطیف، صفرا، اباقیق، خنجى و شیهات دست به تظاهرات زدند. تظاهرات مشابهى در سال 1357 در شهرهاى قونیه، یوزکات و کوجائیلى ترکیه صورت گرفت. این روند که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران آغاز شد کم و بیش در سالهاى بعد نیز ادامه یافت.