از همان قسمت اول «پدرخوانده» مشخص بود که فرانسیس نیت کرده پای خانوادهاش را به سیستم هالیوود باز کند.
او آنقدر با خودش کلنجار رفت تا سوفیا را در قسمت سوم بازی داد. حالا سوفیا برای خودش اسم و رسمی ساخته و شخصیت سینماییِ جداگانهای پیدا کرده و همة دوستداران سینما دائم حواسشان هست که ببینند فیلم بعدیاش چگونه است.
«ماری آنتوانت» آخرین ساختة سوفیا کاپولا، تازه در آمریکا اکران شده و مثل آثار قبلیاش با واکنشهای متفاوتی مواجه شده است. سوفیا با ساختن «خودکشی باکرهها» در سال 1999 خیلیها را راضی کرد، اما موقعیت و هویت سینماییاش را با «سرگشته در غربت» به دست آورد؛ یک کمدی کم خرج و نامتعارف که با همکاری بیل موری و اسکارلت یوهانسن در سال 2003 ساخته شد.
سیس فورد کاپولای جوان در کنار خانواده خود؛ دو پسرش جیان کارلو و رومن دست زیر چانههایشان گذاشتهاند و سوفیای کوچولو هم روی پای مادر نشسته است.
حالا دیگر همه چیز مرتب است. سوفیا آنقدر در هالیوود ارزش و اعتبار کسب کرده که بتواند انگشت روی موضوع دلخواهاش بگذارد. «ماری آنتوانت»، فیلمی شخصی است دربارة زندگی آخرین ملکة فرانسه که بر اساس کتاب آنتونیا فریزر، نویسندة بریتانیایی ساخته شده. نقش این ملکة نوجوان را «کریستین دانست» بازی میکند که پیش از این در «خودکشی باکرهها» هم سوفیا را همراهی کرده بود.
نظریه صادر کردن راجع به «ماری آنتوانت» بماند برای وقتی که ما هم توفیق دیدن فیلم را یافتیم! اما الان بهانهای دست داده تا به چند مورد از این خانوادههای «نَسَبیِ» هالیوودی و رابطههایشان اشارهای کنیم؛ (در این مطلب به زن و شوهرهای هالیوودی کاری نداریم.) رابطههایی که در بیشتر موارد توانسته شهرت و اعتبار ویژهای برای نسل اندر نسلِ این خانوادههای هالیوودی کسب کند. مثلا خدا وکیلی همین سوفیا کاپولا، اگر به لطف و پشتگرمی پدرش نبود، عمرا میتوانست به این زودی و بعد از ساختن فقط سه فیلم، دست روی پروژة شخصیاش بگذارد؟
سرگشته در قدرت
فرانسیس فورد کاپولا را با سهگانة «پدر خوانده»اش و «اینک آخرالزمان» که فیلمی عظیم راجع به جنگ ویتنام است و در سال 1979 ساخته شده، میشناسیم.
این غول فیلمسازی، که از خانوادهای ایتالیایی-آمریکایی است و در دیترویتِ میشیگان بزرگ شده، حرفهاش را با نوشتن فیلمنامه شروع کرد. بعد از این که اولین جایزة اسکارش را در سال 1971 و برای نوشتن فیلمنامة «پاتن» فرانکلین.جی. شافنر، دریافت کرد، بهترین گزینه برای شرکت پارامونت شد تا «پدرخوانده» را بسازد. (البته رؤسای کمپانی تا قبل از دیدن نتیجة کار، در این انتخابشان خیلی تردید داشتند.)
کاپولا هم فرصت را غنیمت شمرد و تا جایی که توانست، از افراد خانوادهاش در این پروژه استفاده کرد. پدر کاپولا، کارمینه کاپولا که آهنگساز و از اولین نوازندگان فلوتِ ارکستر شبکةتلویزیونی اِنبیسی بود، قطعاتی از موسیقیِ فصل عروسیِ ابتدای فیلم را نوشت و در نوشتن موسیقی قسمت دوم نیز همکاری داشت.
او یک جایی از قسمت اول «پدرخوانده» نشسته و دارد پیانو میزند. مادر کاپولا، «ایتالیا» در این فیلم نقش یک اپراتور را دارد. دو پسر فرانسیس، جیان- کارلو و رومن در سکانس مراسم تدفین دُنکورلئونه (مارلون براندو) هستند و تالیا شایر، خواهرش به رغم میل باطنی کاپولا و به خواستة تهیهکنندگان فیلم، نقش کانی، خواهر مایکل کورلئونه (آل پاچینو) را در هر سه قسمت بازی میکند. آنها عینک درشت تالیا شایر را که تا آن روز روی چشمش بود، برداشتند.
فرانسیس فورد کاپولای مسن در کنار دو فرزند جوانش رومن و سوفیا کاپولا
نتیجهاش هم این شد که روز اول فیلمبرداری، خواهر کارگردان روی دوربین اُفتاد و آن را روی زمین انداخت! تنها دختر کاپولا، سوفیا، در واقع از دوران نوزادیاش وارد سینما شد. او همان نوزادی است که در جایی از پدرخوانده به عنوان نوزاد پسرِ مایکل توی کلیسا غسل تعمید داده میشود! و بعدها به طور کاملا تصادفی، نقش مری (دختر مایکل) را که قرار بود وینونا رایدر بازی کند، در قسمت سوم پدرخوانده، از آن خود کرد.
کاپولا ، مثل هر سیسیلیالاصل متعصب، برای تداوم سینما در خانوادهاش، ابتدا به پسرانش امید داشت و روی آنها سرمایهگذاری کرد، اما بخت با او یار نبود و جیان-کارلو در یک حادثة قایقرانی در سال 1986 کشته شد.
رومن هم نتوانست آنطور که باید پدر را راضی کند؛ او بیشتر در عرصة ساختن ویدیو کلیپ برای موسیقی فعالیت میکرد. ولی از آن طرف، سوفیا با وجود این که برای بازیاش در قسمت سوم «پدرخوانده» حسابی به باد انتقاد گرفته شده بود و حتی در بعضی محافل سینمایی به عنوان بدترین بازیگر انتخاب شد، استعدادش را در فیلمسازی نشان داد.
سوفیا مثل برادرش رومن از ساختن ویدیو کلیپ آغاز کرد اما با «خودکشی باکرهها» ثابت کرد که فرزند خلف کاپولا است. همان موقع بود که با اسپایک جونز (کارگردان «جان مالکویچ بودن» و «اقتباس») ازدواج کرد.
درست بعد از جدایی از اسپایک جونز «سرگشته در غربت» را ساخت که جایزة اسکار بهترین فیلمنامه را نصیبش کرد و باعث شد عموزادهاش نیکلاس کیج (بازیگر مشهور که به خاطر این که نان اعتبار عمویش را نخورد، فامیلیاش را عوض کرد) با تعصب خاص ایتالیایی، در مراسم اسکار بایستد و سوفیا را تشویق کند.
راستی «کاپولا» واژهای ایتالیایی است که به نوعی کلاه سیسیلی گفته میشود و مافیاییها از آن استفاده میکنند!
دختر از هم گسیخته
با کمی کنکاش در فرم صورت جان وویت و آنجلینا جولی میشود فهمید که با هم نسبتی دارند. جان وویت از نسل بازیگران دهه60 است، پدربزرگش از مهاجرین اهل چک بود. سال 1967 به خاطر بازی بینظیرش در «کابوی نیمه شب» جان شله زینگر، جایزة اسکار گرفت.
جان وویت پدر آنجلینا جولی
او از همسر دومش، مارشلین برتران، دو فرزند دارد: آنجلینا جولی و جیمز هیون (دستیار کارگردان و بازیگر سینما). آنجلینا جولی وویت که بازیگری را در مؤسسه لی استراسبرگ آموخته، ابتدا در چند ویدیو کلیپ موسیقی ظاهر شد و با بازی در «دختر از هم گسیخته» و اسکاری که نصیبش کرد، مشهور شد.
جان لی میلر(بازیگر «قطار بازی» دنی بویل) اولین همسر جولی بود و بعد از آن بیلی باب تورنتون، بازیگر و فیلمنامهنویس مشهور، همسرش شد و حالا هم که براد پیت را دارد.
زوج جولی و پیت به جز دو بچهای که به فرزندی قبول کردهاند (با نامهای مادوکس و زاهارا) اخیرا صاحب دختری به نام «شیلا» شدهاند. جولی و وویت دل خوشی از یکدیگر ندارند.
مرد خانواده!
کرک و مایکل داگلاس، این پدر و پسر به قول جان وین «چونه سولاخ!» (از متلکهای دوبلهای ایرج دوستدار، دوبلور ثابت وین به کرک داگلاس در فیلمهایی که با هم بودهاند!) از دو نسل متفاوت بازیگران هالیوود هستند.
والدین کرک داگلاس با نام اصلی ایسور دانیه لوئیچ، جزو مهاجرین روستایی روسی و یهودی بودند. کرک با کمک رتبههای خوبی که در رشتة کشتی در کالجش کسب کرد توانست به دانشگاه هنرهای دراماتیک راه پیدا کند.
خانواده داگلاس
با بازیاش در «قهرمان» مارک رابسن و بعد در«اسپارتاکوس» استنلی کوبریک اسطوره شد. دو بار ازدواج کرد و مایکل را از همسر اولش دایان دیل دارد. مایکل هشت ساله بود که کرک از مادرش جدا شد. ابتدا مایکل در آکادمی علوم نظامی تحصیل کرد، اما ترجیح داد راه پدر را ادامه دهد و حالا یکی از بزرگترین تهیهکنندگان و بازیگران هالیوود است.
جالب است بدانید که «دیوانهای از قفس پرید»، شاهکار میلوش فورمن را مایکل تهیه کرده. بازیاش در «جذابیت مرگبار» آدریان لین، در نقش وکیلی که درگیر مسائلی با زنی نامتعادل شده، باعث شد این تیپ و کاراکتر رویش بماند.
فعلا مایکل، همسرِ وفادار کاترین زتا جونز (بازیگر «نقاب زورو» و «قاچاق») است و توی مصاحبههایش کلی به بازیگران مشهوری که دائم در حال طلاق و طلاقکشی هستند توپیده. مثلا در انتقادش به پیت برای جدایی از جنیفرآنیستون گفت: «حالا برو و با آنجلینا جولی، بچه یتیم به فرزندی قبول کن!» او مدتی بعد، از جولی بابت این حرفش عذر خواست.
آخرین فیلمی که مایکل داگلاس تهیه کرده «It Runs in the Family» فرد اشپیسی/2003 است که بیشتر افراد خانوادة کرک و دایان داگلاس در آن حضور دارند.
دردسر شرلی!
شاید کمتر کسی بداند که دخترک آسانسورچی سادهلوح، خوشقلب اما فریبخوردة فیلم «آپارتمان» بیلی وایلدر، خواهر بزرگتر یکی از بازیگران مشهور و تهیهکنندگان بزرگ فیلم هالیوود، وارن بیتی (بازیگر«بانی و کلاید») است.
چون نه تشابه اسمی وجود دارد و نه چندان تشابه ظاهری. کاتلین مک لین بیتی، مادرشان، بازیگر و معلم تئاتر بود و پدرشان پروفسور روانشناس.
شرلی مک لین خواهر وارن بیتی
کتابهای پدر روی شرلی تأثیر گذاشت و متافیزیک زندگیاش را زیر و رو کرد. او بعدها کتابی به عنوان «در موقعیت خطرناک» دربارة تناسخ نوشت و از همسرش استیو پارکر، به خاطر همین اعتقادات و ارتباطات روحی، جدا شد و دخترش استفانی، نام خود را ساچی پارکر گذاشت، چون باور داشت در زندگی قبلیاش کسی با این نام، مادرش بوده! ساچی پارکر نیز بازیگر سینما است.
اولین نقش سینمایی شرلی مک لین در «دردسرهری» آلفرد هیچکاک/1955 بود و به خاطر بازی در «دوران مهرورزی» جیمزال. بروکس، اسکار سال 1983 را مال خود کرد. اولین بازی وارن بیتی برای نمایشهای مادرش بود و بعدا زیر نظر استلاآدلر تعلیم بازیگری دید.
تیپ و ظاهرش انگ بازی در نقش جوانهای سرکش و بیهدف دهه60 بود و در «شکوه علفزار» الیا کازان خوش درخشید. بیتیِ خوش چهره، سال 1992 در «باگزی» بری لوینسن، نقش گنگستری بلند پرواز را ایفا کرد و ضمنا تهیهکنندة آن هم بود، آنت بنینگ که نقش مقابل بیتی را بازی کرد، بعد از این همکاری، همسرش شد.
مرد عوضی
چهرة محجوب هنری فاندا از کلاسیکهای شاهکار جان فورد به یادگار مانده است. با نقشهایش در«آقای لینکلن جوان» و «خوشههای خشم» و بعدها کلانتر وایات ارپ در «کلمانتین عزیزم»، چهرهاش سمبل قهرمان اسطورهای غرب شد.
پنج بار ازدواج کرد و ثمرة ازدواج دومش با فرانسیس فورد سیمور، دو فرزند بود: پیتر و جین. گویا هنری فاندا برخلاف نقشهایش، در خانوادة پدری بسیار عصبی بوده، طوری که پیتر سیمور فاندا در کتاب اتوبیوگرافیاش «به پدر چیزی نگو!» نوشته که: «اصلا مطمئن نبودم (پدرم) نسبت به من حسی دارد یا نه، چون هیچ وقت به ما جملة «دوستت دارم» را نگفت تا موقعی که پا به سن گذاشت و این جمله را از او شنیدم!» پیتر تنها با بازیاش (ضمن این که تهیهکننده و همکار فیلمنامهنویس هم بود) در «ایزی رایدر» به کارگردانی دنیس هاپر، سمبل جوانهای یاغی و بیهدف اواخر دهه1960 شد، طوری که گروه «بیتلز» او را صمیمانه در خلوتشان راه میدادند و جان لنون ترانة «She Said, She Said» را از یکی از جملههایی که پیتر، توی این محافل از دهانش پریده، الهام گرفته است.
جین سیمور فاندا دو سال از پیتر بزرگتر است. او ابتدا مدل عکاسی بود و در اوایل دهه60 به اکتورز استودیو (مؤسسة بازیگریِ لی استراسبرگ) رفت.
شرلی مک لین خواهر وارن بیتی
اولین همسرش روژه وادیم، کارگردان فرانسوی بود. با بازی در «پابرهنه در پارک» جین ساکس و «جولیا» فرد زینه مان درخشید. روابط جین با پدرش، تا اواخر عمر هنری فاندا (که بر اثر بیماری قلبی در سال 1982 درگذشت) بسیار سرد و تیره بود.
بریجت فاندا دختر پیتر فاندا، نسل سوم از بازیگران خاندان هلندی الاصلِ فاندا است که در «پدرخوانده» قسمت سوم و «جکی براون» تارانتینو، بازی کرده است.
دیگر خانوادههای هالیوود
اگر توی سایتها چرخی بزنید و مثل ما سریش بشوید، لیست تمامی اهالی هالیوود که با هم نسبت نسبی و سببی دارند، موجود و ثبت شده است. بدمان نمیآید حالا که مطلب پا داده، به چند تا دیگر از این خانوادههای مشهور اشارهای کنیم:
برادران بالدوین در این لیست حضور فعال دارند، اصلا انگار که آقا و خانم بالدوین هر سال صاحب یک پسر شدهاند. الک بالدوین از همه مشهورتر است و در «گلن گری گلن راس» باز کرده و برادرش ویلیام بالدوین در«متولد چهارم جولای» الیور استون معروف شد. دانیل و استیون برادران دیگرشان هم بازیگرند.
از هنرپیشگان دورة کلاسیک هالیوود، حضور جون فونتین و الیویا دِ هاویلند به عنوان خواهران بازیگر در این لیست، جالب است. جون فونتین با بازیاش در «ربکا» هیچکاک مشهور شد و الیویا د هاویلند را به خاطر بازیاش در نقش ملانی توی «بربادرفته» میشناسیم.
برادران کوئن، ایتن و جوئل، زوج فیلمنامهنویس و کارگردان هالیوودیاند که فیلمهای نامتعارفی مثل «بارتون فینک» و «ای برادر کجایی؟» را ساختهاند.
شون پن برادر کوچکتری دارد (داشت!) به اسم کریستوفر پن. شون پن، این «بچه بد هالیوود» را همه دست کم به خاطر سفر اخیرش به ایران میشناسند، اما کریس پن که همین اواخر مرحوم شد (بر اثر عارضة قلبی)، بازیگر مورد علاقة تارانتینو بود. کریس پن در «سگدانی» و در «رمانس واقعی» تونی اسکات (با فیلمنامه تارانتینو) بازی کرده بود.