این ۵ استان بیشترین کاهش بارندگی را داشتند | زور بارندگی به خشکسالی نرسید!

به گزارش همشهری، روایت آمارها از وضعیت بارندگی و ذخایر آب در سدهای کشور این است که خشک‌سالی همچنان ادامه دارد و باید به همزیستی مسالمت‌آمیز با کم‌آبی ادامه داد.

آخرین آمارهای وزارت نیرو نشان می‌دهد از ابتدای سال آبی ۱۴۰۲ – ۱۴۰۱ تاکنون (اول مهر ۱۴۰۱ تا شامگاه ۱۸ شهریور ۱۴۰۲) میانگین ارتفاع ریزش‌های جوی کشور به ۲۱۰.۳ میلی‌متر رسیده که این میزان نسبت به مدت مشابه در سال قبل ۴ درصد بیشتر است؛ اما همچنان در قیاس با میانگین دوره‌های مشابه بلندمدت، ۱۵ درصد کاهش نشان می‌دهد. در حقیقت، باوجود بهبود ۴ درصدی بارندگی در سال آبی جاری، همچنان میانگین بارش‌های کشور از میانگین بارش‌های ۵۴ سال اخیر کمتر است و همین مسئله، تداوم کم‌بارشی و استمرار خشک‌سالی را تأیید می‌کند. در این میان، گرچه با سیاست‌های حوزه مدیریت آب، ذخیره سدها بهبود پیدا کرده؛ اما همچنان شرایط به‌گونه‌ای است که باید مدیریت مصرف آب و اصلاح الگوی مصرف را جدی گرفت.

کارنامه بارندگی

بر اساس اطلاعات تجمیعی وزارت نیرو، متوسط بارندگی سالانه در ایران در ۵۴ سال اخیر حدود ۲۵۰ میلی‌متر است و با فرض وضعیت نرمال بارش در دو هفته آتی، پرونده سال آبی جاری با کاهش ۱۵ درصدی نسبت به میانگین ۵۴ ساله بسته خواهد شد. البته، بررسی وضعیت بارش‌ها به تفکیک استان‌های ۳۱ گانه حاکی از این است که باوجود کاهش ۱۵ درصدی بارش در مقایسه با بلندمدت، برخی استان‌ها شرایط بسیار وخیم‌تری را تجربه کرده‌اند و در مقابل استان‌هایی نیز با بهبود بارندگی مواجه بوده‌اند. طبق آمارهای رسمی، در سال آبی جاری، بیشترین افت بارش نسبت به دوره بلندمدت مربوط به استان خراسان رضوی بوده که بارش‌های آن ۴۶ درصد کمتر بوده و در مقابل استان ایلام با افزایش ۲۷ درصدی بارندگی نسبت به میانگین ۵۴ ساله، بهترین شرایط را ازنظر تغییرات بارشی تجربه کرده است. بر اساس آمارهای بارندگی، در سال آبی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ فقط ۹ استان کشور شاهد رشد بارندگی نسبت به میانگین بلندمدت بوده‌اند و میزان بارندگی در ۲۲ استان، همچنان کمتر از میانگین بلندمدت بوده است. از میان استان‌های دارای بارندگی بهتر، استان‌های ایلام، کهگیلویه و بویراحمد بوشهر، خوزستان و چهارمحال بختیاری رشد دو رقمی بارش‌ها نسبت به میانگین ۵۴ ساله را تجربه کرده‌اند و در مقابل استان‌های خراسان رضوی، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، قزوین و تهران شاهد بیشترین میزان کاهش بارندگی بوده‌اند.

تراز آبی سدها

گرچه آمارهای بارندگی چندان مساعد نیست و میانگین بارش‌ها در سال آبی جاری فقط ۴ درصد بهبود پیدا کرده است؛ اما در حوزه ذخیره آبی سدها، وضعیت مساعدتر بوده و با حجم آب موجود در مخازن سدها ۱۴ درصد افزایش یافته است. این اتفاق، از یک‌سو ناشی از افزایش قابل‌توجه ورودی آب به سدها به‌واسطه رشد بارش در ارتفاعات مشرف بوده و از سوی دیگر به دلیل مدیریت انقباضی در رهاسازی آب از مخازن به‌خصوص برای مصارف کشاورزی، موجودی آب در سدها بیشتر شده است. بر اساس آمارهای وزارت نیرو، میزان ورودی آب به مخازن سدهای کشور از ابتدای سال آبی تاکنون معادل ۳۸ میلیارد و ۸۰۰ میلیون مترمکعب بوده که در قیاس با سال گذشته ۲۷ درصد افزایش نشان می‌دهد. در مقابل، میزان کل خروجی آب از مخازن سدهای کشور در این بازه زمانی ۳۵ میلیارد و ۱۸۰ میلیون مترمکعب نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۸ درصد افزایش داشته که ۹ واحد درصد کمتر از ورودی آب است. برآیند این اتفاق، رشد ۱۴ درصدی موجودی آب در مخازن سدها و بهبود پرشدگی آنها بوده است به‌گونه‌ای که در شرایط فعلی، باوجود ۲۲ میلیارد و ۶۲۰ میلیون مترمکعب آب در سدها، ۴۶ درصد ظرفیت مخازن سدها پر و ۵۴ درصد مخازن خالی است.

سدهای خوش‌شانس

سدهای کم شانس