چطور فرزندمان را مسئولیت پذیر سازیم؟

بر اساس تحقیقات،  بسیاری از والدین را عقیده بر این است که: « احساس خوب شخص را به سمت کار خوب هدایت می‌کند‌» با این حال در هدایت انسان‌ها به سمت حس مسئولیت پذیری، عزت نفس نمی‌تواند منجر به وظیفه‌شناسی نسبت به دیگران شود.

در این مقاله به 10 نکته ضروری برای تغییر وضع افراد پرداخته شده است تا والدین را به سمت پرورش فرزندانی مسئولیت پذیر و آشنا به رموز اجتماعی سوق دهد. این مقاله توسط ریچارد ویزبورد (Richard Weissbourd) فارق‌التحصیل از هاروارد و نویسنده کتاب معروف «والدینی که ما می‌خواهیم باشیم« نوشته شده است.

1 -  به جای اینکه به کودکان خود بگویید: «مهم‌ترین چیز این است که سعادتمند هستید‌»‌،  به آنها بگویید: «مهم‌ترین چیز این است که مهربان هستید و اینکه در مقابل دیگران احساس مسئولیت دارید».

2 -  به کودکان خود بیاموزید که قدردان دیگران باشند،   به‌عنوان مثال: به آنها بیاموزید که در رفتار خود با فروشنده،  پیشخدمت،  مربی مهد کودک و...
خود را بالاتر از ایشان ندانند و احترام این‌گونه افراد را رعایت کنند.
- به کودکان خود بیاموزید در فعالیت‌های گروهی و فوق برنامه مدارس شرکت کرده و به آنها متذکر شوید که فعالیت‌های گروهی برای چیست.
- به آنها بیاموزید که نسبت به دیگر دوستان خود احترام قائل شوند و آنها را مورد تمسخر قرار ندهند و شان و اعتبار آنها را به بازی نگیرند.
- به آنها بیاموزید که در کارهای منزل مشارکت داشته،  مسئولیت‌پذیر بوده و برای همسایه‌ها نیز مفید باشند.

3 -  به فرزندان خود بیاموزید که قدردان والدین خود باشند‌،  البته این بدان معنی نیست که خود را الگوی ایشان قرار دهید.

4 -  به جای آنکه خود را الگوی ایشان بدانید عزت نفس را به آنان بیاموزید و بگذارید آنها روند طبیعی بلوغ را طی کنند و بر احساسات مخربشان فائق آیند.

5 -  اگرچه مهم است که به فرزندان خود کمک کنید تا احساساتشان را شکل دهند و ابراز نمایند اما باید بسیار مراقب باشید دست گذاشتن روی این احساسات و توجه بیش از حد به این حالات عاطفی می‌تواند منجر به احساساتی شدن بیش از حد آنها و ضربه پذیری عاطفی آنها شود.

6 - هنگامی که فرزندانتان از خود فضائل و هنر‌های خاصی به نمایش در می‌آورند و یا کارهای خوبی انجام می‌دهند آنها را تحسین کنید و بگویید کارشان فوق‌العاده بود اما در عین حال از تشویق مداوم آنها بپرهیزید. هنگامی که کودکان به‌طور مداوم مورد تشویق قرار می‌گیرند احساس می‌کنند که همواره کارهایشان خوب است. اگر کودکان همواره تشویق شوند و همواره به آنها گفته شود شما فوق‌العاده هستید یک حس غرورکاذب در آنها به وجود می‌آید و می‌خواهند برای هرچیزی از شما امتیاز بگیرند.

7 -  هرگز پیشرفت‌های فرزندانتان را خیلی بزرگ نکنید‌،  پیشرفت‌های خیلی بزرگ می‌تواند باعث کم شدن ادراک آنها یا کاهش احساس مسئولیتشان نسبت به دیگران شود. همچنین بسیار احتمال دارد از تجربه دیگران استفاده نکنند و تصور کنند به نصیحت دیگران نیازی ندارند. اگر به این روند که پیشرفت‌های آنها خیلی بزرگ است،  ادامه دهید آنها را به سمت تخریب از درون سوق می‌دهید.

8 -  به کودکان خود کمک کنید که متوجه اعمال خوب و بدشان شوند. مهربانی و نامهربانی را دریابند‌،  عدالت و بی‌عدالتی را بفهمند. در مورد سؤالات فرزندانتان سعی نکنید که بلادرنگ پاسخ دهید بلکه با تامل و تفکر به مسائل اخلاقی و مسائلی که برای فرزندانتان غیر قابل حل است به آنها کمک کنید.

9 -  هرگز در جست و جوی آن نباشید که دوست فرزندان خود باشید،  شما می‌توانید از راه‌های گوناگون به فرزندان خود بسیار نزدیک شوید اما این مهم است که فرزندان خودشان دوست بیابند و تجربه کسب کنند و البته شما را به‌عنوان یک مرجع برای خود تصور کنند.
10 - دوستان و نزدیکان خود را به منزل دعوت کنید تا بازخورد آنها را نسبت به رفتارتان با فرزندتان ببینید. هنگامی که اولین فرزندتان به دنیا آمد ارتباط خود را با حداقل 2 پدرو مادر دیگر گسترش دهید و از آنها بخواهید اگر برخورد خوبی با فرزندتان ندارید به شما بگویند.

Psychologytoday