در این دوران، جنبش غیرمتعهدها هویت حقوقی، سازمانی و ساختاری خود را حفظ کرده و به‌گونه‌ای تدریجی موقعیت خود را در ساختار نظام بین‌الملل ارتقا داده است.
در شرایط موجود، سازمان جنبش غیرمتعهدها دارای 118 عضو اصلی و 15 عضو ناظر است، علاوه بر این، 8 سازمان بین‌المللی و منطقه‌ای نیز در زمره بازیگران غیردولتی جنبش غیرمتعهدها نقش‌آفرین بوده‌اند.
به این ترتیب، هویت و موجودیت جنبش غیرمتعهدها بعد از 5 دهه ادامه یافته است.
پانزدهمین اجلاس وزرای خارجه غیرمتعهدها در تهران و طی روزهای 6 الی 9 مرداد ماه 1387 برگزار می‌شود.
عضویت ایران در جنبش غیرمتعهدها بعد از پیروزی انقلاب اسلامی انجام پذیرفت. در دوران قبل از انقلاب، کشورهای غیرمتعهد بر این اعتقاد بودند که ایران به‌دلیل عضویت در «سازمان پیمان مرکزی» موسوم به «سنتو» نمی‌تواند هیچ‌گونه نقش مشارکتی سازمان‌یافته‌ای را با جنبش عدم‌تعهد داشته باشد.
اگرچه مواضع جنبش طی سالیان طولانی، ماهیت متعادل و تا حدی محافظه‌کارانه داشته است، اما آنان توانستند زیرساخت اصول و اهداف استراتژیک خود را در ارتباط با پذیرش اعضای جدید حفظ کنند.
چنین روندی درنهایت منجر به حفظ تعادل در مواضع سیاسی، اقتصادی و امنیتی کشورمان به‌عنوان یکی از اعضای جنبش عدم تعهد شد.
درون جنبش، گروه‌های مختلفی مشارکت داشتند. همواره برخی از گروه‌ها از موقعیت برتر و نقش مؤثرتری برخوردار بوده و به همین دلیل قادر به تأثیرگذاری بر فرایندهای عمومی مربوط به تصمیم‌گیری در ساختار غیرمتعهدها بودند.
هم‌اکنون جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یکی از اعضای اصلی، تأثیرگذار و تعیین‌کننده در جنبش غیرمتعهدها محسوب می‌شود.
میزبانی تهران در روند برگزاری کنفرانس وزرای خارجه جنبش‌های عدم تعهد را می‌توان نشانه‌ای از تمایل عمومی و اعتماد ساختاری کشورهای غیرمتعهد نسبت به سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی ایران دانست.
وزرای خارجه کشورهای غیرمتعهد در اجلاسیه تهران، درصدد تنظیم دستور کار اجلاسیه سران غیرمتعهد هستند. قرار است اجلاسیه سران کشورهای غیرمتعهد در سال 2009 و در شرم‌الشیخ مصر برگزار شود.
بنابراین وزرای خارجه تلاش دارند موضوعات مورد بررسی خود را در ارتباط با خلع‌سلاح، حقوق بشر، تروریسم و توسعه اقتصادی – اجتماعی کشورهای غیرمتعهد مورد بررسی قرار دهند.
در این ارتباط، موضوعات منطقه‌ای عمده ازجمله روند صلح خاورمیانه و سرنوشت سرزمین‌های اشغالی به‌ویژه حوزه جغرافیایی بیت‌المقدس شرقی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
در این روند محور اصلی فعالیت‌های مربوط به کشورهای غیرمتعهد را می‌توان در همکاری‌های جنوب-جنوب مورد توجه و بررسی قرار داد.
در وضعیت موجود، مهم‌ترین مسئله جمهوری اسلامی ایران را می‌توان تغییر در ساختار نظام بین‌الملل دانست. تاکنون کشورهای غیرمتعهد جایگاه چندانی در ساختار بین‌الملل نداشته‌اند و هیچ‌یک از آنان به‌عنوان عضو دائمی شورای امنیت، ایفای نقش نکردند.
زمانی که ساختار نظام بین‌الملل ماهیت سلسله‌مراتبی داشته باشد؛ طبیعی است که امکان مشارکت کشورهایی همانند اعضای جنبش غیرمتعهد در شورای امنیت وجود نخواهد داشت.
اگر چنین وضعیتی شکل گیرد؛ تعادل در سطح بین‌المللی به‌گونه مؤثرتری ایجاد می‌شود، اگرچه کشورهای عضو جنبش غیرمتعهد حجم عددی گسترده‌ای را شامل می‌شوند، اما تاکنون آنان نتوانسته‌اند در دگرگونی‌های ساختاری نظام بین‌الملل تأثیرگذار باشند.
مهم‌ترین دستور کار اجلاسیه تهران را باید بازنگری در قاعده صلح بین‌المللی دانست. صلح جهانی صرفا در شرایطی شکل می‌گیرد که امکان تعادل در فضای جهانی وجود داشته باشد.
به عبارت دیگر کشورهای عضو شورای امنیت باید درخواست کشورهای غیرمتعهد برای مشارکت مؤثرتر در ساختار جهانی را مورد پذیرش قرار دهند. هیچ بازیگری نمی‌تواند بدون پشتوانه کشورهای غیرمتعهد و صرفا براساس یکجانبه‌گرایی در اقتصاد، سیاست و امنیت جهانی نقش‌آفرین باشد.
بنابراین اجلاسیه تهران را می‌توان به‌عنوان نمادی از طرح موضوعات ساختاری در ارتباط با امنیت جهانی دانست.
در بین کشورهای عدم تعهد، کشورهایی همانند ایران، عربستان، مصر، اندونزی و پاکستان وجود دارند که از آمادگی لازم برای نقش‌آفرینی در ساختار نظام بین‌الملل برخوردار هستند.
دستورالعمل صلح در سازمان ملل بدون مشارکت و نقش‌آفرینی 133 کشور جهان به‌عنوان اعضای اصلی و ناظر در جنبش غیرمتعهدها تحقق نخواهد یافت.
