مدیر عامل متروی تهران به شهروندان تهرانی خبر داده که در سال 87 هم همانند سال گذشته باید این موضوع را بپذیرند که بخش قابل توجهی از هزینه متروی تهران به ویژه برای ساخت خطهای جدید و همچنین خرید واگنها بر عهده شهرداری تهران است چرا که دولت سهم 50 درصدی خود را در سال گذشته پرداخت نکرده و این روال در سال 87 هم ادامه دارد. از آنجا که پرداخت این سهم توسط شهرداری تهران به معنی هزینه کرد آن از بودجه شهر است که بخش وسیع آن توسط شهروندان تهرانی هزینه میشود، باز هم این سؤال در افکار عمومی مطرح میشود چرا دولت با پذیرش سهم خود و پرداخت آن موجب نمیشود تا سرمایههای شهر در بخشهای دیگر که نیازهای اولویت دار پایتخت است، هزینه شود.
البته دو روز پیش هم 300 اتوبوس سهم تهران را به شهرستانهای دیگر دادند تا پایتختنشینان هم از اتوبوس جدید از سوی دولت و هم از سهم مترو بینصیب باشند.
محسنهاشمی مدیرعامل متروی تهران در گفتوگو با مهر خبر داده که اگر کمکهای شهرداری تهران در دو سال گذشته نبود، متروی تهران از شرایط کنونی هم وضعیت نامطلوبتری را داشت. وی عنوان کرده که سهم پرداخت هزینهها و یارانههای مترو توسط دولت و شهرداری تهران در قانون 50 - 50 است ولی در سال جاری نیز همانند سالهای اخیر شهرداری تهران سهم بیشتری را پرداخت میکند.
به گفته هاشمی گرچه براساس قانون دولت و شهرداری تهران، هریک باید نیمیاز هزینههای عمرانی و بودجه مورد نیاز مترو تهران را بپردازند، اما این ماده قانونی به راحتی از سوی دولت نقض شده است. هاشمی با بیان اینکه شهرداری تهران در این چند سال مجبور شده جبران کاستیهای دولت را هم کند، شرایط سال گذشته را هم اینگونه تشریح کرده است: «در سال گذشته، شهرداری تهران همچون سالهای اخیر همواره سهم بیشتری از هزینههای عمرانی و بهرهبرداری مترو تهران را پرداخت کرده که در مواقعی 50 درصد بیش از سهم دولت نیز بوده است.» به گفته وی شرایط در سالجاری بدتر هم میشود: «در سال جاری نیز بودجه عمرانی مترو قرار است 380 میلیارد تومان توسط شهرداری تأمین شود و 290 میلیارد تومان اعتبار نیز توسط مجلس در بودجه کل کشور دیده شده که دولت 70 درصد آن را ابلاغ کرده است.»
البته با این توضیح که دولت سهم متروی تهران را از بودجه کمتر از 200 میلیارد تومان در نظر گرفته بود که اگر نمایندگان مجلس با توجه به نیازهای تهران آن را افزایش نمیدادند سهم کنونی دولت حتی از رقم کنونی هم کمتر بود. به گفتههاشمی حتی سهم دولت و شهرداری تهران از یارانههای بلیط و بودجه بهرهبرداری مترو نیز 50 درصد درنظر گرفته شده است که این مورد هم تحقق نیافته است.البته چندی پیش دبیر شورایعالی ترافیک عنوان کرده بود که با توسعه این چنینی مترو در کلانشهرها موافق نیستند و حتی از اختصاص بودجه مناسب از سوی مجلس به متروی تهران و 7 کلانشهر دیگر انتقاد کرده بود. حتی مهدیهاشمی سرپرست کنونی وزارت کشور در همان زمان تصویب بودجه اعلام کرد که چون نظرهای مجلسیها غیرکارشناسی است دولت به آن اعتراض دارد.گرچه اعتبار 290 میلیارد تومانی دولت حتی 90 میلیارد تومان از سهم شهرداری تهران کمتر است اما دولت از همین الان اعلام کرده که تنها 70درصد از این اعتبار را محقق میکند که با این توصیفات کمتر از 200 میلیارد تومان خواهد شد.
به عبارتی گرچه مجلس بودجه پیشنهادی دولت را افزایش داد اما اعلام این خبر از سوی دولت که تنها 70 درصد از این اعتبار را خواهد پرداخت به این معنی است که در نهایت دولت همان رقمی را میپردازد که از ابتدا مشخص کرده و عزمی برای اجرای مصوبه مجلس ندارد. حتی به گفته مدیر عامل متروی تهران بودجه بهرهبرداری مترو تهران نیز در سال جاری 75 میلیارد تومان است که وزارت کشور پرداخت 30 میلیارد تومان را تصویب کرده و مابقی توسط شهرداری تهران تأمین خواهد شد که این رقم هم هیچ تناسب ریاضی با تساوی 50 ـ 50 ندارد.
البته این نوع رفتارهای دولت نه تنها سبب شده تا شهرداری تهران مجبور شود برای جبران کمبودها از هزینههای دیگر شهر کاسته تا نیازهای متروی تهران تامین شود بلکه عامل مهمی در بحرانیتر شدن ازدحام شهروندان در واگنها هم شده است.چرا که به گفته مدیر عامل مترو خرید یک واگن و ساخت آن نزدیک به یک سال و نیم طول میکشد و به همین دلیل تعلل دولت در پرداخت اعتبارات سبب شده تا خرید این واگنها هم به تاخیر افتاده و ازدحامهای کنونی را به وجود بیاورد.البته شهردار تهران پس از اینکه نحوه رفتار دولت با متروی تهران را دید به شهروندان قول داد به هر طریق ممکن تمام نیازهای بودجهای این سیستم را تامین کند تا شهروندان به خاطر مشکلات مالی از چنین رفاه نسبی در حملونقل شهری محروم نشوند.
البته گویا مشکل اصلی اینجاست که مسئولان دولتی برخلاف شهروندان هنوز به کارآمدی متروی تهران پی نبردهاند و هم چنان بر ساخت یک سیستم هزینه بر و لوکس به نام مونوریل اصرار دارند