همشهری آنلاین _رقیه مرکدی: «مه‌لقا ملاح» بنیانگذار جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط‌زیست میزبان شهرداری بود که تخصصش محیط‌زیست است. هفته گذشته دکتر «وحید نوروزی» شهردار منطقه به دیدار زنی رفت که از او به‌عنوان مادر محیط‌زیست کشور یاد و گفته می‌شود که بیش از ۵ دهه زباله‌ای از منزلش بیرون نگذاشته است. همین ملاقات محیط‌زیستی سبب شد تا فرصت و بهانه‌ای پیدا کنیم برای گفت‌وگویی دوستانه با این بانوی فعال در حفظ محیط‌زیست. بی‌تردید سبک زندگی مه لقا ملاح با بسیاری از ما متفاوت است ولی می‌تواند برایمان الگویی بی‌نظیر باشد.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
۵۰ سال بدون زباله
قطعا برای شما هم این سؤال پیش آمده که چطور ممکن است کسی بتواند ۵۰ سال که هیچ، حتی یک هفته زباله‌ای از منزلش بیرون نگذارد؟ پاسخ این سؤال را در سخنان دکتر ملاح پیدا خواهید کرد: «زمانی اطرافمان باغ‌های بزرگی بود که همسایه‌هایمان در آن حیواناتی همچون بز نگهداری می‌کردند. آن زمان مانده میوه‌جات و غذاها را به همسایه‌ها می‌دادیم تا به بزهایشان بدهند. با روزنامه‌ها هم پاکت درست می‌کردیم و می‌دادیم به بقالی سر کوچه. برخی دیگر از زباله‌ها را هم در چاله‌ای که در باغ درست کرده بودیم می‌ریختیم تا تبدیل به کود شود.»
چطور ممکن شد؟
او به جای آب معدنی از آب جوشیده و سرد شده سماور استفاده می‌کند تا مبادا یک بطری پلاستیکی به طبیعت وارد شود. به جای دستمال کاغذی هم از دستمال پارچه‌ای استفاده می‌کند و اصولاً موادی که در بسته‌بندی نایلونی است خریداری نمی‌کند. برای خرید هم معمولاً از کیسه پارچه‌ای دوخته شده استفاده می‌کند. حتی اگر شرایطی پیش آید که کیسه پارچه‌ای همراه نداشته باشد از فروشنده می‌خواهد که چند قلم جنس را در یک کیسه بریزد و بعد هم کیسه را به او برمی‌گرداند. زائداتی همچون تفاله چای و پوست میوه و امثال آن را هم در گودالی که درحیاط منزل درست کرده است می‌ریزد تا کود شود و کود را یا پای درختان می‌ریزد یا به دیگران می‌دهد.
هزینه باور متفاوت
اما در بسیاری موارد ایده‌های و سبک زندگی متفاوت با مقاومت‌ها و تمسخرهایی همراه می‌شود، ولی معمولاً طولی نمی‌کشد که صاحب آن ایده به‌عنوان فردی متفاوت شناخته می‌شوند. در مورد مه لقا ملاح نیز این موضوع حقیقت پیدا کرد. او در این‌باره خاطرات زیادی دارد: «هنوز خوب به یاد دارم روزی را که رفتم با شن کش جوی را پاک‌کنم که یک ماشین آمد و راننده زباله‌اش را از داخل ماشین پرت کرد داخل جوی و فریاد زد که خانم سپور اینم بردار. با این رفتارها زیاد روبه‌رو شدیم. من حتی با برخی از دوستان تحصیلکرده و خانواده‌ام هم تا مدت‌ها این مشکل را داشتم. وقتی کنار رودخانه‌ای برای تفریح می‌رفتیم کیسه زباله را داخل آب می‌انداختند تا با من شوخی کنند. من هم می‌دویدم آن را از آب می‌گرفتم. یا از اتومبیل زباله پرت می‌کردند به خیابان و من با اصرار می‌خواستم که توقف کنند بعد پیاده می‌شدم و زباله‌ها را جمع می‌کردم. این مشکلات هنوز هم تاحدی در جامعه هست.»
اما ۱۰ سال طول کشید تا همسر و ۴ فرزند خانواده ملاح نیز کاملاً با او همراه شوند، بنابراین اگر تصمیم گرفتید متفاوت زندگی کنید یادتان باشد که شاید حتی اطرافیانتان هم در قدم‌های اول باورتان نکنند ولی در چنین شرایطی فقط باید صبور بود و ثابت قدم.
۱۲۹۶ سالی بود که مه لقا ملاح در حوالی شاهرود چشم به جهان گشود و از سال ۱۲۹۸ ساکن تهران شد. او مدرک لیسانس ادبیات، فوق لیسانس کتابداری و فوق لیسانس جامعه‌شناسی را از دانشگاه تهران و دکترای جامعه‌شناسی را از فرانسه اخذ کرده است. اما او بیش از هرچیز به موضوعی علاقه‌مند شد که درباره آن هیچ تحصیلات آکادمیکی نداشت؛ یعنی موضوع محیط‌زیست. علاقه ملاح به این مقوله و اقدامات چشمگیر و قابل توجه او در کشور سبب شد تا مردم به او لقب مادر محیط‌زیست بدهند. مه لقا ملاح بیش از ۵۰ سال است که فقط کاغذ و روزنامه از منزلش بیرون می‌گذارد و کسی زباله دیگری در مقابل در خانه او ندیده است.
دیدار محیط‌زیستی
وحیدنوروزی شهردار منطقه با حضور در یکی از دفاتر تشکل‌های فعال زیست‌محیطی از خانم دکتر مه‌لقا ملاح به‌عنوان مسن‌ترین بانوی دوستدار محیط‌زیست در کشور قدردانی کرد. در این دیدار نوروزی سخنانش را با بیان ۷ راهبرد عمده برای تبدیل شهر خاکستری به شهرسبز آغاز می‌کند و ادامه می‌دهد: «با رویکرد تحول گرایانه در مدیریت شهری می‌توانیم به یک شهر با توسعه متوازن و پایدار دست پیدا کنیم. طی سال‌های اخیر حفظ محیط‌زیست همواره یکی از دغدغه‌ها و اولویت‌های شهرداری تهران بوده و در این زمینه فعالیت‌های مهمی در کاهش آلایندگی در شهر انجام شده است.»
او در بخش دیگری از سخنانش ادامه می‌دهد: «مردم جنوب تهران ولی‌نعمت ما هستند و حق مسلم آنهاست که بهترین امکانات برایشان فراهم شود و براساس سیاست شهردار تهران برای کاهش فاصله طبقاتی شمال و جنوب پایتخت، ضروری است که اقدامات لازم و درخور شأن شهروندان منطقه انجام شود. شهردار منطقه در پایان گزارش مبسوطی هم از اقدامات زیست‌محیطی انجام شده در این بخش از پایتخت، همچون انتقال کوره‌های ذوب چدن کارخانه ایرفو به شمس‌آباد، تعطیلی کارخانه سندبلاست، کاشت هزاران اصله نهال در هفته درختکاری، توسعه بوستان‌هاو فضای سبز منطقه را به اطلاع این چهره دوستدار محیط‌زیست کشور رساند.
دکتر مه لقاملاح این بانوی ۹۸ ساله که بیشتر دوران حیات خویش را صرف حفظ و حراست از محیط‌زیست کشور کرده و ضمن قدردانی از شهردار منطقه، در سخنان کوتاهی بر لزوم فرهنگسازی و آموزش و آشنایی شهروندان با اهمیت مسائل زیست‌محیطی تأکید می‌کند و ادامه می‌دهد: «مدیریت شهری باید روند ساخت‌وسازها را کنترل کند و نسبت به صدور پروانه ساختمانی به‌ویژه در حریم قنوات و رودخانه‌ها حساسیت بیشتری داشته باشد.»
-----------------------------------------------------------------------------------------------
*منتشر شده در همشهری محله منطقه ۱۸ در تاریخ ۱۳۹۳/۰۳/۲۵
نظر شما