یک تیر و دو نشان در حوزه سلامت

همشهری آنلاین- علی الله سلیمی: نبود فرهنگسازی مناسب در حوزه سلامت باعث شده برخی از شهروندان به جنبه‌های پیشگیرانه در حوزه سلامت و بهداشت کم‌توجه باشند و متعاقب آن، ضرر و زیان‌های ناشی از این کم‌توجهی به بهداشت و سلامتی خود و اطرافیان را با هزینه‌های به مراتب بیشتر بپردازند. این موضوع در ماه‌های اخیر و با شیوع ویروس کرونا بیش از پیش احساس می‌شود و ضرورت پیشگیری در حوزه بهداشت و درمان را یادآوری می‌کند، چراکه تبعات کمی توجهی به این مسئله‌گاه با مرگ افراد سر و کار دارد و در خوشبینانه‌ترین حالت، هزینه‌های زیادی را روی دست فرد و خانواده می‌گذارد. با این حال، واقعیت آن است که در بخش‌های زیادی از مناطق شرق پایتخت که دسترسی به مراکز درمانی آسان نیست، تا زمانی که افرادی از خانواده به بیماری سختی گرفتار نشود، معمولاً مراجعه به پزشک و مراکز درمانی چندان جدی گرفته نمی‌شود. در حالی که به توصیه کارشناسان امور سلامت، در این حوزه، اصل بر پیشگیری است تا درمان. شکی نیست که تندرستی، ارزشمندترین داشته انسان در طول زندگی است. عکس آن، یعنی ناخوش احوالی حتی در ساده‌ترین بیماری و در کمترین مقطع زمانی، ناخشنودی انسان را به همراه دارد. پس طبیعی است که برای پایداری و حفظ سلامت فرد و جامعه، مسئولان مربوطه از هیچ‌گونه تلاشی دریغ نکنند تا سلامتی فرد و جامعه همواره حفظ شود. در این زمینه، اغلب کارشناسان معتقدند، باید مدیران و مسئولان اجرایی در بخش‌های امور درمانی، غیر از سرمایه‌گذاری‌های کلان در توسعه فیزیکی مانند تجهیزات پزشکی، ایجاد امکان افزایش ظرفیت‌های پذیرش بیمارستانی و نیروی انسانی، دو نکته در فهرست برنامه‌های توسعه‌ای مدنظر باشد. یکی آموزش بهداشت و سلامت فردی از دوره پیش‌دبستانی و دبستانی و دیگری فرهنگ‌آموزی سلامت در سطوح مختلف جامعه که هر دو ضرورت دارد. برای توسعه فرهنگ سلامت، نیاز به برنامه‌ریزی مداوم است. به‌طوری که در متن آن، ملاحظات سالم زیستن در ذهنیت هر قشر و فرد جامعه نهادینه شود. این را نمی‌توان کتمان کرد که در بخش بهداشت و سلامت، برنامه‌ها و اقدام‌های قابل توجهی صورت گرفته است. اگرچه عوامل بیماری‌زا و حتی بیماری‌های جدید هم در زندگی وجود دارد و شایع می‌شود. اما آشنا نبودن فرد یا بخش‌هایی از جامعه به ظرایف بهداشتی، کم‌اعتنایی به چکاپ هر ۶ ماه یا حتی هر سال یکبار و همین‌طور زمینه‌سازی‌های دیگر مثل بی‌توجهی به دندان، چشم و حتی وضعیت غذایی، آن اقدامات مفید را کمرنگ می‌کنند. در چنین وضعیتی، هزینه‌های فردی و اقتصاد خانواده افزایش می‌یابد و همین‌طور روی سرمایه ملی هم تأثیر می‌گذارد. یعنی هرچه بیماری گسترش یابد، طبعاً بودجه بیشتری برای درمان صرف می‌شود. در این ارتباط، توسعه برنامه‌های سلامت محور از الزامات تأمین سلامت شهروندان است که امید می‌رود از سوی مسئولان مربوطه با جدیت پیگیری شود.