آینه‌‌‌های چروک

جلوی آینه ایستادی، جوش بزرگی روی دماغت توی ذوق می‌زند، بقیة جاها هم دست کمی از آن ندارد، پر از چروک، پر از دانه‌های سیاهی که... بیچاره آن کسی که این صورت قرار است آینه‌اش باشد!...

«پوستش مثل آینه است»،‌ این روزها شده است یک آرزو، دود و دمی که به ریه‌هایمان رحم نمی‌کنند، مطمئنا با ظاهری‌ترین عضو ما یعنی پوست هم مهربان نیستند.

علاوه بر آن بعضی وقت‌ها یادمان می‌رود که همان‌طوری که قلب و ریه، کلیه و...‌مان ممکن است مریض بشود، پوست بدنمان هم از آسیب دور نیست. اگر تا حالا یادتان رفته بود که این جدار رویی را جدی بگیرید، حالا وقتش است که تغییر عقیده بدهید.

از پوست کرگدن تا برگ گل

صیغة تنوع شامل پوست هم شده، پوست‌ها هم یک جور نیستند. البته این‌جا دیگر این تنوع ربطی به انتخاب شما ندارد، چون قبلا جنسِ چه خوب چه بد، نصیبتان شده و چاره‌ای ندارید مگر این که با آن کنار بیایید.

پوست خشک: به طور معمول مقداری از آب بدن از طریق پوست تبخیر می‌شود. حالا اگر سرعت تبخیر آب در پوست بیشتر از حد طبیعی باشد و پوست نتواند آب بدن را به مدت طولانی در خود نگه دارد، به علت کمبود آب و چربی در سطح پوست، پوست خشک می‌شود.

این نوع پوست، خشک، زبر و نسبتا خشن است و نرمی و لطافت لازم را ندارد و منافذ پوست بسیار کوچک است. این نوع پوست، مستعد چین و چروک است. خیلی‌ها به طور ژنتیکی پوست خشک دارند.

ولی ممکن است در اثر بادهای خشک، تابش مداوم آفتاب و... نیز پوست خشک شود. در زمستان این نوع پوست، خشک‌تر می‌شود و خارش پیدا می‌کند.

پوست چرب: افرادی که این نوع پوست را دارند، غدد چربی‌شان بیش از حد فعال است. البته داشتن پوست چرب به دلایلی خوب هم هست، چرا که باعث حفظ رطوبت پوست و صاف‌تر به نظر رسیدن آن می‌شود، ولی یک مشکل خیلی بد هم دارد: جوش.

حداکثر چربی پوست در سنین 16 تا 50 سالگی است. منافذ پوست در این نوع اغلب بزرگ است. پوست براق است و زیاد جوش می‌زند. (چون گرد و غبار و آْلودگی راحت‌تر از طریق این منافذ بزرگ به پوست نفوذ می‌کند.)

پوست مختلط: این نوع پوست مخلوطی از دو نوع قبلی است. قسمت‌های مرکزی صورت (بینی، پیشانی و چانه) چرب و قسمت‌های محیطی (اطراف پیشانی، دور چشم‌ها و گونه‌ها) خشک است. این مورد برای اکثر ما صدق می‌کند، چرا که غدد چربی قسمت‌های مرکزی بیشتر فعال‌اند و فقط وقتی غیرطبیعی می‌شود که قسمت‌های مرکزی جوش بزنند. (زیاد چرب شوند) یا قسمت‌های محیطی پوسته پوسته شوند .

برای این نوع پوست بهتر است برای قسمت‌های چرب، فرآورده‌های مخصوص پوست چرب و برای قسمت‌های خشک، فرآورده‌های مخصوص آن را استفاده کنید.

پوست معمولی: این پوست نه چرب است و نه خشک. بیشتر در سنین بلوغ دیده می‌شود. منافذ پوست قابل رؤیت اما طبیعی‌اند و به ندرت جوش می‌زند.

پوست حساس: خیلی راحت تحریک می‌شود و خارش، سوزش، قرمزی و ساییدگی پیدا می‌کند.

بدون توهم

اگر یک هفته است به بدن مبارکتان آب نزدید از ترس این که مبادا سرما گیرتان بیندازد توهم چربی پوست برتان ندارد، اول یک سری به حمام بزنید، بعد بیایید این‌ها را بخوانید تا تکلیف نوع پوستتان معلوم بشود.

حداقل 4 ساعت بعد از شست و شوی پوست خود، یک تکه کاغذ را بر روی پوست پیشانی، گونه و چانة خود بکشید.

اگر روی کاغذ لکه‌های روغنی بزرگی دیدید، پوست شما چرب است.
اگر لکه‌ها کم بودند پوست شما معمولی است.
اگر کاغذ به سختی روی پوست شما حرکت کرد و هیچ گونه لکة چربی‌ای روی آن نبود پوست شما خشک است.

پوست مختلط را هم که خودتان می‌توانید حدس بزنید؛ وقتی روی بینی و چانه می‌کشید چرب است. ولی روی گونه‌ها هیچ اثری از چربی نیست.
خانم‌های محترم! حتما خودتان می‌دانید که نباید هیچ نوعی از کرم یا لوازم آرایشی روی پوستتان باقی بماند!

پوستت رو بپا!

نوشیدن آب زیاد یکی از بهترین راه‌های دفع سموم بدن و سلامت نگه داشتن پوست است، حداقل روزی 6 تا 10 لیوان آب بنوشید.

رژیم غذایی مناسب باعث حفظ سلامت پوستتان می‌شود. میوه و سبزیجات را فراموش نکنید.
سیگار نکشید، چرا که با از بین بردن ویتامینC بدن، سبب تخریب پوست می‌شود.
با ورزش پوستتان را شاداب و با طراوت کنید، چون در هنگام ورزش، جریان خون به سمت پوست افزایش یافته و اکسیژن و مواد مغذی بیشتری به پوست می‌رسد.

استرس و اضطراب نداشته باشید (بله، کار سختی است ولی سعی‌تان را بکنید)، چون با ایجاد اختلال هورمونی باعث صدمه به پوستتان می‌شود.

خواب کافی باعث استراحت و بازسازی پوستتان می‌شود. 6 تا 8 ساعت خواب را در شبانه‌روز فراموش نکنید.

استفاده از کرم‌های ضد آفتاب با تنظیم رنگ‌دانه‌های پوستی و جلوگیری از تابش مستقیم اشعة فرابنفش خورشید به پوست باعث جلوگیری از کدورت، تیرگی و پیری زودرس پوست می‌شود.

حتما از لوازم بهداشتی و آرایشی استاندارد استفاده کنید، یادتان نرود حتما آرایش صورت را پاک کنید، بعد بخوابید. (راستی به تاریخ انقضای مواد آرایشی ـ بهداشتی هم توجه کنید.)

پرهیز از هوای آلوده! استفاده از عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب، بهترین راه‌های جلوگیری از ایجاد چین و چروک دور چشم هستند.

 مصرف کرم‌های مرطوب‌کننده به ویژه بعد از حمام یا شست‌و‌شوی پوست با آب و صابون برای حفظ شادابی پوست بسیار مفید است.

خستگی و کار زیاد به علاوة استفادة خودسرانه و نابه‌‌جای برخی داروها موجب آسیب پوست و بروز چروک و پیری زودرس می‌شود.

شست‌وشو با آب و صابون مفید است اما این کار را زیاد انجام ندهید. اگر به خاطر مسائل شغلی مجبورید که این کار را انجام دهید از صابون‌های خنثی استفاده کنید.

سعی کنید پوستتان خشک نماند، چون به محرک‌های خارجی حساس می‌شود.

چه‌پوستی؟چه کرمی؟

 پوست  نرمال : روزی دو بار با شوینده‌‌های ملایم پوست صورت خود را شست‌وشو دهید و از کرم مرطوب‌کننده استفاده کنید.

پوست چرب:شما نیز لازم است روزی دو بار پوست صورت خود را بشویید، بهتر است از شوینده‌های ملایم، غیرچرب و الکل‌دار استفاده کنید. از لوازم آرایشی غیرچرب استفاده کنید. حتی پوست چرب هم نیاز به استفادة روزانه کرم مرطوب‌کننده دارد. بهتر است برای شست‌وشوی صورتتان از آب سرد استفاده کنید، چون باعث بسته شدن منافذ پوست می‌شود.

پوست خشک : از شوینده‌های ملایم غیرصابونی استفاده کنید، چون صابون چربی پوست شما را کمتر هم می‌کند! حتما هر روز از مرطوب‌کننده استفاده کنید.

خال‌ خالی، خالی...

یاد حافظ به‌خیر، اگر خالی در صورت دارید؛ اصلا شک نکنید، شاید شما همان یار معروف حافظ‌اید؛ خب جدی نگیرید. این جا را بخوانید.

خال‌ها انواع مختلفی دارند که شایع‌ترین آن‌ها خال گوشتی است. خال در اثر تکثیر سلول‌های رنگی پوست (ملانوسیت‌ها) به وجود می‌آید. خال گوشتی خود می‌تواند به شکل‌های مختلفی دیده شود.

این خال‌ها اغلب خوش خیم‌اند و نیاز به جراحی برای برداشتن ندارند. ولی اگر به صورت دوره‌ای در اندازه و رنگ خال تغییر ایجاد شود یا خال در جایی باشد که در معرض صدمه باشد (مثل خال در آرنج یا در ناحیة ریش!) و یا اگر در خانوادة فرد سابقة سرطان پوست وجود داشته باشد، حتما باید خال برداشته شود و از نظر بدخیم یا خوش‌خیم بودن کنترل شود.

اگر در اندازه یا رنگ خال شما اخیرا تغییری ایجاد شده بهتر است به پزشک مراجعه کنید چرا که ممکن است از علائم یک سرطان پوست باشد.

برای پیر شدن عجله داری؟!

سیگار بر روی پوست اثر می‌کند و موجب تشدید و تسریع پیری پوست می‌شود. اثرات سیگار عمدتا بر روی پوست اطراف لب‌ها و ناحیه خارجی چشم ظاهر می‌شود. در سیگاری‌های قهار حتی پوست نواحی پوشیدة بدن نیز چین و چروک پیدا می‌کند.

 سیگار با ایجاد اثرات تحریکی و گرمایی و تغییر حالت چهره در زمان سیگار کشیدن موجب پیری پوست می‌شود. همچنین نیکوتین سیگار باعث انقباض رگ‌های خونی شده و خون‌رسانی به پوست کم می‌شود و میزان CO و CO2 را افزایش می‌دهد. بنابراین از شما خواهش می‌کنیم: لطفا سیگار نکشید!

 تجمع چربی‌ها

 جوش زدن‌  یا به دلیل افزایش تولید چربی توسط غدد چربی پوست است یا به علت کاهش تخلیة غدد چربی و در نتیجه تجمع چربی و فولیکول‌هاست و از نظر علمی هیچ ارتباطی با تغذیة افراد ندارد. در بررسی‌های به عمل آمده بر روی دو هزار بیمار مبتلا به آکنه اثبات شده که جوش زدن ارتباطی با تغذیه و مصرف شیرینی‌ و شکلات ندارد.

ولی باز هم در برخی موارد به علت اصرار زیاد بیماران به وجود ارتباط بین تغذیه‌شان و آکنه‌های پوستی، رژیم غذایی خاصی برای این سری افراد تجویز می‌شود.

فرار جوش‌ها

شایع‌ترین بلای پوستی که هر کس با آن آشناست، جوش یا آکنه است.  آکنه معمولا در دختران نسبت به پسران در سنین پایین‌تری بروز می‌کند، ولی علائم‌ظاهری آن در پسران شدیدتر است.

آکنه اغلب مربوط به دوران بلوغ است ولی گاهی برخی افراد در سراسر زندگی با آن درگیرند.  جوش‌ها اغلب در صورت دیده می‌شوند. اگر خیلی وقت است این اشغالگر از پوستتان نمی‌رود، این قسمت را خوب بخوانید.

اول باید انواع آکنه را بلد باشیم تا بدانیم هر کدام از  جوش‌هایمان از چه نوعی است:کومدون (جوش ریزی که به صورت سرسیاه یا سر سفید دیده می‌شود). پاپول (جوش‌های برجسته و قرمز رنگ). پاسچول (جوش‌های چرکی) و بالاخره ناجول و کیست (جوش‌های بزرگ دارای عمق و پر از ماده).

علت به وجود آمدن جوش، بسته شدن دهانة غدد چربی است که این امر می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد مثلا ارثی باشد یا به هم خوردن تعادل هورمونی بدن علت آن باشد و یا مثلا در اثر تغذیة غیرصحیح روند کراتینی شدن پوست دچار اختلال شده باشد، به هر حال به هر طریقی که این منافذ بسته شده باشند، نتیجة آن آکنه است.

یکی از بهترین راه‌های مقابله با جوش شست‌و‌شوی مکرر پوست با صابون‌های ضدجوش است که اغلب اسیدی‌اند.

از دستکاری جوش‌ها بپرهیزید چرا که باعث می‌شود جای جوش‌ها گود یا لکه شود.
  برای پوشاندن جوش‌ها به هیچ وجه از وسایل آرایشی روغنی استفاده نکنید، چرا که باعث بدتر شدن ضایعات می‌شود.

پس از شست و شوی صورت با صابون‌های ضد جوش، حوله را بر روی پوست صورت نکشید.
 برای ضدعفونی کردن جوش‌ها، می‌توانید از محلول‌‌های ضدمیکروب مثل آنتی‌بیوتیک‌های محلول در الکل استفاده کنید.

اگر صورت شما در محل ریش، جوش زده بهتر است از زدن ریش خود اجتناب کنید! چرا که موجب تشدید آکنه می‌شود.

تماس کوتاه، با نور خورشید برای درمان جوش تا حدی مؤثر است.
از ماندن در محیط‌های کثیف پر از بخار و چرب دوری کنید.

قلقلک با سر انگشتان

ماساژ پوست، یکی از راه‌های خوب تخلیة چربی پوست است. تازه ماساژ، جریان خون پوست را هم  بهبود می‌بخشد.پس فکر نکنید این کار مال آدم‌های علاف و بیکار است، تنبلی را کنار بگذارید و انگشتانتان را بکار بیندازید.

فعلا هیچ قلق یا آموزش خاصی ندارد. همه را به حستان و سر انگشتانتان بسپارید.برای مدتی این‌طور ادامه دهید. اگر پایه بودید سراغ دکتر یا کتاب‌های آموزشی بروید و دستورهای جدی‌تر را بگیرید.

بعد از ماساژ پوستتان آن را با آب گرم بشویید تا چربی آن گرفته شود و بعد بلافاصله کمی آب سرد به پوست خود بزنید تا منافذ پوست، بسته شوند و پس از آن با پنبه‌ای آغشته به گلاب یا آبلیمو پوستتان را پاک کنید.

اگر پوستتان خیلی چرب است هفته‌ای یک بار پوستتان را با سرکه سیب ماساژ دهید. برای این کار سرکه سیب را با نسبت مساوی با آب مخلوط کنید و روی پوستتان بمالید و ماساژ دهید و پس از چند دقیقه بشویید.

به سلامتی موهایتان اهمیت دهید چرا که ریختن موی کثیف در صورت باعث پخش باکتری و چربی در سطح پوست می‌شود. پوست ماساژ داده شده این فرصت را بیشتر دارد.

تعریق می‌تواند باعث تشدید آکنه شود، پس اگر عرق کردید در اسرع وقت پوستتان را بشویید و پاک کنید.

قبل از استفاده از مارک‌های جدید لوازم آرایش مخصوصا بعد از ماساژ حتما آن را روی بازوی خود تست کنید تا مطمئن شوید که به آن حساسیت ندارید.

حولة صورتتان را هر روز! عوض کنید چرا که باکتری‌ها می‌توانند به سرعت در حوله‌های مرطوب و کثیف رشد کنند.

پوست‌ها را باید شست

اسمش سوسول‌بازی نیست، بخور و گذاشتن ماسک و این‌جور کارها نه تنها سر حالتان می‌آورد بلکه برای سلامت پوستتان مهم است، یک بار امتحان کنید، ضرر ندارد. هزاران نوع ماسک وجود دارد، بهترین نوع ماسک‌ها، ماسک‌های حاوی میوه و یا آبمیوه و... هستند. این‌ها چند مدل از ماسک‌ها هستند.

ماسک جوانه گندم: جوانه گندم را آسیاب کنید و با شیر یا ماست آرام‌آرام مخلوط کنید. پس از بخور دادن این ماسک را با حرکات دورانی از پایین به بالا روی پوستتان بمالید. پس از 10 دقیقه، قطعات خشک آن را از روی پوست بردارید و پوستتان را بشویید. این ماسک باعث لایه‌برداری از سطح پوست و شادابی پوست می‌شود.

ماسک‌های محرک پوست: این ماسک‌ها حاوی اسیدهای میوه، خاک رس و سیلیس هستند که با خشک شدن بر روی پوست، مواد چربی و مواد زاید پوست را به خود جذب کرده و از سطح پوست جدا می‌کنند.

بلافاصله پس از بخور دادن می‌توانید از این ماسک استفاده کنید. مواظب باشید که این ماسک را در ناحیة چشم و دور لب‌ها استفاده نکنید، چون پوست این مناطق بسیار حساس و لطیف است، به همین دلیل بهتر است روی چشم‌ها را با دو تکه پنبة آغشته به شیر یا دو قطعه خیار بپوشانید.

در زمان استفاده از ماسک بهتر است آرامش داشته باشید و دراز بکشید. بعد از 20 دقیقه ماسک را خیلی آرام از روی پوست جدا کنید و سپس ابتدا پوست را با آب گرم بشویید تا منافذ پوست باز و تمیز شده و سپس با آب سرد صورت را بشویید تا منافذ پوست مجددا بسته شوند.

ماسک عسل و زیتون: یک قاشق مرباخوری عسل گرم را با یک زردة تخم‌‌مرغ کاملا زده شده به آرامی مخلوط کنید. چند قطره روغن زیتون و آبلیموی تازه به این مواد اضافه کنید. ماسک لایه‌بردار شما حاضر است.

ماسک توت‌فرنگی و سرکه سیب: سه عدد توت‌فرنگی را شسته و تمیز و له کنید. دو قاشق سرکه سیب به آن اضافه کنید و این دو را خوب با هم مخلوط کنید و 2 تا 3 ساعت آن‌ها را در یک ظرف دربسته نگه‌ دارید.

سپس مخلوط مورد نظر را صاف کرده و بر روی پوست بگذارید. این ماسک هم لایه‌بردار است و سبب رفع کدورت و تیرگی پوست و حذف چربی اضافی آن می‌شود.

سس مایونز: تعجب نکنید این هم یک ماسک عالی و مرطوب‌کنندة مناسب برای پوست.

ماسک گل دریایی: این ماسک حاوی الکل و تکه‌های جلبک دریایی است و برای پاک‌سازی پوست به کار می‌رود.

ماسک ماست: ماست با هر نوع آبمیوه‌ای برای رفع التهاب و سرخی پوست ناشی از جوش مفید است.

ماسک ریواس له شده و سرکه سیب: برای درمان لک‌های جوش‌ها و رفع کک و مک بسیار مفید است.

برای پوست‌های چرب ماسک‌های حاوی خاک رس مناسب هستند. برای پوست‌های خشک و طبیعی بهتر است از ماسک‌های مرطوب‌کننده استفاده کنید. در صورتی که پوستتان بسیار حساس و خشک است به جای بخور و ماسک بهتر است از کمپرس استفاده کنید.

نفس کشیدن سلول‌ها

 یکی از مراقبت‌های اساسی پوست  پاک‌سازی پوست است. پاک‌سازی پوست می‌تواند هم با لایه‌برداری از سلول‌های مردة سطح پوست و برداشتن گرد و غبار و مواد آرایشی و چربی اضافی سطح پوست با باز کردن منافذ پوست، باعث تنفس پوست شود.

چندین گروه پاک‌کننده داریم؛ مثل: شیر پاک‌کن‌ها، کرم‌های پاک‌کننده، لوسیون‌های تمیزکننده، فوم‌ها و یا فرآورده‌های کف‌زا، صابون‌های آرایشی و پاک‌کننده‌های آرایش چشم.این‌جا چندتا از مهم‌ترین آن‌ها را مثال زدیم.بعد از آن هم کمی از مرطوب‌کننده‌ها گفته‌ایم..

شیر پاک‌کن: امولوسیون روغن در آب است، اما نسبت آب به روغن آن زیاد بوده، پس به راحتی در آب حل می‌شود و از سطح پوست شسته می‌شود.

کرم‌های پاک‌کننده: این کرم‌ها روغن بیشتری نسبت به شیر‌پاک‌کن‌ها دارند و غلیظ‌ترند و برای ماساژ دادن بر روی پوست مناسب‌اند و برای پوست‌های بسیار خشک یا پاک‌سازی عمیق بسیار مناسب‌اند.

مواد کف‌زا: بسیار سریع عمل می‌کند و برای هر نوع پوستی می‌تواند به کار رود.

صابون‌های معمولی: به دلیل به هم زدن PH نرمال پوست، برای شست و شوی صورت مناسب نیستند و بهتر است از صابون‌های مخصوص آرایش استفاده کنید.

مرطوب‌کننده‌ها: مرطوب‌کننده‌ها انواع مختلفی دارند مثل همومکتانت‌‌ها (جاذب رطوبت‌ها)، هیدراتانت‌ها (مرطوب‌کننده‌ها) و مواد پوشاننده که این‌ها  باعث جذب رطوبت از محیط اطراف شده یا آب را از لایه‌های عمقی پوست به سطح پوست می‌آورد و به این ترتیب کمبود رطوبت پوست را جبران می‌کند.

مواد پوشاننده: از دیگر مرطوب کننده‌ها که به صورت امولوسیون روغن در آب (روغن‌ها، موم‌ها و مشتقات چربی‌ها) به صورت یک لایه روی پوست قرار می‌گیرند و جلوی تبخیر آب را از سطح پوست می‌گیرند و بدین ترتیب میزان رطوبت لایة سطحی پوست را افزایش می‌دهند و  باعث حفظ رطوبت پوست می‌شوند.

بگذار پوستت نفس بکشد

این دو هم از راه‌های متعارف آینه کردن پوست است.

بخور : باعث پاک سازی عمیق منافذ پوست می‌شود و سبب خون‌رسانی بهتر به پوست شده و چربی و ذرات اضافی پوست را از بین می‌برد. دو لیتر آب را در یک ظرف تمیز بجوشانید.

اگر پودر بخور گیاهی مثل پودر گل بابونه و ختمی دارید دو قاشق سوپ خوری در ظرف آب جوش ریخته، ظرف را از روی حرارت بردارید و سر خود را بالای ظرف آب بگیرید و یک حولة تمیز روی سر خود بیندازید.

زمان بخور برای پوست‌های معمولی و چروک‌دار 5 دقیقه و برای پوست‌های چرب 5 تا 10 دقیقه است. اگر از پودر بخور استفاده نکردید، زمان طولانی‌تری پوست خود را بخور دهید.

 کمپرس: برای پوست‌های خشک و حساس روش بسیار مناسبی است. برای کمپرس مثل بخور آب را بجوشانید و پودر بخور را به آن اضافه کنید. 5دقیقه صبر کنید سپس محلول مذکور را صاف کرده و حولة تمیزی را به این محلول آغشته کنید و این حوله را 5 تا 10 دقیقه روی پوست صورت خود قرار دهید. (یادتان نرود که دو تا سوراخ برای جای چشم‌ها در حوله باز کنید!) 

می‌توانید بلافاصله پس از کمپرس داغ از کمپرس سرد نیز استفاده کنید. این عمل برای درمان جوش و التهاب پوست بسیار مفید است. بهتر است در زمان استفاده از کمپرس تمرکز داشته باشید و آرام و عمیق نفس بکشید.

چی بخوریم که پوستمونو خوش بیاد

ویتامینA: این ویتامین از تأثیر اشعه فرابنفش بر پوست بدن جلوگیری می‌کند. منابع خوب ویتامینA میوه‌های زرد و نارنجی مثل هویج، پرتقال و... و همچنین سبزی‌های پهن برگ مثل اسفناج و کاهو و تخم‌مرغ و شیر و جگر هستند.

ویتامینC: با جلوگیری از تشکیل رادیکال‌های آزاد در سطح پوست، از ایجاد چین و چروک پوست پیشگیری می‌کند و پوست را شفاف‌تر می‌کند. منابع خوب ویتامینC این‌ها هستند: لیموترش تازه، گوجه فرنگی، پرتقال، انار، توت فرنگی و....

ویتامینD: ویتامینD نیز با جلوگیری از تأثیر اشعه فرابنفش بر روی پوست باعث شادابی و شفافیت پوست می‌شود. منابع ویتامینD متفاوت‌اند. شیر و ماهی‌های روغنی منابع خوب آن‌اند. ولی 20 دقیقه پیاده‌روی روزانه در آفتاب با رعایت نکات ایمنی لازم مثل استفاده از کرم‌های ضد آفتاب می‌تواند نیاز روزانة بدن را به ویتامینD تأمین کند.

ویتامینE: ویتامینE هم مثل ویتامینC، چون یک آنتی اکسیدان است از تشکیل رادیکال‌های آزاد در سطح پوست جلوگیری می‌کند و جلوی چین و چروک شدن پوست و پیری زودرس را می‌گیرد. بهترین منابع ویتامینE میوه‌های روغنی، آجیل خام و غلات و سبزی‌های پهن برگ مثل اسفناج و کاهو‌اند.