پیامدهای ناشی از این حضور به رشد مشکلات و نابهنجاریهایی منجر شده که از آستانه تحمل شهر بیرون است. هزینههای حملونقل شهری تاوانی است که در صدر تمامی این هزینهها قرار گرفته و مستقیما از حضور دولت در تهران نشات میگیرد. ترددهای دائمی، ترافیکهای سرسام آور، مشکلات زیست محیطی و آلودگی صوتی و هوایی از جمله پیامدهایی است که کلانشهری چون تهران را درموقعیت اضطرار قرار داده است.
همچنین گرانی مسکن، محدویتهای ساخت و سازهای شهری، شکلگیری زندگی در ارتفاع و در فضاهای محدود از دیگر مشکلاتی است که شانه به شانه مشکلات ترافیکی بر پیکره شهر وارد میشود. فضاهای سبز شهر که باید محل آرامش شهروندان باشد در دل ساخت وسازهای شهری گم میشود و بیش از هرچیزی آستانه تحمل شهروندان را تحتتأثیر قرارداده و کاهش میدهد که خود به مشکلات اجتماعی و ر وانی بیشتری دامن میزند. اینها همه پیامدهای حضور دولت در پایتخت است.
متأسفانه پیامدهای حضور دولت در تهران به همین مسائل محدود نمیشود و عملا طرحهای زیر بنایی فرهنگی – اجتماعی را با محدودیتهای زیاد مواجه کرده و شانس استفاده بهینه شهروندان از اوقات فراقت را کاهش میدهد. تاثیر این حضور حتی دامنه محدودیتها را به جنبههای ضروری و حداقلی زندگی چون آموزش و پرورش، دانشگاه و غیره میکشاند. علاوه بر آن تمرکز بسیاری از این مراکز در پایتخت به افزایش هزینههای بسیاری برای تمامی افراد مرتبط با این مراکز منجر میشود و دامنه تمام معضلات ذکر شده در بالا را گسترش میدهد.
همین مسائل باعث شده در قوانین مکرر و به زبان مختلف دولت ملزم به توجه ویژه به کلانشهرها بهخصوص شهر تهران بشود و از دولت خواسته شده تا گذشته از اعتباری که برای تمامی کلانشهرها در نظر گرفته و تصویب میشود حق اضافهای برای این شهر قائل باشد تا زندگی را در این شهر در حد تحمل ساکنان آن نگه دارد تا دامنه نابهنجاریها در آن گستردهتر نشود. همچنین دولت نباید تنها مسئولیت خود را در محدوده بین شهرها تعریف کند بلکه ضروری است تا اهتمام زیادی در یاری رساندن به شهرداریها، اتوبوسرانی و تمامی مجریان شهر برای رفع تمامی مشکلاتی که خود سرمنشا بهوجود آمدن آنهاست بورزد.
اگر دولت نخواهد از اعتباری که در قبل نفت و مالیات دریافت میکند به یاری شهرداری و سازمانهای مرتبط با ساماندهی و رفاه شهر بشتابد ظلم مضاعفی را در حق شهروندان تهرانی و کلانشهرها روا داشته و به مسائلی دامن میزند که حل آنها مستلزم هزینههای گزاف و گاه بینتیجه خواهد بود. حتی قیاس شهرداریهای بزرگ با کلانشهری چون تهران که مسئولیت پایتختی کشور را برعهده دارد نیز خود یک نوع بیعدالتی است که باعث میشود از کنار بسیاری از مشکلات این شهر به سادگی گذشت اما مسلما به سادگی از دست پیامدهای آن که هزینههای گزافی را به دولت وارد میکند وامنیت شهر را به مخاطره میاندازد، نمیتوان رها شد.
*نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی