دومین جلد از مجموعه "روزشمار تاریخ معاصر ایران" از سوی موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی منتشر و در نمایشگاه کتاب عرضه شد.
به گزارش همشهری آنلاین جلد اول این روزشمار به وقایع سال 1299 تا اسفند 1300 اختصاص داشت که دو سال قبل و به کوشش محسن فراهانی از سوی همین انتشاراتی عرضه شد.[انتشار جلد نخست روزشمار تاریخ معاصر ایران]
در جلد دوم که مولف آن هدایت الله بهبودی است، رخدادهای سیام اسفند 1300 تا سیام اسفند 1301 به صورت روزشمار آمده است.
در سال مورد نظر وقایعی چون سقوط دولت مشیرالدوله که سال قبل دولت خود را تشکیل داده بود، وزارت قوام السلطنه تلاش وی برای تصویب لایحه امتیاز نفت شمال به آمریکا که در نهایت به سقوطش انجامید و نخست وزیری مستوفیالممالک در زمره مهمترین رخدادها به شمار میروند.
همچنین مجلس چهارم مشروطه و مداخلات روس و انگلیس در امور ایران از جمله دیگر رخدادهای مهم این سال به شمار میروند.
به نوشته مولف این مجلد بنیان مجموعه روزشمار که به نظر کاملترین روزشمار تاریخ معاصر ایران است، بر اسناد کاخ مرمر گذاشته شده است. اسنادی که تولد آنها با آغاز وزارت جنگ رضاخان همزمان است.
این اسناد به دلیل سیطره وزیر جنگ بر امور کشور از اعمال نفوذ این وزارتخانه و به ویژه شخص رضاخان در امور سیاسی وکشوری حکایت میکند.
این سندها از ابقای رئیس یک تلگرافخانه گرفته تا برکناری حاکم یک ایالت؛ از دستور اعدام یک رئیس طایفه گرفته تا تعیین نماینده مجلس شورای ملی، آن هم به خواست وزیر جنگ و امرای لشکرهای او ، با خواننده سخن میگویند.
مولف علاوه بر اسنادکاخ مرمر و برای حفظ قالب تقویم نگارانه اثر و به دست دادن نمایی منسجم از فضای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی آن دوره، منابع مهم دست اولی چون روزنامههای آن دوره، کتابهایی که منابع اصلی آن دوره تاریخی به شمار میروند و نیز اسناد مراکزی چون بایگانی ملی انگلیس،وزارت امور خارجه ایران، سازمان اسناد ملی ایران و مجلس شورای اسلامی در تدوین این اثر بهره برده است.
ارائه تقویمی تطبیقی از جمله ویژگیهای این کتاب است که به نظر میرسد کاری شاق و طاقت سوز را در پس و پشت خود داشته است، چرا که در آن سالها تاریخ عملا قمری بود، اما در مکاتبات رسمی به صورت شمسی به کار میرفت و در دیگر سو ماهها هم به صورت بروج فلکی به کار میرفت و برخی از ماهها هم 32 روزه بودند.
درهر صفحه تمامی منابع مربوط به هر رخداد به تفکیک آمده است و هر جا نام اعلامی به صورت شخص یا رخدادی تاریخی یا مکان آمده ، توضیحی تفضیلی در پای آن آمده است تا خواننده با درک دقیقتری کتاب را دنبال کند.
روشمار تاریخ معاصر ایران (جلد دوم،سال 1301 خورشیدی)/مولف: هدایتالله بهبودی/ ناشر: موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، چاپ اول، قطع رحلی، قیمت:15000 تومان/856 صفحه
استفاده از عکسهای فراوان از جمله ویژگیهای قابل اعتنای این کتاب است. نزدیک به 300 عنوان عکس مرتبط با رخدادها در جای جای کتاب آمده است تا صورت و صبغه واقعیتری به کار ببخشد.
فهرست منابع مورد استفاده به صورت کامل و در بیش از 10 صفحه در انتهای کتاب آورده شده است که استفاده از بیش از 500 کتاب از جمله آنهاست ، ضمن آنکه نزدیک به 40 نشریه و مطبوعه هم در فهرست منابع آمده است که خود به دو دسته مطبوعات اصلی(نشریاتی که در سال 1301 منتشر میشدند که بالغ بر18 عنوان میشد) و نشریاتی که درباره این سال خبر یا نوشتهای منتشر کردند.
فهرست اعلامی دقیق و مفصل که لازمه این گونه کتابهاست از دیگر ویژگیهای «روزشمار تاریخ معاصر ایران» است.