سفری بین واقعیت و خیال

خلاقیت یکی از منابع اصلی معنابخشی به زندگی است. بسیاری از چیزهایی که برای انسان مهم و جذاب هستند، نتیجه خلاقیت است. موقعی‌که ما خلاق هستیم، احساس می‌کنیم که نسبت به دیگر مواقع کامل‌تر زندگی می‌کنیم.

اما فرد خلاق چه کسی است و چه ویژگی‌هایی دارد؟ برای پاسخ به این سؤال، 10 ویژگی افراد خلاق که در اکثر مطالعات مورد تایید قرار گرفته‌اند در اینجا ذکر می‌شود:

1 – افراد خلاق انرژی جسمانی زیادی دارند، اما در عین حال اغلب آرام هستند. آنها ساعات طولانی با تمرکز زیاد کار می‌کنند در حالی که یک فضای تازگی و اشتیاق را پدید می‌آورند. عجیب به نظر می‌رسد که افرادی در دهه هفتم و هشتم زندگی‌شان انرژی‌ای را از خود نشان می‌دهند که یادآور  دوران کودکی است. به نظر می‌رسد که انرژی این افراد به دلیل تمرکز ذهنی، از درونشان ایجاد می‌شود. این به معنی آن نیست که افراد خلاق بیش‌فعالند و همیشه در حال فعالیت هستند. در حقیقت آنها به مقدار زیادی استراحت می‌کنند و می‌خوابند. مسئله مهم این است که آنها انرژی‌شان را کنترل می‌کنند. هر موقعی که ضروری باشد آنها می‌توانند بر مسئله‌ای تمرکز کنند و در غیر این صورت انرژی‌شان را مصرف نمی‌کنند.

2 - افراد خلاق باهوش هستند. مطالعاتی که در مورد رابطه بین هوش و خلاقیت انجام شده است به صورت قاطع نشان داده‌اند که افراد با بهره هوشی بالا عملکرد مناسب و خلاقانه‌ای در زندگی دارند.

3 - افراد خلاق مسئولیت و بی‌مسئولیتی یا شوخ‌طبعی و انضباط را با هم ترکیب می‌کنند.
در مقابل حال و هوای بی‌خیالی که بیشتر افراد خلاق را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بیشتر آنها در هنگام شب و مواقعی که افراد دیگر نمی‌توانند کار کنند، کار می‌کنند.

 4 - افراد خلاق مدام بین خیال و واقعیت هستند. هنر و علم مستلزم یک پرش از تخیل به دنیایی است که متفاوت از زمان حال است. افراد دیگر اغلب این ایده‌های جدید را به صورت خیالاتی می‌بینند که ارتباطی با واقعیت جاری ندارد. این درست است اما همه امتیاز علم و هنر فراتر رفتن از آن چیزی است که ما واقعیت جاری در نظر می‌گیریم. بسیاری از ما می‌پنداریم که هنرمندان – موسیقیدانان، نویسندگان، شاعران و نقاشان – در زمینه خیال، قوی هستند در حالی که دانشمندان، سیاستمداران و تاجران واقعیت‌گرا هستند. این ممکن است درست باشد اما موقعی که یک فرد شروع به کار خلاقانه می‌کند، همه این پیش‌فرض‌ها باطل می‌شود.

 5 – افراد خلاق هم برون‌گرا هستند و هم درون‌گرا. در تحقیقات روانشناختی، برون‌گرایی و درون‌گرایی نسبت به دیگر صفات شخصیتی که افراد را از هم متمایز می‌کنند، با ثبات‌تر هستند و می‌توانند به نحو دقیق‌تری اندازه‌گیری شوند. افراد خلاق به نظر می‌رسد که هر دو صفت را به طور همزمان بروز می‌دهند.

6 – افراد خلاق هم فروتن هستند و هم مغرور. این در مواجهه با یک شخص مشهوری که شما انتظار دارید مغرورانه برخورد کند بارز می‌شود. زیرا شما احتمالا با فردی روبه‌رو خواهید شد که متواضع یا حتی خجالتی است. اما در عین حال آنها به خوبی از توانایی‌های خود آگاه هستند و به همین دلیل احساس غرور می‌کنند.

7 – افراد خلاق از تصورات قالبی جنسیتی می‌گریزند. همان‌طور که در مطالعات متعدد نشان داده شده است، دختران خلاق و با استعداد سلطه‌گرتر و قوی‌تر از دختران دیگر هستند  و پسران خلاق نسبت به پسران دیگر حساس‌ترند و پرخاشگری کمتری دارند.

8 – افراد خلاق هم سرکش و سنت‌گریز هستند و هم محافظه‌کار. آنها به خوبی می‌دانند که دائما خطر کردن بدون توجه به آنچه در گذشته ارزش‌گزاری شده است به ندرت منجر به نوآوری و خلاقیت می‌شود. اما تمایل به خطر کردن و پیوند گسستن از برخی سنت‌ها برای نوآوری و خلاقیت ضروری است.

9 – بیشتر افراد خلاق  در مورد کارشان خیلی پرشور و حرارت هستند و در عین حال آنها در مورد آن بی‌نهایت بی‌طرف هستند. بدون این شور و حرارت دیری نمی‌پاید که علاقه به کار از دست می‌رود و بدون بی‌طرف بودن هم کارمان فاقد اعتبار است.

10 – گشاده‌نظری و حساسیت افراد خلاق، اغلب آنها را در معرض درد و رنج قرار می‌دهد اما در عین حال به آنها یک احساس خشنودی نیز می‌بخشد. افراد خلاق آستانه درد پایینی دارند و موارد زیادی وجود دارد که آنها را آزار می‌دهد. مثلا یک ماشینی که بد طراحی شده است موجب عذاب یک مهندس خلاق می‌شود، درست همان‌طور که یک نویسنده خلاق موقعی که یک نثر بد را می‌خواند آرزده می‌شود.

به تنهایی در صف اول یک رشته قرار داشتن، شما را بی‌دفاع و آسیب‌پذیر می‌سازد. این نابودکننده است که کسی به یک هنرمند که سال‌های زیادی را صرف ساختن یک مجسمه کرده یا به یک دانشمند که مدت‌های مدیدی را روی یک نظریه مطالعه کرده است، توجه نکند.

علاقه عمیق و درگیر موضوعات پیچیده شدن، اغلب پاداش داده نمی‌شود یا حتی موجب تمسخر می‌شود. تفکر واگرا و خلاق اغلب به عنوان یک انحراف از اکثریت تلقی می‌شود و بنابراین شخص خلاق ممکن است احساس انزوا و بد فهمیده شدن اندیشه‌هایش را داشته باشد.شاید دشوارترین مسئله برای افراد خلاق تحمل حس پوچی است که آنها این حس را هنگامی که به دلایلی نمی‌توانند کار کنند، تجربه می‌کنند. این به خصوص هنگامی عذاب‌آورتر می‌شود که شخص احساس کند که خلاقیتش خشک شده است. اما موقعی که فرد خلاق در یک زمینه از تخصصش کار می‌کند، نگرانی‌ها از بین می‌رود و یک حس خوشبختی جای آن را می‌گیرد.

شاید مهم‌ترین ویژگی‌‌ای که در افراد خلاق وجود دارد، توانایی لذت بردن از آفرینش یک چیز به خاطر خود آن باشد. بدون این ویژگی شاعران تلاش برای بهتر شدن و کامل‌تر شدن را رها می‌کردند و شعرهای مبتذلی می‌سرودند که از لحاظ مالی بیشتر آنها را تامین می‌کند، اقتصاددانان تدریس و تحقیق در دانشگاه را رها می‌کردند و فیزیکدانان تحقیقات بنیادی‌شان را متوقف می‌کردند.

 www.psychologytoday.com