زیمبابوه؛ آخرین تلاش

در سال 1980 رابرت موگابه زمام کشوری را بر عهده گرفت که نخست وزیر پیشین آن یان اسمیت جهان را به چالش کشیده بود. در همه قاره آفریقا و در کنار آن در سراسر جهان از بین رفتن یکی از آخرین مظاهر نژادپرستی به فال نیک گرفته شد واین امید را به آفریقاییان داد که دیگر مظهر نژادپرستی یعنی آفریقای جنوبی نیز ازنظام آپارتاید فاصله بگیرد.
زیمبابوه نمونه‌ای از یکی از پیشرفته‌ترین کشور‌های آفریقایی که به انبار غله آفریقا معروف بود اکنون بار دیگر جهان را به چالش کشیده است.

28 سال حکومت موگابه از این سرزمین حاصلخیز کشوری ساخته است که نه فقط دیگر قادر به تامین نیاز مردم خود نیست بلکه با سیاست‌های دیکته شده از سوی دیکتاتور 84 ساله ای که به هیچ عنوان شکست سیاسی را نمی‌پذیرد، این بار به‌عنوان یکی از فقیر‌ترین کشورهای آفریقایی مطرح شده است.

انتخابات اخیر در زیمبابوه آخرین شانس موگابه برای کنار رفتن از قدرت به گونه‌ای مسالمت آمیزبود ولی همه نشانه‌ها حاکی از ایستادگی موگابه در برابر خواست اکثریت است.
در این میان کشورهای همسایه و از همه آنها مهم‌تر آفریقای جنوبی نیزگامی در راه متقاعد کردن موگابه برای کناره گیری از قدرت بر نمی‌دارد و امباکی رئیس‌جمهوری آفریقای جنوبی باوجود همه فشار‌هایی که وضع نابسامان زیمبابوه بر اقتصاد کشورش تحمیل کرده است، حاضر نیست دست از حمایت موگابه بردارد. هزاران پناهنده از زیمبابوه اکنون به آفریقای جنوبی پناه برده‌اند و بار گرانی را بر اقتصاد آفریقای جنوبی تحمیل می‌کنند.

موگابه که همراه با نلسون ماندلا می‌توانست به مظهر یک آفریقایی پیشرو تبدیل شود در دوران زمامداری خود جهت مخالف سیاست‌های اجتماعی آفریقای جنوبی را در پیش گرفت و نژادپرستی از نوع دیگری را در کشورش پیاده کرد. بر خلاف آفریقای جنوبی که سعی در استفاده از توان سفید پوستان در شکوفایی کشور کرد، موگابه گروه‌های سیاه پوستی را که در دوران مبارزه علیه یان اسمیت از خود نامی برجای نهاده بودند، پس از آنکه متوجه شد قادر به تامین نیاز‌های آنان نیست، در حمله به سفید پوستان تحریک کرد. هر چند
سفید پوستان رودزیا هرگز سیاهان را در تصمیم‌گیری‌های خود به حساب نمی‌آوردند ولی با حذف آنان پس از استقلال از صحنه سیاسی زیمبابوه موگابه نتوانست همانند آفریقای جنوبی از آنان برای ساختن زیمبابوه نو استفاده کند.

رودزیا که در اثر کوچ دست جمعی بورهای هلندی نژاد آفریقای جنوبی به شمال وجنگ‌های طولانی آنان با قوم‌های آفریقایی از جمله زولو‌ها پس از شکست هلندی‌ها از انگلیس به‌عنوان کشوری جدا شده از آفریقای جنوبی اعلام وجود کرد، هرگز ریشه‌های تاریخی خود با آفریقای جنوبی را فراموش نکرد و همانگونه که در آفریقای جنوبی سیاهان به برده‌هایی در دست سفیدپوستان تبدیل شده بودند از سیاهان نظام نژادپرست برده‌هایی ساخت که آپارتاید را لمس می‌کردند.

موگابه در تمام مدت زمامداری خود نتوانست بپذیرد که دیگران نیز قادر به حکم راندن بر زیمبابوه هستند وخود را هنوز به‌عنوان شخصی می‌شناسد که کشورش همه چیز خود را مدیون اوست. شاید برای موگابه هنوز این شانس وجود داشته باشد که با کناره‌گیری از قدرت چهره‌ای ماندگار از خود برجای گذارد. زیمبابوه امروزاحتیاج به یک خانه تکانی اساسی برای سر وسامان دادن به اقتصاد بر هم ریخته خود بدون او دارد وشاید این آخرین تلاش موگابه برای ماندن برسرقدرتی است که پایه‌هایش به لرزه درآمده است.