مهندس رضا غلامی، رئیس اداره نظارت بر مواد غذایی وزارت بهداشت، گفت: مصرف نمکهای تصفیه نشده به‌دلیل وجود رسوبات، مشکلات گوارشی را به‌دنبال دارد؛ همچنین یکی از عوامل تشدید‌کننده سرطان محسوب می‌شود.
به گزارش همشهری، جمع‌آوری 50تن نمک تصفیه‌نشده و بدون پروانه ساخت توسط وزارت بهداشت و آلودگی 80درصدی نمکهای موجود در بازار این سؤال را در ذهن متبادر می‌کند که مصرف این نمک‌ها چه خطراتی را به‌دنبال دارد؟ و از همه مهم‌تر اینکه این خطرها را تا چه حد باید جدی تلقی کرد؟
هشدار در باره ناخالصی نمکهای موجود در بازار، بحث جدیدی نیست؛ با این حال، حتی اگر فرض کنیم بیشتر نمکهای خوراکی موجود در بازار، غیراستاندارد هستند و بیشتر این نمک‌ها در واحدهای نمک کوبی سنتی، بسته بندی می‌شوند و این واحدها توان حذف ناخالصی‌های موجود در نمک را ندارند، آیا مصرف این نمک‌ها خطرناک است و باید محدود شود؟
این نکته را هم در نظر داشته باشید که وزارت بهداشت و درمان از سال 81تاکنون، پروانه ساخت واحدهای نمک‌کوبی سنگ‌نمک را تایید نکرده، اما بسیاری از این واحدها، بدون پروانه کماکان به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
دکتر ناصر رجب‌زاده، متخصص صنایع غذایی معتقد است: «ناخالصی‌های موجود در نمکهای تصفیه نشده شامل سرب، جیوه، آرسنیک، کادمیوم، فلور و سایر عناصر سنگینی است که بر اندام‌های داخلی بدن تأثیرات مخربی دارد.»
وی ادامه می‌دهد: «نمک به‌صورت استخراج شده از معدن یا دریا در هر دو شکل، ناخالصی‌های فراوانی دارد که عمده‌ترین آنها، «سولفات کلسیم» یا همان «گچ» است که نوع دوم به خاطر سفید بودن، قابل تشخیص از اصل نمک نیست.»
دکتر رجب زاده، وجود گل و لای را یکی دیگر از ناخالصی‌های موجود در نمک عنوان می‌کند و می‌گوید: «از هر 120 تن نمک تولیدی تصفیه، 6تا 10 تن گل و لای خارج می‌شود که وجود و مصرف مستمر این میزان ناخالصی در نمکهای سنتی مشکلات و بیماری‌های جسمی را به همراه دارد.
طعم نمکهای سنتی هم به خاطر داشتن میزان قابل توجهی ناخالصی منیزیم که طعم تلخ دارد با طعم نمکهای دیگر فرق دارد و این نیز یکی از نشانه‌های ناخالصی به شمار می‌آید.»
عوارض خوردن فلزات سنگین
دکتر کیمیاگر، متخصص تغذیه و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به اهمیت تصفیه ناخالصی‌ها از نمک خوراکی اشاره می‌کند و می‌گوید: «از نظر استاندارد، نمکهای غیرتصفیه باید حداقل 99 درصد و نمکهای تصفیه شده 99 و نیم درصد خلوص داشته باشند اما فعالیت تولیدکنندگان نمک غیرتصفیه‌ای به روش سنتی، متمرکز بر استفاده از رگه‌های سنگ‌های معدن است و این موضوع درصد ناخالصی‌ها را بالا می‌برد.»
وی در ادامه به عوارض ناشی از مصرف فلزات سنگین اشاره می‌کند و می‌گوید: «یکی از مشکلات اساسی که ممکن است پیش بیاید، اختلال در عملکرد کلیه‌هاست؛
چرا که کلیه‌ها مسئول دفع مواد سمی از بدن هستند و تجمع این مواد به مرور زمان به بافت کلیه آسیب می‌رساند.» وی مس را یکی از عناصر ضروری برای بدن برمی‌شمارد و می‌گوید: «باید توجه کرد که مقدار مس موجود در نمک‌ها به چه میزان است.
اگر مس، بیش از حد نیاز به بدن برسد، با ایجاد اختلال در جذب آهن و روی باعث کم‌خونی و فقر آهن شده و بر سلامتی غدد جنسی و باروری تأثیر می‌گذارد.»
علی اکبر ساداتی، رئیس انجمن صنعتی تولیدکنندگان نمک نیز به انواعی از نمکهای تصفیه نشده و سنتی اشاره می‌کند و می‌گوید: «اگر چه این نمک‌ها با رونوشته «نمک یددار» در بازار عرضه می‌شوند، اما ید مصرفی در آنها ارزان قیمت و غیراستاندارد است و خطرات زیادی را برای سلامت افراد به‌دنبال دارد.»
با این اوصاف، به‌نظر می‌رسد عرضه نمکهای فله‌ای (باز) و یا بسته‌بندی شده غیراستاندارد هم یکی از دغدغه‌های نظام سلامت به شمار می‌آید و تلاش برای حذف این نمک‌ها از چرخه مصرف نیز ضروری به‌نظر می‌رسد؛ مسئله‌ای که البته مصرف‌کنندگان باید بیشتر به آن توجه کنند.
