برای شرکت در این سمپوزیوم که با بودجه‌ای قابل توجه با هدف زیباسازی شهر تهران و ارتقای چهره فرهنگی پایتخت برپا خواهد شد، تاکنون از 220 هنرمند داخلی و همین تعداد هنرمند خارجی دعوت شده است. البته هنوز تا پایان مهلت ارایه طرح به دبیرخانه (30 آبان) 48 روز باقی مانده است.
ماجرا چیست
ماجرای نخستین سمپوزیوم مجسمه‌سازی تهران، اساساً در ادامه فعالیت‌های فرهنگی- هنری شهرداری تهران قرار می‌گیرد؛ همان چیزی که خیلی‌ها را به انتقاد وادار کرده و این پرسش را مطرح می‌کند که واقعاً برگزاری سمپوزیوم مجسمه‌سازی وظیفه شهرداری است؟
محمد مهدی عسگرپور، معاون هنری سازمان فرهنگی- هنری شهرداری تهران در نخستین مصاحبه مطبوعاتی سمپوزیوم با همین مسأله آغاز کرد: «در گذشته، نام شهرداری یادآور نظافت شهری بود، اما اکنون باید این نام با وجوه فرهنگی و هنری کشورمان عجین شود.»
عسگرپور راست می‌گوید. شهرداری، دنیای بزرگ‌تری است و «داشتن» شهر، چیزی بیش از تمیز داشتن یا خیابان داشتن است. او نکته جالب دیگری هم گفت: «ارتباط بین هنر مجسمه‌سازی با مدیریت شهری، ارتباط منسجمی نیست و این فعالیت هنری در خدمت زندگی مردم قرار ندارد. بنابراین ارتباط با این قشر از هنرمندان و استفاده از فعالیت‌های مجسمه‌سازی در صدر اهداف سازمان قرار دارد.»آن‌طور که دبیر و دبیر هنری همایش در مصاحبه مطبوعاتی یاد شده گفتند، قرار این است که ابتدا هنرمندان متقاضی شرکت در سمپوزیوم طرح‌هایشان را ارایه دهند. بعد از میان طرح‌ها، 15 طرح خارجی و 5 طرح داخلی توسط یک هیأت پنج نفره انتخاب می‌شود و سرانجام 20 هنرمند انتخاب شده، ظرف حداکثر 20 روز از یکم تا بیست و یکم اسفند ماه، طرح حجمی خود را در تهران اجرا کرده و تحویل داوران می‌دهند. از این 20 کار نیز نهایتاً هشت اثر اصلی به عنوان برگزیدگان اول تا هشتم، جوایزی را دریافت می‌کنند.
کشورها، جوایز، داورها
«محسن هاشمی»، دبیر سمپوزیوم درباره کشورهای شرکت کننده می‌گوید: «تاکنون 70 هنرمند از کشورهای انگلیس، ترکیه، کانادا، آمریکا، سوئد، ایتالیا، لهستان، فرانسه، اتریش، آلمان، ایرلند، عربستان، کامبوج، زیمبابوه، مولداوی، آفریقای جنوبی، دوبی، نروژ و ارمنستان و... برای شرکت در سمپوزیوم اعلام آمادگی کرده‌اند.»
او ادامه می‌دهد: «یواف دارش، پرویز تناولی، عباس کیارستمی، دکتر داریوش شایگان و مهندس مؤید عهد اعضای انتخاب اولیه طرح‌ها هستند.»
این اسامی، همان‌طور که انتظار می‌رفت، پرسش برخی از خبرنگاران حاضر در مصاحبه مطبوعاتی را به همراه داشت. واقعاً چرا داریوش شایگان یا پرویز تناولی؟ یا مؤید عهد که اساساً در ایران نیست و پیش از آن‌که مصلای تهران را به پایان برد، از ایران رفته و باز هم نمی‌گردد. دکتر حلیمی، دبیر هنری همایش توضیح می‌دهد: «شایگان از حوزه فلسفه هنر در جمع اعضای انتخاب است، زیرا در این مرحله قرار است طرح گزینش شود، نه مجسمه و کار انجام شده. کیارستمی، پیش از آن‌که فیلمساز باشد، نقاشی خوانده و اصولاً هنرمند هنرهای تجسمی است.»
هرچند دلایل وی درباره شایگان و کیارستمی هم چندان قابل قبول نیست، اما حلیمی درباره مهندس مؤید عهد کمی حاشیه می‌رود و نهایتاً می‌گوید: «من خارج از ایران به‌تازگی با ایشان ملاقات کرده‌ام و قول داده‌اند هر وقت که لازم باشد، بیایند و کار را انجام دهند.»
هر20 برگزیده اولیه، سه هزار دلار جایزه می‌گیرند که «به محض ورود هنرمندان به تهران و پیش از اجرای ایده پرداخت می‌شود. این طرح‌ها پس از ساخت در فضاهای عمومی شهر تهران نظیر میادین، معابر و بوستان‌ها نصب خواهد شد.»
هنوز داوران نهایی که باید از بین 20 اثر، هشت تا را انتخاب کنند، معلوم نشده، اما پنج تن خواهند بود و دکتر حلیمی آن‌ها را برمی‌گزیند. اما جوایز هشت اثر نهایی علاوه بر لوح افتخار به ترتیب عبارت خواهد بود از: 70 هزار، 40 هزار، 20 هزار، هشت هزار، هفت هزار، شش هزار، پنج هزار و چهار هزار دلار که به صورت نقد، 22 اسفند ماه به برگزیدگان اهدا می‌شود.
چه خوب، اما
20 هنرمندی که طرح‌هایشان را پنج عضو هیأت انتخاب یادشده انتخاب می‌کنند، در یکی از سه محل نمایشگاه دائمی تهران، پارک پردیسان و پارک چیتگر حضور یافته و پس از اجرای اثر هنری‌شان، نمایشگاه آثار در یکی از این سه محل در معرض دید عموم نیز قرار می‌گیرد. اما قسمت لذت‌بخش‌تر ماجرا، پس از نصب این 20 اثر در جاهای مختلف تهران است. آثاری به ابعادی میان دو در یک تا چهار در دو متر که بدون شک، جلوه و نمای بسیار زیبا و خاصی به شهر خواهد داد. آن‌چنان که مجسمه زیبای میدان حُر، هر وقت که از آن حوالی می‌گذری، غرورانگیز و تماشایی است. یا تندیس فردوسی در میدان فردوسی که به آن منطقه هویت و جلوه ویژه‌ای بخشیده است. اما...
1 - بهتر نبود جوایز گردهمایی (سمپوزیوم) مهمی که می‌تواند آبرو و اعتباری برای ایران باشد، به پول رایج مملکت بود؟ آن‌چنان که در کشورهای دیگر نیز مرسوم است. معادل ریالی جوایز، جز بها دادن به پول ایران، چه اثری داشت؟
2 - بهتر نبود برای انتخاب هیأت انتخاب، به سراغ چهره‌هایی می‌رفتیم که اولاً تخصص بیشتری داشتند و ثانیاً شهرتشان بیشتر به سبب کار حجمی بود، نه صرفاً داشتن اسم و رسم؟ احتمالاً هنرمندان صاحب نام و اعتبار دیگری هم هستند که مجسمه و مجسمه‌سازی را بسیار بیشتر از کیارستمی و شایگان می‌شناسند و تهران را هم ایضاً.
