همشهری آنلاین-لیلا شریف: هر محله و کوچه ایران و به تبع آن تهران پر است از تکیه‌ها و حسینیه‌هایی که آجر به آجر آن با عشق سیدالشهدا ایجاد شد و گذر زمان نه تنها آتش این دلدادگی را سرد نکرد بلکه هر سال جمعیت بیشتری در ایام محرم خود را به تکیه‌های قدیمی تهران می‌رسانند.
از شمالی‌ترین نقطه تهران گرفته تا جنوب شهر هر یک تکیه‌ای برای عزای امام حسین(ع) در خود جای داده‌اند هنوز پاتوق دلداگان و عزاداران امام حسین (ع) است و در ماه محرم و صفر مکانی برای گردشگری مذهبی هم هستند.
تکیه نفرآباد
۴۰۰ سال از اولین باری که خیمه سفید تکیه نفرآباد برافراشته شد، می‌گذرد، هنوز هم اهالی شهر ری و محله‌های اطراف به رسم قدیم برای عزاداری ایام محرم راهی این تکیه می‌شوند.
تکیه قدیمی نفرآباد نمایی آجری دارد که با کاشی‌کاری، تزئین شده است. در شبستان این تکیه، سکویی با ارتفاع ۳۰ سانتی‌متر وجود دارد که پهنای آن به سه متر می‌رسد و برای اجرای تعزیه از آن استفاده می‌شود. بنای این تکیه، در دو طبقه ساخته شده و طبقه دوم آن به بانوان اختصاص دارد. این تکیه سقف ثابت ندارد و در زمان عزاداری، چادری سفید به عنوان سقف موقت ایجاد می‌شود.
خیمه سفید این تکیه شاهکار دست هنرمندان اصفهانی است که در گذشته با یک ستون چوبی به ارتفاع ۱۲ متر برافراشته می‌شد اما در سال‌های اخیر تیرهای آهنی مسئولیت برافراشته شدن این خیمه را برعهده دارد.
قدمت:۴۰۰ سال
نشانی: شهرری، ضلع شرقی حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)
*تکیه چال
این تکیه را می‌توان به عنوان قدیمی‌ترین تکیه تهران یاد کرد چرا که به روایت اهالی دولاب، باید قدمت این تکیه را بیش از ۷۰۰ سال تخمین زد.
دلیل نامگذاری این تکیه ریشه در موقعیت جغرافیایی آن دارد، براساس روایت‌های موجود، قدمت مسجد پیر دولاب که در چند قدمی این تکیه قرار دارد به ۷یا ۸قرن پیش بازمی‌گردد و به دلیل اینکه در آن دوران رسم بود در کنار هر مسجد، محلی برای عزاداری محرم نیز ساخته شود، چاله بزرگ دولاب به عنوان محلی برای برپا شدن خیمه عزای امام حسین(ع) انتخاب و در گذر زمان نام«تکیه چال» بر این تکیه ماندگار شد.
تا پیش از دهه ۳۰، در ماه‌های محرم و صفر پهلوانان محله با علم کردن ۲ تیرک و چادر بزرگ، خیمه امام حسین(ع) را آنجا برپا می‌کردند اما در گذر زمان به همت اهالی محل، حسینیه‌ای در این محل ساخته شد.
یکی از مراسم‌های منحصر به فرد این تکیه، مربوط به نخل قدیمی و بزرگی است که در تکیه جای گرفته است و قدمت آن به ۸۰ سال قبل باز می‌گردد. این نخل تنها در روزهای عاشورا با آداب نخل گردانی از تکیه خارج می‌شود.
قدمت:۷۰۰ سال
نشانی:میدان شهید سعیدی، خیابان شهید آل آقا، انتهای کوچه شهید هدایتی
*تکیه درخونگاه
این تکیه ۱۶۰ ساله جز موقوفات رضا قلی خان است که همچون تکیه چال نخلی قدیمی را در خود جای داده است، نخل قدیمی این تکیه سال‌هاست که در محله گرداننده نشده اما هنوز هم بسیاری این تکیه را با نام این نخل قدیمی یاد می‌کنند.
سه قالیچه قدیمی که زیارت عاشورا بر آن نوشته شده بود، بر دیوار این تکیه قرار دارند تا از این طریق قدمت تکیه درخونگاه را گوشزد کنند.
یکی از روایت‌های پرتکرار در رابطه با این تکیه مربوط به نزاع بر سر نخل قدیمی است.آنطور که اهالی محل و تاریخ نگاران ثبت کرده‌اند، هیئت چاله میدانی‌ها این نخل را از آن خود می‌دانستند و این موضوع موجب شد تا درگیری تاریخی میان اهالی تکیه چاله میدان و درخونگاه ایجاد شود تا جایی که ناصرالدین شاه وارد میدان شد و این نخل را به عنوان خون بس راهی تکیه درخونگاه کرد.
قدمت:۱۶۰ سال
نشانی:سنگلج، خیابان اکبرنژاد، خیابان صفایی
*تکیه شوفرها:
از ۱۳۲۴ تعمیرگاه اسلامی در میدان قزوین به مدت ۱۳ شب میزبان عزاداران حسینی است. این تکیه با همت مرحوم حاج حسین عظیمی ایجاد شد و به گفته عباس عظیمی فرزند این مرحوم«حاج آقا در خط تهران - کرج اتوبوس داشته و ایستگاه شوفرها هم در همین میدان قزوین بوده است. ایشان قبل از اینکه این گاراژ را خریداری کند در کوچه پشتی این تکیه، تکیه دیگری را راه اندازی می‌کند و بعد به اینجا انتقال داده است. اینجا تعمیرگاه و نمایشگاه «اسلامی» است که فقط دهه اول محرم تا روز سوم امام حسین (ع) فعال است و بعد از آن تعمیرگاه به روال عادی فعالیت خود برمی گردد تا محرم سال دیگر که فعالیتش را به عنوان تکیه از سر بگیرد.»
در حال حاضر تکیه شوفرها به وسیله فرزندان و نوه‌های این مرحوم اداره و گاهی نیز به رسم گذشته مجلس تعزیه در تکیه برپا می‌شود.
با توجه به محل برپایی این تکیه، بسیاری از لوطی‌های قدیم تهران برای عزاداری،تکیه شوفرها را انتخاب می‌کردند و به گفته فرزند حاج حسین عظیمی، افرادی مانند «طیب»، «هفت کچلون»، «حسین خرمالو»، «حاج مصطفی دیوونه» و ... به این تکیه آمده بودند.
قدمت:۷۹ سال
نشانی:میدان قزوین، کوچه صدف، تعمیرگاه اسلامی
*تکیه آقا:
کامران‌میرزا، فرزند ناصرالدین‌شاه ۱۰۰ سال پیش، دستور ساخت یک تکیه در محله حصار بوعلی را صادر کرد تا خیمه عزای ائمه اطهار در این محله برپا باشد.
این تکیه در میان اهالی محل به تکیه آقا(تکیه بالای حصار) معروف است، به دلیل اینکه در نزدیکی تکیه قدیمی محل ساخته شده بود، کامران میرزا تصمیم گرفت تا این تکیه را وقف برگزاری مراسم عزاداری امام حسن(ع)کند اما اکنون در ماه محرم نیز مجلس عزا در تکیه آقا برپا می‌شود.
در رابطه با دلیل نامگذاری تکیه آقا نیز باید گفت، وقتی این تکیه به وسیله شاهزاده قاجاری ایجاد شد، اهالی آبادی حصاربوعلی که در آن دوران کامران میرزا را «آقا» خطاب می‌کردند، همین نام را روی این تکیه تازه تاسیس گذاشتند.
از مراسم‌های خاص این تکیه در ایام محرم می‌توان به نخل گردانی و حجله گردانی در روز عاشورا یاد کرد.
قدمت: بیش از ۱۰۰ سال
نشانی: خیابان شهید باهنر، کوچه خان سفید
*تکیه تجریش
روزگاری شمیران یک روستایی ییلاقی در شمال تهران بود و کشاورزان و باغداران با فرارسیدن ماه محرم، بر خود واجب می دانستند که دور هم جمع شوند و مراسم عزا را پرشورتر از همیشه برپا کنند..
این تکیه بیش از ۲۰۰ سال پیش در ۲ طبقه بنا شده بود اما در گذر زمان تصمیم برای تغییر کاربری آن در ایام دیگر سال گرفته شد و اکنون بسیاری شاهد فروش میوه و سبزیجات در غرفه‌های این تکیه هستند. ماجرا از این قرار است که در گذشته شمیران به درختان گیلاس، گردو و باغ‌های میوه‌اش معروف بود. می‌گویند باغداران و کشاورزان برای نگهداری و عرضه محصولات خود به بازار مکان مناسبی نداشتند تا اینکه تکیه بزرگ تجریش ساخته شد. بزرگان تکیه هم نیت کردند فضای زیر طاق‌نماها را در اختیار کشاورزان قرار دهند تا محلی برای نگهداری محصولاتشان باشد.بنابراین تکیه در تمام ۱۱ ماه سال در اختیار کاسبان قرار می‌گیرد اما در ایام محرم، تمام غرفه‌ها خالی و به عزا برای سیدالشهدا(ع)اختصاص داده می‌شود.
قدمت: نزدیک به ۲۳۰ سال
نشانی:میدان تجریش، ضلع شمالی آستان مقدس امامزاده صالح، بازار تجریش
نظر شما