پرونده آماده‌شده به وسیله کارشناسان ایرانی برای سازه‌های آبی ـ تاریخی شوشتر روزجمعه، پنجم تیرماه در سی‌وسومین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو که در سویل اسپانیا برگزار شد، در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید.
این اتفاق در حالی روی داد که کارشناسان میراث‌فرهنگی در این مدت تلاش کردند تا کمترین خبر منفی درباره این اثر به‌ویژه درخصوص ورود فاضلاب به این محدوده منتشر شود تا برای همان یک باری که کارشناسان یونسکو به ایران می‌آیند وضعیت این اثر باستانی مطلوب جلوه کند.
به هر حال اینک این اثر در فهرست آثار جهانی قرار گرفته است و وظیفه سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری فراتر از نحوه نورپردازی و جلب گردشگر رفته است و باید بتواند هر خطری را از این اثر دور بدارد.
فریبرز دولت‌آبادی، معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری که در این اجلاس شرکت کرده است به میراث‌آریا درباره وضعیت مدیریت این اثر جهانی گفته است: ازاین پس مسئولیت ما درقبال حفاظت از این مجموعه نفیس و شاخص تاریخی بیش از پیش با دقت و نظارت بیشتری دنبال خواهد شد.
وی همچنین خاطرنشان کرده است: با هماهنگی مدیران مرتبط به این مجموعه، طرح مدیریت از این مجموعه نیز با حساسیت و دقت عمل بیشتری پیگیری خواهد شد. براساس مطالعات انجام شده، یک طرح مدیریتی برای سازه‌های آبی شوشتر در نظر گرفته شده که این طرح مدیریتی مورد موافقت مجموعه مدیریت شهری قرارگرفته است.
این طرح شامل عرصه، حریم و ضوابط و همچنین اقداماتی است که در حوزه مرمت و حفاظت سازه‌های آبی شوشتر باید انجام شود.
دهمین اثر ثبت شده ایران در فهرست آثار جهانی همه بر محوریت آب هستند و شامل بند میزان، نهر گرگر، پل‌بند گرگر، آسیاب‌ها یا آبشارهای شوشتر، پل‌بند برج عیار، پل‌بند خداآفرین، پل‌بند شادروان، قلعه سلاسل، نهر داریون، پل‌بند لشکر، بند خاک، بند شرابدار، عمارت کلاه‌فرنگی و نهر ربط می‌شوند.
محمدحسین ارسطو زاده، مدیر پایگاه سازه‌های آبی شوشتر، شوشتر را شناسنامه مهندسی آب ایران باستان معرفی و خاطرنشان کرد: این مجموعه به‌عنوان یک منظومه آبی مرتبط با هم و یک مجموعه و طراحی برای آمایش سرزمینی در ابعاد گسترده که انواع بناها و سازه‌های آبی را شامل می‌شود مورد پذیرش قرار گرفته است.
اما سی و سومین نشست اعضای کمیته میراث جهانی یونسکو پیامدهای دیگری هم برای ایران داشته است.
به گفته عبدالرسول‌وطن‌دوست، نماینده ایران در کمیته میراث جهانی یونسکو در این نشست از ایران خواسته شده است تا اقدامات حفاظتی خود را در ارگ بم تا سال2010 ادامه دهد و تا این تاریخ ارگ بم را از فهرست میراث در خطر خارج کند و همین‌طور از سوی دیگر خواسته شده است تا ایران گزارش کاملی از 2طبقه باقی‌مانده برج جهان‌نما که هنوز کوتاه نشده است به این مرکز ارائه دهد.
مشکلات متعددی درباره سازه‌های آبی شوشتر نگرانی کارشناسان را افزایش داده بود تا صرفا سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری بحث ثبت جهانی این اثر را پیگیری کرده و از حل معضلات اصلی دور بماند. موضوع فاضلاب، در معرض تخریب بودن آثاری نظیر بند میزان و... از این جمله بودند.
یک ماه پیش از برگزاری نشست کمیته جهانی یونسکو محمدحسین ارسطوزاده، درباره وضعیت فاضلاب به ایسنا گفته بود: مشکل تعدادی از ورودی فاضلاب‌ها برطرف شده و اکنون پیگیری‌های لازم انجام می‌شود تا قضیه به نتیجه برسد. تعداد این فاضلاب‌ها 8عدد بود که مشکل 4مورد آنها برطرف شد و 2مورد دیگر نیز درحال برطرف شدن است و احتمالا تا حدود 2یا 3 هفته دیگر جمع‌آوری می‌شوند.
همچنین این مقام مسئول میراث فرهنگی توضیح داده بود که برطرف کردن 2 فاضلاب دیگر مشروط به این است که طرح جامع فاضلاب شوشتر اجرا شود.
مشکل اینجاست که برخی از فاضلاب‌های جمع‌شده به‌صورت موقت برطرف شده و فاضلاب‌ها از آثار دور شده‌اند ولی برای برطرف شدن اصولی موضوع، باید طرح جامع آب و فاضلاب شوشتر اجرا شود.
به هر حال اینک ما صاحب دهمین اثر تاریخی خود در فهرست جهانی شده‌ایم و شاید این موضوع باتوجه به حساسیت جهانی نسبت به این اثر تاریخی سبب رفع این معضلات شود؛
مشکلاتی که عضو انجمن دوستداران میراث فرهنگی شهرستان شوشتر در وصفش به ایسنا گفته بود: آبشارهای شوشتر از نظر بهداشتی وضعیت نامطلوبی دارند و تکمیل مرمت بخش‌هایی از آن به تعویق افتاده است.
بهنام اسکندری، 28 اردیبهشت‌ماه دراین‌باره توضیح داده بود: قسمت راست آبشارها همچنان بسته مانده و آب آن خشک شده است. در این قسمت دهانه 3 کوره با هدف مرمت بسته و قرار شد، ترمیم آن تا پیش از نوروز امسال پایان یابد تا در نوروز پرآب باشد اما این امر تاکنون انجام نشده است.
