این جشنواره که در بین جشنوارههای رنگارنگ، خود را بهخوبی نشان داده، در دوازدهمین تجربه خود شکل متفاوتی را پشت سر گذاشت و حرف و حدیثهای زیادی برانگیخت؛ از بحث انحلال و تعلیق مجامع از سوی وزارت علوم و شورایعالی انقلاب فرهنگی تا بودجه و انتخاب دبیر جشنواره.
اما با تمام این احوال برپایی چنین جشنوارهای برای دانشجویان که بعدها شاید امکان رقابت حرفهای در این عرصه را نیابند، فرصتی مغتنم است.
پیام فروتن، مدرس دانشگاه تهران، برپایی جشنواره دانشجویی را مثبت ارزیابی میکند و معتقد است: جشنواره دانشجویی عرصهای است که دانشجویان میتوانند آموختههای خودشان را محک بزنند و با مخاطب روبهرو شوند. درحقیقت جشنواره دانشجویی آزمایشگاه عملی دانشجویان است.
امکانات کم برای دانشجویان
یکی از مواردی که دانشجویان تئاتر و حتی هنرمندان حرفهای از آن گلهمندند، امکانات کم تئاتر است. این امکانات نه تنها بر تئاتر حرفهای، که در امر آموزش هم بسیار تاثیر گذاشته است. محمدامیر یاراحمدی یکی از داوران بخش نمایشنامه نویسی رادیویی این دوره جشنواره تئاتر دانشگاهی درباره کیفیت کارهای شرکتکننده میگوید: کیفت آثار از نظر دراماتیک خوب بود اما کارها به لحاظ فنی مشکلاتی داشتند.
مشکلاتی که وجود آن طبیعی است چون در زمینه تولید آثار رادیویی، آموزشهای لازم و تجهیزات کافی وجود ندارد. اما با توجه به اینکه این کارها در جشنواره دانشجویی شرکت کرده بودند ما هم با اغماض به کارها نگاه کردیم و ارزشهای دراماتیک کار را بیشتر در نظر گرفتیم.
دری که باز نیست
سؤال مهم این است که آیا کارهای اجرا شده در این جشنواره دیده میشود یا به عبارت دیگر آیا این جشنواره میتواند فرصتی برای ورود به فضای حرفهای باشد. فروتن که سالها قبل خود در جشنوارههای دانشجویی شرکت کرده، معتقد است که این جشنواره مخاطب خاص خودش را دارد.
او در ادامه میگوید: اهالی حرفهای تئاتر هم از مخاطبان این جشنواره هستند و کارها را میبینند. این باعث میشود که حرفهایها از نیروها و استعدادهای دانشجویان باخبر شوند و از آن استفاده کنند و به این ترتیب موقعیتی ایجاد میشود تا دانشجویان وارد فضای حرفهای تئاتر کشور شوند.
یاراحمدی که دبیری سومین دوره آثار برتر ادبیات نمایشی را نیز برعهده دارد درباره جایگاه این جشنواره و امکان ورود دانشجویان به فضای حرفهای تئاتر میگوید: تا زمانی که تئاتر ما دچار مشکلاتی از قبیل امکانات و تجهیزات فنی است، قطعا جشنوارههای دانشجویی دروازه مطمئنی برای ورود به فضای تئاتر حرفهای کشور نخواهد بود؛ چرا که فضای حرفهای تئاتر هم دچار مشکل است.
اما شرکت در این نوع جشنوارهها، بهترین روش برای سنجش توانایی دانشجویان است. با این حال تا وقتی امکانات تئاتر حرفهای ما اندک است، جشنوارهها نمیتوانند به جایگاه واقعی خودشان برسند.
او در ادامه میافزاید: امکانات تئاتر باید توسعه پیدا کند تا جشنوارهها بتواند شکل طبیعی خودشان را پیدا کنند. تا زمانی که امکانات تئاتر ما توسعه پیدا نکرده است، جشنوارههای تئاتری غیرحرفهای باقی خواهند ماند، حتی اگر کارها در شرایط آمادگی کامل برای عرضه حرفهای باشند.
پیام فروتن معتقد است که جشنواره دانشجویی کار خودش را درست انجام میدهد اما برای اینکه روند ورود دانشجویان به جریان تئاتر کشور تسریع شود باید اتفاقی در تئاتر حرفهای بیفتد.
او در ادامه تصریح میکند: اگر مشکلات تئاتر حرفهای حل شود بهطور طبیعی جا برای نیروهای تازه نفس بیشتر خواهد شد و انتقال دانشجویان به فضای حرفهای سرعت میگیرد.
این کارگردان و طراح صحنه مشکلات تئاتر را کمبود سالن، دیگر امکانات سخت افرازی و بهطورکلی بودجه میداند که باعث شده رغبت افراد حرفهای تئاتر برای اجرای کار کم شود و در نتیجه، رغبت این افراد برای استفاده از نیروهای جوان و حرفهای دانشجویی هم کم خواهد شد