اهدای پلاسما در روز جهانی اهدای خون

۴۵ درصد بقیه خون را سلول‌های قرمز، سلول‌های سفید و پلاکت‌ها تشکیل می‌دهند که درون پلاسما شناور هستند.

حدود ۹۲ درصد از پلاسما را آب تشکیل می‌دهد. ۷ درصد پلاسما نیز از پروتئین‌های حیاتی مانند آلبومین، گاماگلوبین و فاکتور ضد هموفیلی تشکیل شده‌اند و یک درصد بقیه را هم نمک‌های معدنی، قندها، چربی‌ها، هورمون‌ها و ویتامین‌ها تشکیل می‌دهند.

پلاسما در بدن چه‌کار می‌کند؟

پلاسما در بدن ما چهار کارکرد مهم را انجام می‌دهد:

• به حفظ فشار و حجم خون کمک می‌کند.
• پروتئین‌های حیاتی برای لخته شدن خون و پاسخ ایمنی را فراهم می‌آورد.
• الکترولیت‌هایی مانند سدیم و پتاسیم را به عضلات ما حمل می‌کند.
• به حفظ تعادل مناسب pH‍ در بدن کمک می‌کند که برای کارکرد سلولی ضروری است.

  

پلاسمای خونِ برای چه مواردی استفاده می‌شود؟

پلاسما به‌طور شایعی در درمان بیماران دچار تروما (ضربه)، سوختگی و شوک و نیز در افراد مبتلابه بیماری شدید کبدی یا کمبود فاکتورهای متعدد خونی به کار می‌رود. تزریق پلاسما به بیماران به افزایش حجم خون آن‌ها کمک می‌کند و این امر به‌نوبه خود می‌تواند از شوک پیشگیری و لخته شدن خون کمک کند. شرکت‌های داروسازی از پلاسما برای ساختمان درمان‌هایی برای بیماری‌هایی مانند نقایص ایمنی و اختلالات خونریزی دهنده استفاده می‌کنند.

اهدای پلاسما چیست؟

اهدای پلاسما یعنی اهدای بخش مایع خون که از سلول‌های خونی جدا شده است. خون از بازوی فرد کشیده می‌شود و به یک ماشین پیشرفته فرستاده می‌شود که پلاسما را گردآوری می‌کند. سلول‌های خونی قرمز و پلاکت‌های خونی فرد با سرم نمکی به بدن بیمار بازگردانده می‌شود. این فرآیند بی‌خطر است و چنددقیقه‌ای بیشتر از اهدای خون معمول طول می‌کشد.

پلاسمای اهداشده در طول ۲۴ ساعت پس از اهدا برای حفظ فاکتورهای انعقادی ارزشمند درون آن منجمد می‌شود. پلاسمای منجمد شده را می‌توان تا یک سال ذخیره کرد و هنگان نیاز بیماران آن را از حالت منجمد خارج کرد.

 چرا باید پلاسما اهدا کرد؟

معمولاً از افراد دارای گروه خونی AB برای اهدای پلاسما دعوت می‌شود. علت این است که پلاسمای خون افراد با گروه خونی AB‍ را می‌توان به بیماران دارای هر گروه خونی تزریق کرد. به‌این‌ترتیب می‌توان انتقال پلاسمای خون AB را می‌توان به‌طور فوری به بیماران آغاز کرد بدون اینکه وقت پرارزش را برای تعیین سازگاری گروه خونی بیمار با آن صرف کرد. در پزشکی اورژانس مثلاً در مراقبت از بیماران دچار تروما یا ضربات عمده یا سوختگی شدید این زمان صرفه‌جویی ‌شده ممکن است به معنای تفاوت میان زندگی و مرگ باشد.

افراد دارای گروهی خونی AB می‌توانند هر ۲۸ روز یعنی تا ۱۳ بار در سال پلاسما اهدا کنند. مدت زمان میانگین برای اهدای پلاسما یک ساعت و ۱۵ دقیقه است که فقط چنددقیقه‌ای بیشتر از زمان لازم برای اهدای خون کامل است.