شما اولین نسل در تاریخ هستید که قدرت انتخاب بهترین چیزها را دارید؛ نه تنها میتوانید جایی که در آن زندگی میکنید را انتخاب کنید، بلکه فرصتهای زیادی برای انتخاب شغل هم دارید؛ حتی میتوانید تصمیم بگیرید که با درآمد حاصل از آن تلویزیون 32 یا 42 یا 52 اینچ LCD بخرید! انتخاب با شماست.
انتخاب کردن در تمام طول روز با ماست؛ درست از لحظهای که بیدار میشویم و انتخاب میکنیم که صبحانه کورن فلکس بخوریم یا شیر موز یا عسل یا...در میان انتخابهایمان برای بهتر و راحتتر زندگی کردن محصور شدهایم؛ انتخابهایی که در بیشتر موارد جزو ضروریات زندگی به حساب میآیند.
بسیاری از روانشناسان علوم اجتماعی معتقدند که بزرگترین تصمیمات ما بندهایی هستند که به دور خودمان میتنیم. گرچه تمام صنعت و تکنولوژی عصر حاضر از آژانسهای مسافرتی گرفته تا دکوراسیونهای داخلی و... همه و همه برای هدایت ما به سمت انتخابهای بیشتر اختصاص داده شدهاند.
فکر میکنید اگر نیاکان ما پا به دنیای جدید میگذاشتند، چه عکسالعملی از خود نشان میدادند؟! آنها قطعا متعجب میشدند. در دورانی که آنها زندگی میکردند، بیشتر انتخابها بین دو گزینه «یک چیز»و «هیچ چیز» بود؛ در چنین دنیایی اجدادمان به راحتی قادربودند که تصمیم بگیرند و البته همیشه بهترین را داشته باشند.
اما در دنیای حاضر ما برای انتخاب بهترین شانس و موقعیت از بین گزینههای بیشمار باید تلاش کنیم. همه ما دارای غریزهای هستیم که خواهان افزایش دادن و جمع کردن، است؛ حتی زمانیکه احتیاج چندانی به انجام دادن هیچ کدام از این کارها نداریم و همین باعث میشود کمی عصبی شویم.
چراکه فکر ما در محیطی که دارای کمبودها و فقدانها است رشد یافته، در عوض امروزه در محیطی قرار گرفتهایم که از این کمبودها خبری نیست! برای مثال فکر میکنید میتوانید به یک مرکز خرید بروید و در کمتر از دو دقیقه خریدتان را انجام بدهید و برگردید؟!
نگرانی از زیادیها
در اغلب موارد تعدد گزینهها نگرانکننده است، زیرا ما آنها را با آنچه که داریم و میتوانیم داشته باشیم و آنچه که باید داشتهباشیم مقایسه میکنیم. نیاکان ما از معدود بودن گزینههایشان آگاه بودند و به همین دلیل خیال بافی نمی کردند.
به اعتقاد بسیاری از روانشناسان اجتماعی وقتی که حق انتخاب محدود و مشخص باشد، هیچ دلیلی برای اینکه خود را در انتخاب نادرستتان مقصر بدانید وجود ندارد.
این درحالی است که امروزه اگر انتخاب نادرستی داشته باشید احساس سرخوردگی میکنید و خودتان را مقصر میدانید، چراکه شاید در تصمیمگیری عجله کرده باشید! اما باید بدانید که حتی خود این فکر در انتخاب شما تاثیر میگذارد.
اینطور تصورکنید که به دنبال خرید یک خانه هستید، و فقط یک انتخاب دارید، انتخاب دومی وجود ندارد و تنها سرپناه قابل دسترس در این حوالی همین یکی است. شما در این شرایط بهتر انتخاب میکنید یا زمانیکه به یکباره به شما 25 ملک با میزان قیمت یکسان در محله مورد علاقهتان پیشنهاد میشود؟!
حتی این موضوع را میتوانید به انتخاب مقصد سفرتان بسط دهید؛ واقعیت این است که حق انتخابهای خیلی زیاد برای ما نارضایتی به همراه خواهد داشت، در حالیکه اشکالی ندارد که ما چه انتخابی داشتهایم و نتیجهاش چه طور میشود.
انتخاب و شادی
همه ما میدانیم که بیشتر گزینهها پوچ هستند و بندرت زندگی ما را به خطر میاندازد، به همین دلیل نگرانی و تشویش زیاد درباره آنها معنا ندارد. اما این یک حقیقت است: ما گزینههای مهم و بزرگ را بیشتر از همه تخمین میزنیم.
آیا این انتخابهای بزرگ، انتخاب کردن همسر، یا حرفه در زندگیمان نیست؟ وقتی زمان تصمیم گرفتن انتخابهای مهم زندگی میرسد با خود میگوییم باید درست تصمیم بگیریم وگرنه سقوط وحشتناکی خواهیم داشت.
درحالیکه نباید فراموش کنیم که همه ما به توانایی شناختی مجهز هستیم، اما توانایی پیشبینی کردن اینکه واقعا چه احساسی درباره یک تصمیم خواهیم داشت، جزو این موارد نیست. چرا که کمتر پیش میآید آنچه بر سرمان می آید را پیشبینی میکنیم.
این مهم است که از فکرکردنهای بیمورد پرهیزکنیم ما میتوانیم یک زندگی کامل از دنیایی که مثل میز سلف غذا است انتخاب کنیم. انتخاب محدود نه تنها نگرانیها و تشویشها را از بین میبرد بلکه حتی شادیآور هم است. در بیشتر تاریخ بشری، انتخاب نشانهای از فراوانی بوده است، اما امروزه احتمالا نشانه زیادهروی است، مثلا خرید اینترنتی میتواند گواه این موضوع باشد.
رضایت، نه به حد اعلی رساندن!
در ایجاد محیطی جدید مثل جامعه مدرن، ما از تصمیمگیری راضی هستیم و به اندازه کافی خوب بودن را به بهترین بودن ترجیح میدهیم، به این معنی که با آگاهی از این که کمال گرایی مطلق وجود ندارد اجازه می دهیم پشیمانی و تاسف از ما دور شود. ما میتوانیم با زرنگی بیشتری گزینهها را خودمان محدود کنیم .در این موقعیت هیچ حس دردناکی درباره انتخاب وجود ندارد، انتخاب، انتخاب است.
چطور گزینهها را با خودتان هم پیمان کنید
شما می توانید جلوتر از جبران پیشرفت احساسیتان باشید!
برای جزئیات وقت نگذارید:
تمرین کنید در چیزهای کوچک و خریدهای معمولی تصمیمات فوری بگیرید. زمان را برای مقایسهکردن مشخصات محدود کنید و مطمئن باشید که درست انتخاب خواهید کرد.
ساکن نباشید:
زمان طولانی را به سرزنش کردن و مقصر دانستن خودتان درباره نتیجه بد انتخابهایتان اختصاص ندهید. به جای این کار ا ز اشتباهاتتان درس بگیرید و مصمم شوید که بعد از این بهتر انتخاب کنید.
واقع گرا باشید:
با پذیرفتن اینکه حتی بعضی وقتها انتخابهای غلط بهتر از نداشتن انتخاب است، با احساسات تاسفتان بجنگید. شما با هر اشتباهی در حال یادگیری هستید.
به پشت سرنگاه نکنید:
تصمیماتتان را کنترل کنید زیرا آنها غیرقابل برگشت هستند. با آگاهی کافی دست به انتخاب بزنید؛ خودتان را مجبورکنید که به سرعت خریدتان را انجام دهید و بعد دیگر افسوس نخورید.