همشهری آنلاین_مژگان مهرابی : دغدغه‌شان کمک به همسن و سالانشان است و در همین راستا قدم برمی‌دارند. تاکنون هم خوب پیش رفته‌اند و می‌توان گفت در بین دیگر جوانان شهر، جزو سرآمدها هستند. خودشان می‌گویند برای آنها مشکل یا کاستی معنایی ندارد. اگر هم با مانعی مواجه شوند به جای اینکه لب به شکایت باز کنند، ذهن خلاق‌شان را به یاری گرفته و راه‌حلی پیدا می‌کنند. تعدادشان ۲۳ نفر است.
همه اعضای کانون جوانان منطقه هستند. هر روز دور هم جمع شده برای فراغت و رفع مشکلات دیگر جوانان هم‌محله‌ای برنامه‌ریزی می‌کنند. اگر هم پیش بیاید از حوزه فعالیتی خود پا فراتر گذاشته و دیگر جوانان شهر تهران را هم از ایده‌های ناب‌شان بی‌بهره‌نمی‌گذارند. مسئول‌شان «حسین شیرازی مقدم» است که علاوه بر اداره کانون جوانان، «سمن جوانان آینده‌نگر تهران» را هم مدیریت می‌کند. سمن را با همکاری دوستانش راه‌اندازی کرده و از قرار معلوم در کارش موفق بوده است.
به گفته شیرازی، در سمن جوانان آینده‌نگر تهران، همان طرح‌های منطقه ۱۴ اجرا می‌شود اما با حیطه‌کاری گسترده‌تر. شیرازی بر این باور است، حضور در کانون جوانان، آمار آسیب اجتماعی منطقه را تا حد قابل توجهی کاهش داده است. اینکه درکانون جوانان منطقه ۱۴ چه برنامه‌هایی اجرا می‌شود و چطور بروز جرائم و آسیب‌های اجتماعی را کاهش داده، موضوعی است که درباره آن با شیرازی مقدم گفت‌وگو کرده‌ایم.
کانون جوانان منطقه ۱۴ در دل ساختمان مرکز رفاه و خدمات اجتماعی جا گرفته است. اتاقی کوچک در طبقه دوم. امکانات آن به یک میز کنفرانس و چند صندلی خلاصه می‌شود و البته کمدی که برای نگهداری وسایل تکیه‌اش را به دیوار داده است. چند نفری دور میز نشسته‌اند. شیرازی مسئول کانون جوانان، «آسیه یازرلو» قائم‌مقام کانون، «شهرزاد قاسم‌زاده» دبیر کمیته کارآفرینی و «سمیه قالیباف» باقی نیامده‌اند.
کوچکی فضا و احتمال خطر شیوع بیماری کرونا اجازه حضور به آنها نداده است وگرنه هر ۲۳ نفرشان دوست داشتند در این دورهمی باشند و از فعالیت کانون جوانان بگویند. شیرازی ابتدای امر کمی درباره شکل‌گیری کانون جوانان توضیح می‌دهد: «این کانون در سال ۸۹ و با رویکرد سلامت محور شکل گرفت. هدف از تشکیل آن هم این بود که بین نسل جوان همدلی و یکرنگی ایجاد شود. همچنین زمینه مشارکت آنها در امور محله‌ها ایجاد شود.
تا مدتی هم همین رویه را داشت اما از آن جا که اعتقادی به تعیین حد و مرز برای حوزه جوانان ندارم، سال ۹۶ با مدیرکل اداره سلامت شهرداری تهران این موضوع را در میان گذاشتم و پیشنهاد دادم که حیطه فعالیتی کانون جوانان را گسترده‌تر کنیم تا بتوانیم در زمینه‌های فرهنگی، هنری، اجتماعی و ورزشی و مذهبی هم ورود کنیم. این ایده مورد موافقت قرار گرفت و ما دست به کار شدیم.»
- اشتغال، مهم‌ترین دغدغه جوانان
کانون جوانان ۷۰ نفر عضو فعال دارد که هر کدام‌شان با توجه به تخصص یا مهارتی که دارند همکاری می‌کنند. جوانان زبده‌ای که بی‌توقع و چشمداشت، از انرژی و وقت خود مایه می‌گذارند تا هم سالانشان شرایط رفاهی و آسایشی بیشتری را تجربه کنند. شیرازی با یادآوری این موضوع اضافه می‌کند: «در کانون جوانان بیش از ۱۵ فعالیت فرهنگی، آموزشی، تفریحی و ورزشی انجام می‌شود. اعضای کانون علاوه بر وظایف تعیین شده خود هر جا نیاز به کمک باشد وارد عمل می‌شوند. مثل شرکت در گروه‌های جهادی که با شیوع بیماری کرونا فعالیت‌شان پررنگ‌تر شده است. بچه‌های ما در همان ابتدا پای کارآمدند و به‌صورت خودجوش اقدام به ضدعفونی معابر و محله‌ها و مکان‌های پر رفت‌وآمد کردند.
همچنین برای توزیع اقلام بهداشتی و ارزاق بین خانواده‌های نیازمندان راهی کوچه و خیابان شدند.» شیرازی در ادامه به مهم‌ترین دغدغه جوانان که اشتغال است اشاره می‌کند. او می‌گوید: «طبق نظرسنجی که دوستانم انجام دادند، بزرگ‌ترین معضل زندگی جوانان بیکاری است. حق هم دارند. اما این مشکلی نیست که قابل حل کردن نباشد. بسیاری از جوانان محله به دلیل نداشتن مهارت یا تجربه نمی‌توانند در جایی مشغول به کار شوند.
جوانی هم که کار نداشته باشد، دچار بحران فکری شده و نمی‌داند چه باید بکند. این امکانات را رایگان برای او در نظر گرفته‌ایم. به‌طور مثال چندی پیش کلاس آموزشی دوره فن بیان برگزار کردیم. استقبال خوبی هم شد. اغلب نوجوانان و جوانان ما چون از روابط‌عمومی بالایی برخوردار نیستند نمی‌توانند شغل مورد علاقه خود را پیدا کنند. برای همین آموزش ایم مهارت در اولویت برنامه‌های ما قرار دارد.»
- فعالیت کمیته کارآفرینی
بحث بالا می‌گیرد. «شهرزاد قاسم‌زاده» مسئول کمیته کارآفرینی در تکمیل گفته‌های شیرازی، از زاویه دیگری به موضوع اشتغال جوانان اشاره می‌کند و می‌گوید هرکسی جویای کار باشد راه آن را پیدا خواهد کرد. برای گفته‌اش هم دلیل می‌آورد. او از تجربه خود می‌گوید: «اغلب جوانان از بیکاری گله می‌کنند در صورتی که این مشکل همه ماست.
اما من معتقدم با کمی خلاقیت می‌توان برای درآمدزایی‌خیز برداشت.» قاسم‌زاده گلدان‌های گلی که کنار اتاق چیده شده را نشان می‌دهد و متذکر می‌شود که کار دست او و دیگر دوستانش است. بعد هم ادامه می‌دهد: «ماه دی یا بهمن بود که مقداری وسایل تزیینی خریدیم و همراه با دیگر دوستان گل‌های کاغذی درست کردیم. بازتاب خوبی داشت. بعد به ساخت گل سر و دیگر وسایل زینتی رو آوردیم. از آن جا که علاقه زیادی به پرورش گل دارم تعداد قابل توجهی گل‌های آپارتمانی تولید و برای فروش عرضه کردیم.
بازار فروش خوب بود. چندی بعد کانالی در شبکه مجازی راه‌اندازی کردیم تا بتوانیم دستاوردهای خودمان را عرضه کنیم.» قاسم‌زاده برای رونق درآمدزایی و اشتغال دست به ابتکار جالبی زده و در بوستان‌های منطقه برنامه مشاوره برگزار می‌کند. می‌گوید: «بیشتر مسئله بیکاری جوانان آنها را آزار می‌دهد همین باعث خشم و اضطرابشان می‌شود. گاها پیش آمده در پارک صندلی چیده و با جوانان درباره دغدغه‌هایشان سؤال می‌کنیم. مهارت‌های زندگی را بهشان آموزش می‌دهیم.»
اوقات فراغت یا اوقات بطالت؟
اعضای کانون جوانان بعد از مطرح کردن اشتغال به موضوع دیگری اشاره می‌کنند که از قرار معلوم این روزها به یک بحران اجتماعی تبدیل شده است. پر کردن اوقات فراغت که اغلب جوانان نمی‌دانند چطور باید برای آن برنامه‌ریزی کنند. به باور شیرازی، نبود تفریحات سالم و امکانات ورزشی مطلوب باعث می‌شود جوان وقت خود را در پارک‌ها یا گشت زدن در خیابان‌ها سپری کند. همین مسئله ممکن است منجر به آسیب‌های اجتماعی شود. او می‌گوید: «فرد جوان سراسر انرژی است که اگر در راه درست مصرف نشود می‌تواند آینده تلخی را برای او رقم بزند. منطقه ۱۴ جوان کم ندارد. آنها باید از امکانات رفاهی و تفریحی بهره‌مند باشند. در صورتی که اینجا بافت مذهبی دارد و بیشتر از مکان‌های فرهنگی و ورزشی مسجد و حسینیه دارد. تعداد کتابخانه و ورزشگاه آن به انگشتان دست هم نمی‌رسد. خوب این جوان کجا باید برای تفریح برود؟ هر جا که بخواهد خدمات بگیرد باید هزینه بالایی را پرداخت کند. الان هم که کرونا شیوع پیدا کرده آن امکاناتی که بود دیگر نیست. جوان چه می‌کند؟ راهی پارک می‌شود در آن جا با افراد نابابی که فروشنده موادمخدر هستند آشنا شده و ناخواسته در دامشان گرفتار می‌شود.»
- ورزش عاملی برای کاهش آسیب اجتماعی
با طولانی‌تر شدن گفت‌وگو آن چیزی که دستگیرمان می‌شود، اینکه در کانون جوانان با طرح مسئله و برنامه‌ریزی می‌توان معضلات پیش رو را رفع کرد. در اینجا علاوه بر مهارت‌آموزی و کمک به اشتغال جوانان، شرایط تفریح‌شان هم فراهم می‌شود. یک پایگاه امن و پر نشاط که پاتوق خوبی برای نسل جوان منطقه به شمار می‌آید. شیرازی درباره‌اش بیشتر توضیح می‌دهد: «دومین گامی که برای رفاه جوانان منطقه‌مان برداشتیم، مهیا کردن زمینه تفریح و سرگرمی آنها است. از آن جا که بهترین گزینه ورزش است. با همه نهادهای فرهنگی و ورزشی رایزنی کرده و حتی از فدراسیون مربی زبده‌ای را دعوت به همکاری کردیم. چندین تیم مسابقه تشکیل دادیم که از نوجوان تا پیشکسوت در آن بازی می‌کنند.
بارها با کودکان‌کار مسابقه فوتبال برگزار کردیم. از خیّران و افراد نامی هم دعوت کرده تا تماشاگر این مسابقات باشند. خیلی از مشکلات کودکان‌کار با حضور همین افراد برطرف شده است.» «سمیه قالیباف» عضو فعال کانون ادامه صحبت را به دست می‌گیرد. او ورزش را یکی از عناصر مهم کاهش آسیب‌های اجتماعی می‌داند و می‌گوید: «جوان به دلیل مشکلات اقتصادی و فشارهای ناشی از کمبودهای زندگی دچار خشونت یا افسردگی می‌شود. در واقع بی‌انگیزگی او را در مسیر نادرست قرار می‌دهد. تحرک و جنب‌وجوش می‌تواند به او امید داده و باعث شادابی‌اش شود. همین آسیب‌های اجتماعی را کاهش می‌دهد.» البته این اتفاق‌های خوب خاص آقایان نیست و بانوان هم می‌توانند از امکانات رفاهی تفریحی کانون جوانان بهره‌مند شوند.
قالیباف متذکر می‌شود: «سال ۱۴۰۰ را به بانوان جوان اختصاص داده‌ایم. اگر یک دختر جوان خود و استعدادهایش را بشناسد و بتواند خود را توانمند کند یک قدم به موفقیت نزدیک‌تر شده است. بانوی فعال و پرانرژی در فضای خانواده می‌تواند شور و نشاطی را ایجاد کند که باعث شاد شدن دیگران شود. برای همین رایزنی‌های لازم را انجام داده‌ایم تا بتوانند در سوله‌های ورزشی ورزش و تفریح کنند. این کار به شادابی‌شان کمک می‌کند و علاوه بر آن از افزایش وزن‌شان هم جلوگیری می‌کند.»
- اردوهای تفریحی
برنامه‌های تفریحی کانون جوانان به برگزاری برنامه‌های ورزشی بسنده نمی‌شود. برپایی اردوهای تفریحی از کارهای ارزنده‌ای است که اقبال‌کننده‌های زیادی هم دارد. شیرازی در این‌باره توضیح می‌دهد: «برای پر کردن فراغت جوانان با چند مجموعه ورزشی رایزنی کرده و شهروندان می‌توانند برای تمرین یا تفریح به آن جا بروند. مجموعه ورزشی انقلاب و استخر باشگاه پرسپولیس که با ارائه معرفینامه رایگان از امکانات آن جا استفاده می‌کنند.
اردو از دیگر برنامه‌های تفریحی این کانون است. تاکنون بازدید از مجموعه ورزشی آزادی و تختی، تیراندازی در سالن ۱۲ هزار نفری آزادی، موزه ورزش مهیا شده و موزه پست را هم در برنامه‌کاری خود داریم.» بعد از صحبت بچه‌های فعال کانون جوانان نوبت به «آسیه یازرلو» قائم‌مقام کانون می‌رسد. او هم ایده‌های نابی در سر دارد که درباره‌شان می‌گوید: «تا پیش از شیوع کرونا فعالیت حضوری ما بیشتر بود اما حالا دوره‌های آموزشی خود را مجازی برگزار می‌کنیم.
طبق تجربه‌ای که دارم حوزه ورزش باید فعال‌تر شود. و علاوه بر آن بازی‌های فکری را هم فعال‌تر کنیم. اغلب نسل جوان ما استعدادهای زیادی دارند که اگر مسیر خود قرار بگیرد از آنها افراد موفقی خواهد ساخت. در اینجا تجربه‌ها با هم تبادل می‌شود. علاوه بر آن فضای امنی برای دختران جوان است که بخواهند اوقات فراغت خود را پر کنند. پیشنهاد دادم که بخش کتابخوانی داشته باشیم یا کتاب صوتی و موسیقی ایجاد کنیم.»
- ارگان‌های دولتی جوانان را دریابند
با همه تلاشی که اعضای کانون جوانان می‌کنند، موانعی بر سرراهشان است که باعث دلزدگی آنها می‌شود. مهم‌ترین نکته‌ای که نارضایتی اعضای کانون را سبب شده، بی‌اعتمادی ارگان‌های دولتی و خصوصی به عملکرد نسل جوان است. شیرازی می‌گوید: «ذهن جوان پر از ایده است که اگر به مرحله اجرا برسد می‌تواند مشکلات زیادی را برطرف کند. اینکه جوان جدی گرفته نشود در واقع می‌توان گفت که خیلی به نیاز آنها توجه نشده است.
با اینکه امکانات زیادی در اختیار ما نیست اما از سال گذشته تاکنون ۳۰درصد بیشتر جذب این کانون شده‌اند. فعالیت‌های کانون گسترده است. بعضا نیاز هست از نیروهای خود قدردانی کنیم حتی بودجه برای این کار نداریم باید کلی نامه‌نگاری کنیم که وجهی در اختیار ما قرار بگیرد. حتی امکان ملاقات با شهردار را هم نداریم. باید از هفت‌خوان رستم بگذریم. به جز اداره سلامت که ما را خیلی همراهی کرده می‌توان گفت دیگر نهادها همکاری خوبی با ما نداشته‌اند.» ساعت ۲ عصر را نشان می‌دهد و شیرازی اشاره می‌کند که وقت گفت‌وگو به پایان رسیده است. می‌گوید: «این هم یکی دیگر از مشکلات ما است که کارمان زمان ندارد و ممکن است تا دیروقت طول بکشد اما بعد از ساعت اداری باید اینجا را ترک کنیم.»
گفت‌وگو بامدیر اداره سلامت منطقه ۱۴ /بهبود کیفیت زندگی جوانان
کانون جوانان یکی از زیرمجموعه‌های اداره سلامت است که از سال ۸۹ فعالیت خود را آغاز کرده با این هدف که از توانمندی جوانان برای انجام امور فرهنگی و اجتماعی، آموزشی و ورزشی و مذهبی بهره‌بگیرد. هر منطقه‌ای دارای یک کانون جوانان است که بیشتر برنامه‌های آن حول و محور پر کردن اوقات فراغت نسل جوان می‌گذرد. «لیلا اسمی» مدیر اداره سلامت می‌گوید: «برنامه‌های این کانون در راستای بهبود کیفیت زندگی پیش می‌رود. از سوی دیگر به تصمیم‌گیری در طرح‌ها و فعالیت‌های مدیریت شهری کمک می‌کند. مزیت دیگر اینکه به ارتقای سطح سلامت اجتماعی روانی و جسمی جوانان کمک می‌کند.» به گفته اسمی، کانون جوانان یکی از کانون‌های اجتماع محور سلامت است که داوطلبانه به دغدغه‌ها، نیازها و اهداف مشترک‌شان می‌پردازند.
بد نیست بدانید، منطقه ۱۴، قریب به ۵۰۰ هزار نفر جمعیت دارد که از این تعداد، حدود ۸۰ هزار نفر جوان هستند. در حال حاضر کانون جوانان منطقه ۷۰ نفر عضو فعال دارد که از خدمات این مرکز بهره‌مند می‌شوند. اسمی گله‌مندانه می‌گوید: «با توجه به امکاناتی که در کانون فراهم است جای بسی تعجب است که چرا جوانان منطقه ما تمایل به اتلاف وقت دارند و بی‌انگیزگی را رویه زندگی خود کرده‌اند در صورتی که باید گفت زندگی همیشه جریان دارد و باید از لحظه‌های خود بهترین استفاده را کرد.
کمترین مزیت حضور در کانون جوانان، آشنایی با افراد موفق است که می‌توانند در رسیدن به خواسته‌های‌شان آنها را همراهی کنند.» به گفته اسمی، در هر برنامه مناسبتی اعضای کانون جوانان اقدام به برپایی غرفه در میدان‌های اصلی منطقه کرده و به شهروندان مشاوره حقوقی و تحصیلی و روان‌شناسی ارائه می‌دهند.
نظر شما