این موضوع نهتنها بر روابط اجتماعی و فرهنگی جامعه تأثیرگذار بوده بلکه باعث دگرگونی محیط زیست و عملاً تغییر اکوسیستم شهر تهران شده است.
نشانههای بروز ناهنجاریهای زیستمحیطی و شهری را بهوضوح میتوان در شهر تهران و بالاخص روددرههای تهران مشاهده کرد.
واقعیت موضوع این است که تهران را دیگر نمیتوان با دستورالعمل و بخشنامههای موردی راهبری کرد و تصمیمگیری پیرامون شهر را دچار روزمرگی کرد.
گفتنی است که توسعه و عمران شهر با کل نظام شهر (نظام محیطی، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی) ارتباط دارد و هدف نهائی آن اعتلای کیفیت زندگی و رضایت شهروندان است.
به همین دلیل، مباحث و موضوعات جدیدی در شهرسازی مطرح است که در الگوی رایج طرح جامع و حتی در شرح خدمات موجود نادیده گرفته شده است.
این رویکرد نوین، شامل مباحث جدید مدیریت شهری و مشارکت عمومی است و نسبت به کیفیت محیط کالبدی و زیستشهری بسیار حساس است.
بررسی بهعمل آمده نشان میدهد که طرحهای توسعه شهری تهران در دو دهه اخیر فاقد پشتیبانی اجتماعی مردم بوده و شهر در آن بهعنوان فضایی که میتوان از آن بهرهبرداری با کاربریهای گوناگون کرد، تلقی شده است، لذا بهنظر میرسد برای هویتبخشی مجدد شهر و محیطزیست لازم است عنصر محله و تأثیرگذار نهائی که همان شهروند است در فرایند توسعه شهری مورد توجه قرار گیرد.
در حقیقت شهرهای سنتی ایران نوعی همزیستی مسالمتآمیز بین شهر، شهروند و محیطزیست را تجربه کردهاند و همین ارتباط دوطرفه عناصر یادشده بود که شهر را بهعنوان عنصری پایدار در قرون متمادی تعریف کرده است.
شهر، ظرفی است که شهروندان با روابطشان، نیازهایشان – خواستههایشان- سلیقهها و... مظروف آن هستند. حقوق شهروندی، حس امنیت و ایمنی، حس از خود بودن و با خود داشتن، حس با خود بودن و در عین حال با دیگران زیستن و...
همگی فضایی را در شهر میسازند که میتوان آن را حیات مدنی خواند. در چنین حیاتی است که رابطهای مستقیم بین جسم و جان و بین کالبد و روان شهر برقرار میشود.
این رابطه مستقیم و آن حیات مدنی و زندگی شهری زمانی معنا پیدا میکند که مدیریت شهری – شهروند را بهعنوان اصلیترین و اساسیترین عنصر در برنامهریزی – طراحی و تصمیمگیری و مدیریت بهحساب بیاورد و به محیط زیست او توجه ویژه نشان دهد.
با توجه به اینکه در طرحهای فرادست مردم کنار گذاشته شدهاند و محیط زیست بهعنوان منبعی برای استفاده شناخته شده است لذا بهمنظور بازگرداندن مردم به عرصه مدیریت شهری و ایجاد فرهنگ حفظ محیط زیست لازم است ارزشهای معنوی محیط بهصورت جدی در دستور کار قرار گیرد.
شهردار منطقه یک تهران