همشهری آنلاین_ زینب زینال‌زاده: طی سال‌های اخیر پیاده‌روها در قرق دستفروشان قرار گرفته و آنها در گذر زمان حس مالکیت پیدا کرده‌اند و حتی در برخی موارد به دلیل عبور و مرور عابران پیاده از کنار بساطشان با آنها درگیر می‌شوند. چنین صحنه‌هایی در کلانشهر تهران به‌ویژه خیابان‌های پر تردد مناطق مرکزی آن کم نیستند. در کنار این معضل شهری که به چالش بزرگ و لاینحل پیش روی مدیران شهری تبدیل شده است، پارک موتورسیکلت در پیاده‌روها هم گره کوری به کلاف سر درگم سدمعبر زده است.
پابند قانون و قاعده خاصی نیستند. از هر جا که بخواهند می‌روند و هرجا که دوست داشته باشند پارک می‌کنند. ویراژ می‌دهند و گاهی اوقات با حرکات نامتعارف منجر به بروز حادثه می‌شوند. هیچ عزم اجرایی بازدارنده‌ای وجود ندارد تا حریفشان شود. نیروهای پلیس راهور هم هر از گاهی در تقاطع‌های پر تردد می‌ایستند تا با متخلفان برخورد کنند؛ البته آنهایی که کلاه ایمنی بر سرندارند یا از خط ویژه می‌گذرند یا کارت موتور و برگه هویتی ندارند. تخلفات راکبان موتور اما به اینجا ختم نمی‌شود. آنها پیاده‌روها را هم اشغال کرده‌اند و محل گذر عابران پیاده به محل عبور و مرور و پارک موتورسواران تبدیل شده است. شما هم قطعاً حتی برای یکبار با چنین صحنه‌هایی در مسیر ترددتان مواجه شده‌اید.
پیاده‌روهایی که به پارکینگ تبدیل شده‌اند در مناطق مرکزی ۶، ۷، ۱۱ و ۱۲ دیده می‌شود؛ مناطقی که به دلیل بالا بودن جمعیت شناور و وجود مراکز درمانی، تجاری، خرید و علمی و آموزشی، بیشترین آمار تردد موتورسواران را دارد.
- پیاده‌رو در تصرف راکبان
خیابان‌های ایرانشهر، طالقانی، ولی‌عصر(عج)، انقلاب، قرنی، حافظ و کریمخان زند در منطقه ۶ عملاً به پارکینگ موتورسیکلت تبدیل شده‌اند. با پارک تعداد زیادی موتور در پیاده‌روها فضایی مانند مراکز خرید و فروش موتورسیکلت ایجاد شده یا در یک نگاه گمان می‌کنید پیاده‌روهای منطقه محل نگهداری موتورهای توقیفی هستند. در این پیاده‌روها هر نوع موتور با هر مدل و رنگ و مارکی وجود دارد. مقابل مجتمع نور وضعیت به گونه‌ای دیگر است و پارک موتورها در پیاده‌رو هر روزه انجام می‌شود و هر رهگذری گمان می‌کند این کار قانونی است و اعتراضی نمی‌کند.
«رامین نصرتی» از کاسبان خیابان ولی‌عصر(عج) می‌گوید: «پیاده‌رو خیابان ولی‌عصر(عج) مثل غنیمت جنگی میان دستفروشان و موتورسواران تقسیم شده است. بخشی را دستفروشان تصرف کرده‌اند و قسمتی هم به موتورسواران اختصاص دارد. بارها این موضوع را به سامانه ۱۳۷ گزارش داده‌ایم و مسئولان شهرداری هم از این نقاط بازدید داشته‌اند، اما هیچ‌کاری انجام نشده است. »
مصداق صحبت‌های این کاسب را در سایر خیابان‌ها از جمله انقلاب و آزادی هم می‌توان دید. با توجه به حجم بالای موتورسیکلت در پیاده‌روها، دیگر نباید مدعی شد عابران پیاده حق عبور و مرور از پیاده‌رو را دارند و باید در قوانین شهرداری پیاده‌رو را به نام راکبان موتورسوار ثبت کرد!
- بازار، زیر سیطره دوچرخ‌های موتوری
بازار تهران علاوه بر شهرت و قدمت پاساژها و گذرهایش به تردد زیاد موتورها در آن معروف است. به محض ورود به بازار با انبوهی از موتورسیکلت مواجه می‌شوید و برای رسیدن به پیاده‌راه ۱۵ خرداد باید از میان صدها موتورسیکلت گذر کنید. در خیابان‌های خیام، ظهیرالاسلام، چهارراه سیروس، مولوی و شوش که به قول معروف جای سوزن انداختن نیست. البته دلیل آن هم ازدحام جمعیت است و هم پارک موتور در پیاده‌روها. البته در منطقه ۱۲ وضعیت اندکی متفاوت است. موتورسواران هر جایی پیدا کنند، موتور را قفل می‌کنند و پیاده می‌شوند و می‌روند. تردد روزانه میلیون‌ها موتورسوار در بازار تهران قطعاً پیامدی جز تصاحب پیاده‌رو و پارک موتور در جاهایی که گذرگاه عابران پیاده است، نخواهد داشت.
«رضا احمدی» از کاسبان خیابان خیام می‌گوید: «تا چشم کار می‌کند، موتور در بازار وجود دارد. گاهی اوقات حتی گمان می‌کنم اینجا بازار موتورفروشی است. باور کنید این حجم از موتور در میدان رازی که در قرق صنف موتورفروشان است، وجود ندارد. کوچه‌پسکوچه‌های منطقه ۱۲ همه در اشغال موتورسواران است و همین موضوع سبب نارضایتی مردم شده. »
- کارگر، اسیر موتور
خیابان کارگر منطقه ۱۱ هم از دست موتورسواران حال و روز خوبی ندارد. پیاده‌رو این خیابان از میدان رازی، برای عبور عابران پیاده مناسب‌سازی شده است، اما کفپوش پیاده‌رو به جای اینکه زیر پای عابران پیاده قرار گیرد، زیر چرخ موتورها قرار گرفته است. عبور و مرور موتورسواران از یک سو و پارک این وسیله نقلیه از سوی دیگر، محلی برای عبور عابران پیاده نگذاشته است. خیابان‌های آزادی، انقلاب، وحدت اسلامی و میدان راه‌آهن همه در اسارت موتورسواران است و هرجا که چشم کار می‌کند موتور است و موتور.
«مریم رضوانی» دبیر یکی از مدارس منطقه ۱۱ است که در منطقه ۳ زندگی می‌کند. او می‌گوید: «معضل پارکینگ در همه مناطق وجود دارد، اما در مناطق جنوبی مانند منطقه ۱۱ حادتر است. بارها شاهد پارک خودرو در پیاده‌رو و مقابل دیوار مدرسه بوده‌ام و اعتراض هم کرده‌ام، ولی راکب با گستاخی، پیاده‌رو را حق خودش دانسته است. وقتی قوانین بازدارنده با نظارت اجرایی و قانونی وجود نداشته باشد، چنین معضلاتی نه تنها رفع نمی‌شوند، بلکه باید هر روز شاهد تسری آنها به سایر نقاط باشیم. » پارک موتورسیکلت در خیابان‌های جمهوری و امام‌خمینی(ره) هم معضل بزرگی است. این خیابان‌ها پر ترددند و به گفته «اکبر امیدنسب» از کاسبان خیابان جمهوری، پارک موتور در پیاده‌رو هر روز سبب نزاع و درگیری می‌شود. او می‌گوید: «معبربانان شهرداری در خیابان جمهوری حضور دارند، اما تاکنون ندیده‌ام به راکبانی که موتورهایشان را در پیاده‌رو پارک می‌کنند، تذکر دهند. »
واژه‌ها و عبارت‌ها از توصیف وضعیت خیابان‌های قزوین و انبار نفت، عاجزند. اگر یکبار به این خیابان‌ها بروید، بار دوم تلاش می‌کنید مسیرتان به آنها نیفتد. هنگام عبور از پیاده‌رو باید از موتورسواران عذرخواهی کنید که وارد قلمروشان شده‌اید یا مراقب باشید با موتورهای پارک‌شده برخورد نکنید که در این صورت باید خسارت بدهید.
خیابان انبار نفت به بازار و انبار تبدیل شده است، اما هنوز در کوچه‌های منتهی به این خیابان هستند کسانی که ملک مسکونی دارند و در آن زندگی می‌کنند. «احمد شمس» از اهالی خیابان انبار نفت می‌گوید: «فعالیت بنکداران از یک سو و تردد و پارک موتورها در کوچه‌ها از سوی دیگر آرامشمان را سلب کرده است. موتورسواران به هیچ صراطی مستقیم نیستند و هر جا که جای خالی پیدا می‌کنند، بدون اینکه بدانند مزاحم هستند یا نه، موتور را پارک می‌کنند و می‌روند. بارها سر این موضوع با موتورسواران درگیر شده‌ام و به سامانه ۱۳۷ هم گزارش داده‌ام، اما هیچ‌کاری انجام نشده است. »
- راکبان موتورسوار چه می‌گویند؟
مشکل نبود جای پارک برای موتور، حرف مشترک اکثر موتورسواران است. «امید حسینی» در بازار کامپیوتر رضا کار می‌کند و می‌گوید: «این بخش از خیابان ولی‌عصر(عج) در محدوده طرح ترافیک قرار دارد و به همین دلیل موتور بهترین وسیله برای رفتن به محل کارم است. پارک خودرو در حاشیه خیابان مشکلی ندارد، اما موتورسوار اجازه پارک موتور در حاشیه خیابان را ندارد. پس جایی بهتر از پیاده‌رو یا روی نهرها نیست. اگر مسئولان به فکر عابران پیاده هستند و دم از حقوق شهروندی می‌زنند، باید زیرساخت شهری را برای پارکینگ موتورسیکلت فراهم کنند. »
بعد از شنیدن حرف‌های حسینی بخش‌های مختلف خیابان‌هایی را که با معضل پارک موتور در پیاده‌رو مواجه هستند، بررسی می‌کنیم. حرف او صحت دارد و در هیچ یک از معابر ذکرشده در گزارش پارکینگ موتورسیکلت وجود ندارد. این ماجرا در بازار تهران هم تکرار می‌شود. «رضا دانش» با موتور مسافرکشی می‌کند. او می‌گوید: «اکثر رفت‌وآمدها به بازار تهران با موتور انجام می‌شود. نبود پارکینگ ویژه موتورسیکلت مشکل دیروز و امروز نیست. چرا مدیران شهری که هر روز برای بازدیدهای میدانی از خیابان‌های منطقه ۱۲ می‌گذرند و مشکل را می‌بینند، راهکاری ارائه نمی‌دهند که هم مردم در آرامش باشند و هم موتورسواران روزی هزاران بار با دیگران درگیر نشوند و مورد لعن و نفرین قرار نگیرند؟ » او هم مسئولان را مسبب این مشکل می‌داند و می‌گوید: «سهل‌انگاری متولیان امر عامل بروز و تسری این مشکل در کلانشهر تهران شده است. عوارض شهرداری صرف بهسازی پیاده‌رو می‌شود. چرا در حاشیه همین پیاده‌رو جایی برای پارک موتور اختصاص نمی‌دهند؟ چرا با بی‌توجهی به برخی از مشکلات، مردم را با هم درگیر می‌کنند؟ »
- سد معبر جرم است؟
سد در لغت به معنی مانع است و سدمعبر یعنی مانع یا موانعی که بر سر راه عبور و مرور مردم باشد یا به هر عملی اطلاق می‌شود که باعث انسداد معابر عمومی شود. برخی از موتورسواران با بیان اینکه کارشان سدمعبر محسوب نمی‌شود، آن را توجیه و خودشان را از تخلف تبرئه می‌کنند، اما با توجه به این تعریف پارک موتور قطعاً سدمعبر محسوب می‌شود. به گفته «عباس تدین» حقوقدان و استاد دانشگاه، براساس ماده ۲ قانون مجازات اسلامی جرم عبارت است از فعل یا ترک فعلی که در قانون برای آن مجازات تعیین شده است. او می‌گوید: «براساس ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی، هرکسی به هر نحوی در املاک متعلق به دولت یا شرکت‌های وابسته به دولت یا شهرداری و یا اوقاف ایجاد مزاحمت کند، به یک ماه تا یک سال حبس محکوم می‌شود. با استناد به این ماده قانونی، مزاحمت جرم است. » دکتر تدین در ادامه به قانون شهرداری هم اشاره و عنوان می‌کند: «هرگونه اشغال فضای عمومی بدون مجوز، سدمعبر است و برابر قانون ۵۵ شهرداری‌ها باید با متخلفان برخورد شود، اما این برخورد باید همراه با احترام و بدون هرگونه خسارت مالی و جانی باشد. » با توجه به این ماده‌های قانونی، پارک موتور در پیاده‌رو که منجر به سدمعبر شود، تخلف است و مسئولان مربوطه باید با آن برخورد کنند.
- معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه ۱۲ :
- موتورهای متخلف توسط پیمانکار جمع‌آوری می‌شوند
اقدامات مهندسی راهکار مناسبی برای حل مشکل پارک موتورها نیست. به گفته «زینب عبادی» معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه ۱۲ برای ساماندهی وضعیت موتورسیکلت‌ها و جلوگیری از تخلفات رانندگان آنها نیاز به همراهی پلیس راهور است. عبادی می‌گوید: «پیاده‌رو معبر عمومی است و رفت‌وآمد و توقف موتور در آن تخلف محسوب می‌شود. برای ممانعت از تردد و پارک موتور در پیاده‌روها المان‌های فیزیکی نصب شده است، اما این کار در تمام پیاده‌روها عملی نیست. » به گفته معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه ۱۲، شهرداری اقدامات پیشگیرانه انجام می‌دهد: «تا وقتی نیروهای راهور کنار مدیران شهری حضور نداشته باشند، کاری از پیش نمی‌رود. » او به طرح جمع‌آوری موتورهای پارک‌شده در پیاده‌روها اشاره می‌کند و می‌گوید: «پیمانکار ساماندهی موتورسیکلت در منطقه فعال است و به‌طور مستمر موتورهای پارک‌شده در پیاده‌روها را جمع‌آوری می‌کند، اما تا وقتی بازوی اجرایی و ضمانت قانونی وجود نداشته باشد، این کارها چون مسکن مقطعی هستند. »
- معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه ۶:
- فضای پارک در نقاط پر تردد ایجاد می‌شود
برای رفع معضل پارک موتور در پیاده‌رو، مدیران شهری باید زیرساخت‌ها را فراهم کنند. همین درخواست شهروندان ما را برآن داشت تا با «محمد عندلیب» معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه ۶ گفت‌وگو کنیم. او با تأیید معضل پارک موتورسیکلت در پیاده‌روهای منطقه می‌گوید: «در برخی از نقاط مانند مقابل مجتمع نور در چهارراه طالقانی و خیابان ولی‌عصر(عج) این معضل حاد است و قبول داریم که در چنین فضاهایی قطعاً نیاز به فضای مناسب برای پارک موتورسیکلت است. » عندلیب به اجرای طرح در خیابان ایرانشهر هم اشاره و عنوان می‌کند: «سال گذشته به‌صورت پایلوت بخشی از فضای پارک خودرو در خیابان ایرانشهر محصور و به پارک موتور اختصاص داده شد. این کار با استقبال مردم مواجه شد و به همین دلیل در مرحله مطالعه و بررسی و شناسایی نقاط پر تردد هستیم تا بتوانیم با مشارکت پلیس راهور و معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران، فضاهای مناسبی برای پارک موتور ایجاد کنیم. »
- کارشناس تصادفات پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ
- قوانین بازدارنده نیستند
پارک موتور در پیاده‌رو، معضلی است که مردم می‌گویند به دلیل نبود نظارت نیروهای پلیس راهور ایجاد شده است. شهروندان یقین دارند اگر مأموران راهور همان‌طور که روی عبور و مرور خودروها و تخلفاتشان دقیق هستند، تخلفات موتورسواران را هم به‌طور جدی پیگیری کنند، معضلات مربوط به راکبان موتورسوار از جمله پارک موتور در پیاده‌رو کم می‌شود. سرگرد «مهدی رحیمی» کارشناس تصادفات پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ در دفاع از عملکرد نیروهای راهور می‌گوید: «می‌پذیرم موتورسواران به هیچ یک از قوانین راهنمایی و رانندگی احترام نمی‌گذارند، اما نیروهای راهور براساس قوانین با موتورسواران متخلف برخورد می‌کنند. » او با اشاره به قوانین و ضع‌شده برای موتورسواران می‌گوید: «عبور و مرور از پیاده‌رو برای موتورسوار ۷۵ هزار تومان و پارک در پیاده‌رو هم ۴۰ هزار تومان جریمه دارد. همچنین خودروهای متخلف به مدت یک هفته توقیف می‌شوند. با توجه به جرائم پیش‌بینی‌شده، مأموران راهور اعمال قانون می‌کنند و روزانه بیش از هزاران موتورسیکلت در تهران جریمه می‌شوند. » سرگرد رحیمی با اشاره به نامحسوس بودن اعمال قانون توسط نیروهای راهور می‌گوید: «برگه‌های جریمه صادرشده توسط مأموران روی شیشه خودرو قرار داده می‌شود و این کار کاملاً محسوس است، اما این کار در مورد موتورسیکلت‌ها محسوس نیست و به همین دلیل مردم گمان می‌کنند پلیس نسبت به این موضوع بی‌تفاوت است. » او ادامه می‌دهد: «ماموران راهور در چهارچوب قانون و اختیاراتشان با موتورسواران برخورد می‌کنند، اما می‌پذیرم قوانین بازدارنده نیست و نیاز به قوانین سختگیرانه‌تری است. »
نظر شما