هنوز چند ماهی از اعلام خبر تضعیف و کاهش شاخص اولویت سلامت در دولت نهم از زبان کارشناسان نگذشته است که طی روزهای گذشته محمد شریفی مقدم، دبیر کل خانه پرستار با اشاره به این عبارات تاکید کرد: مهم‌ترین شاخص‌ها در رتبه بندی کشورها از نظر سازمان جهانی بهداشت 3 آیتم است که متأسفانه عملکرد ما نشان می‌دهد در هر 3 آیتم ضعیف عمل کرده‌ایم.
اما در حالی که سهم سلامت از تولید ناخالص ملی، مشارکت مالی مردم در پرداخت هزینه‌های سلامت و هزینه‌های خانمان‌سوز درمان به‌عنوان 3شاخص مهم سازمان جهانی بهداشت در رتبه بندی کشورها تلقی می‌شود، شریفی مقدم با اشاره به سهم سلامت از تولید ناخالص ملی که در کشورهای توسعه یافته بالای 8 هزار دلار است، افزود: در ایران این سهم حدود 600 دلار است که فاصله زیادی با کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه دارد.با این اوصاف چند ماه پیش رئیس انجمن بیهوشی و مراقبت‌های ویژه ایران، نیز با انتقاد از نگاه نه چندان جدی دولت به حوزه سلامت گفت: شاخص سلامت در دولت نهم کاهش یافته است.
طبق گزارش‌ها و آمارهای رسمی، حوزه سلامت در کشورهای پیشرفته دنیا در رتبه‌های اول تا سوم است و اولویت سلامت در کشورهای همسایه ایران و خاورمیانه در رتبه‌های چهارم تا پنجم است.
به‌طوری که دکتر محمد مهدی قیامت، رئیس انجمن بیهوشی و مراقبت‌های ویژه با عنوان اینکه اولویت سلامت در ایران از رتبه پانزدهم نیز رد شده است، می‌گوید: نگاه دولت به حوزه سلامت مثل سایر حوزه‌هاست؛ به‌طوری‌که شاهد عدم‌تخصیص بودجه کافی به وزارت بهداشت هستیم که در نتیجه آن، این وزارتخانه در پرداخت مطالبات خود دچار کسری می‌شود.
با این حال طبق ماده 90 قانون برنامه توسعه چهارم هم باید سهم مردم از هزینه‌های سلامت در بازار واقعی به کمتر از 30 درصد برسد و 70 درصد دیگر این هزینه را دولت باید به‌عنوان یک وظیفه حاکمیتی پرداخت کند، درحالی‌که به عقیده کارشناسان هم‌اکنون درصد بالایی از هزینه‌های درمانی از جیب مردم پرداخت می‌شود و سازمان‌های بیمه‌گر در ارائه خدمات به مردم ناتوان هستند.
این در حالی است که دکتر حسین‌علی شهریاری، نایب رئیس کمیسیون بهداشت مجلس نیز معتقد است: عوامل مختلفی در تنزل جایگاه نظام سلامت ایران در بین کشورهای عضو سازمان ملل و سازمان بهداشت جهانی مؤثر بوده است، یکی از علل بدون شک، مدیریت منابع و پایین بودن بهره‌وری در نظام سلامت است که اگر اصلاح شود، قطعاً تاثیر بسزایی در بهبود جایگاه نظام سلامت ایران در جهان دارد.
وی با اشاره به اینکه رتبه ایران در بین کشورهای جهان از نظر تامین سلامت مردم و وضعیت بهداشتی- درمانی در سال‌های اخیر به‌صورت مرتب کاهش یافته ادامه می‌دهد: جایگاه ایران در زمان وزارت دکتر مرندی، قطعاً زیر ۱۰۰ و حتی پایین‌تر بود اما امروز ما در رتبه ۱۲۳ هستیم و اگر هر چه زودتر نتوانیم این جایگاه را اصلاح کنیم در آینده با مشکلات بسیار بیشتری مواجه می‌شویم.
توجه نظام سلامت ایران در سال‌های گذشته بیشتر در مسیر تربیت تعداد بیشتر فارغ‌التحصیلان پزشکی، پرستاری و سایر رشته‌های علوم پزشکی بوده است و اکنون با خیل عظیم نیروهای تحصیل‌کرده در علوم پزشکی در کشور مواجهیم.
تعداد زیادی فوق متخصص در کشور تربیت شده‌اند، عمل‌های بسیار پیچیده پزشکی در ایران انجام می‌شود اما این شاخص‌ها یا افزایش مقالات علمی جایگاه و رتبه کشور را از نظر وضعیت عمومی بهداشت و سلامت مردم بالا نمی‌برد.
نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با اشاره به این عبارات معتقد است: پزشکان متخصص و فوق متخصص نیز البته بیشتر در تهران و چند شهر محدود کشور مستقر هستند، شهرهایی که بیمارستان‌های لوکس و گران قیمت در آنها تاسیس می‌شود، پراکندگی نیروهای آموزش‌دیده در علوم پزشکی نیز در کشور به هیچ‌وجه مناسب نیست و به همین علت گسترش آموزش پزشکی در کشور به‌علت بی‌عدالتی در توزیع نیروهای آموزش دیده اثربخشی لازم را در بهبود و ارتقای سلامت عموم مردم نداشته است.
دکتر شهریاری با بیان اینکه مهم‌ترین شاخص سلامت که مورد توجه سازمان بهداشت جهانی هم هست، گسترش بهداشت عمومی است به‌نحوی که مردم کمتر بیمار شوند، می‌گوید: برای ارتقای سلامت مردم باید سبد غذایی مطلوب آحاد مردم با حمایت‌های مالی از آن برای جمعیت ۷۰ میلیون نفر اجرایی شود، همه مردم باید به آب آشامیدنی سالم دسترسی داشته باشند، سلامت روحی و روانی مردم تامین شود، دسترسی مردم به شغل مناسب و درآمد کافی فراهم باشد و جاده‌های کشور به‌نحوی نباشد که هر سال به اندازه یک زلزله در آن کشته شوند.
