او در جریان نشستی با چند نفر از سفرای عربی در کشور امارات گفت: امروز ما به ضرورت پایان یافتن حضور خارجیها در خاک عراق و احیای کامل تمامیت ارضی کشورمان فکر میکنیم.
او در ادامه سخنان خود گفت: روند کنونی در نهایت به توافقنامه یا یادداشت تفاهمی منجر میشود که موضوع آن یا خروج نیروهای خارجی از عراق است یا جدول زمانی برای عقبنشینی این نیروها.
این سخنان توجه بسیاری را در سراسر جهان برانگیخت. آیا این تنها یک ژست بود؟ یا اینکه واقعا مالکی در حال روی گرداندن از متحدان آمریکایی خود است؟ یا هر دو؟
مالکی در حالی این سخنان را میگفت که در دولت عراق مخالفت گستردهای علیه تقاضاهای آمریکا در جریان مذاکرات بر سر توافقنامه امنیتی عراق با آمریکا شکل گرفته است.
این توافقنامه در حقیقت چارچوب حقوقی است برای حضور درازمدت نیروهای آمریکا در این کشور بعد از پایان یافتن مدت زمان تعیینشده توسط سازمان ملل در ماه دسامبر.
اشاره ناگهانی به موضوع جدول زمانی خروج نیروها که مورد حمایت رقبای مالکی در جناح صدر هم هست، برای واشنگتن یک شوک به حساب میآید. البته شاید هم موضوع به این جدیت نباشد.
سفارت آمریکا در بغداد و کاخ سفید این سخنان را کماهمیت جلوه دادند. گوردن جاندرو سخنگوی کاخ سفید در واکنش به این سخنان گفت: مذاکرات و بحثها در این باره هر روز جریان دارد اما نکته مهم اینجاست که این مذاکرات بر سر تعیین تاریخ مشخصی برای عقبنشینی نیروهای ما نیست.
این ارزیابی ملایم واشنگتن از سخنان مالکی دلیل دارد. ماه گذشته مالکی گفت که مذاکرات بر سر توافقنامه تعیین وضعیت نیروها به پایان خود رسیدهاست.
اندکی بعد هوشیار زیباری، وزیر خارجه عراق گفت که سخنان نخستوزیر تنها یک تاکتیک مذاکراتی بودهاست.
اما نشانههایی هم وجود دارد که حاکی از این است که نخستوزیر عراق بهطور جدی در موضع گذشته خود نسبت به آمریکا تجدید نظر کرده و در حال تهیه و اعلام جدول زمانی برای خروج نیروهای آمریکا از عراق است.
او این کار را برای افزایش محبوبیت خود میان هممیهنان عراقیاش انجام میدهد. از ماه مارس گذشته که او مجموعهای از عملیاتهای نظامی برای برقراری قانون در شهرهای آشوبزده تحت کنترل شبهنظامیان را رهبری کرد، محبوبیت مالکی افزایش یافتهاست و اگر او بر موضع خود درباره خروج نیروهای آمریکایی از عراق پافشاری کند، بر این محبوبیت حتی در میان مخالفانش هم افزوده خواهد شد.
ماه گذشته محمود مشهدانی، رئیس پارلمان عراق چنین تغییر موضعی را پیشبینی کردهبود. او در این باره گفتهبود: ائتلاف مالکی در ظاهر از توافقنامه با آمریکاییها حمایت میکنند، اما در خفا چنین نیست.
2روز بعد از سخنان مالکی، موفق الربیعی، مشاور امنیت ملی عراق هم این سخنان را تایید کرد و گفت: ما نمیتوانیم با نیروهای خارجی یادداشت تفاهم داشتهباشیم مگر اینکه در آن تاریخ مشخص و دورنمای روشنی برای خروج نیروهای خارجی ذکر شده باشد.
او بعد از دیدار با آیتالله سیستانی در نجف به هم خبرنگاران گفت: ما بدون هیچ ابهامی درباره خروج نیروهای خارجی صحبت میکنیم.
اکنون این بسیار کنایهآمیز شده که مردی که واشنگتن بیشتر از هر کس دیگر در بغداد از او حمایت میکرد، همان کسی است که به آمریکاییها میگوید که باید از عراق بروند.
تایم- 8 جولای