کیوسک‌ها چطور زنده ماندند؟

همشهری - محمد سرابی: از زمانی که گوشی‌های هوشمند ساخته و به بازار مطبوعات چاپی حمله کردند، دکه‌های روزنامه‌فروشی هم کم‌کم مشتریان خود را از دست دادند. دکه‌هایی که از ابتدای انتشار روزنامه‌ها در کشورهای مختلف به‌صورت بخشی از هویت خیابان‌ها درآمده بودند، در حال تغییر هستند و در شهر تهران هم می‌توان این تغییرات را دید.

اسپانیا

ایستگاه شارژ و فروش گل

سال‌های زیادی، بسیاری از مردم اهل بارسلون صبح خود را با برداشتن روزنامه از کیوسک و صبحانه خوردن در رستوران شروع می‌کردند. صاحبان کیوسک‌های محلی اهالی همان محله‌ها بودند. ۱۵سال قبل فروش روزنامه حدود ۸۰درصد درآمد کیوسک‌دارها را تشکیل می‌داد اما افت فروش باعث شد که تا ۵سال قبل یک ششم کیوسک‌های بارسلون برای همیشه تعطیل شوند. آنهایی که باقی ماندند به سراغ اجناس دیگری رفتند. مثلا شروع به فروش نوشابه کردند. شهرداری به مالک‌ها اجازه داد که فضای تبلیغاتی بدنه کیوسک را اجاره دهند و از این راه درآمدی داشته باشند. بعضی از کیوسک‌ها که در مناطق پر گردشگر بودند از همین راه توانستند باقی بمانند. طرح دیگر شهرداری، ایجاد ایستگاه کوچک شارژ اسکوترها و دوچرخه‌های برقی در کیوسک‌هاست. دستگاه‌های شارژ جای زیادی نمی‌گیرند اما باعث جلب توجه مردم به کیوسک‌ها می‌شوند. تعدادی هم به فروش پرندگان خانگی پرداختند اما فعالان حقوق حیوانات به این موضوع اعتراض کردند و فروش پرنده با فروش اشیای کوچک مختلف مثلا نشانه‌های باشگاه فوتبال بارسلونا، عوض شد. شهرداری برای بعضی از کیوسک‌ها هم مجوز فروش گل صادر کرد.

فرانسه

فقط یادگاری‌های داخل شهر

بیش از ۱۵۰سال قبل کیوسک‌های روزنامه فروشی در شهر پاریس ایجاد شدند. این شهر پرجمعیت که یکی از مراکز سیاسی و تجاری اروپا محسوب می‌شد تعداد زیادی روزنامه‌ داشت. تا چند دهه قبل شرایط به همان شکل بود و فقط ظاهر کیوسک‌ها عوض شده بودند اما گسترش دنیای دیجیتال باعث از بین رفتن آنها شد. سال قبل و در آستانه بازی‌های المپیک، شهرداری پایتخت فرانسه طرح‌های متعددی برای زیباتر کردن شهر و بازگرداندن هویت گردشگری و هنری شهر اجرا کرد که یکی از آنها احیای کیوسک‌ها بود. مجوز فروش یادگاری‌ به گردشگران باعث شد که مسافران دوباره به سمت کیوسک‌ها جلب شوند و کارت‌پستال و مجسمه‌ برج ایفل بخرند. با تمام شدن بازی‌های المپیک شهرداری قصد دارد این شرایط را برای کیوسک‌های خیابان‌های قدیمی و اصلی حفظ کند. بعضی از آنها خدمات پستی ارائه می‌دهند و بعضی‌ها گردشگران را راهنمایی می‌کنند. البته یک نکته اقتصادی هم در این بین وجود دارد. از سال۲۰۱۷ صاحبان کیوسک‌هایی که قصد فروش اجناسی غیر از مطبوعات را دارند باید حتما کالاهای خود را از بین تولیدات داخلی پاریس انتخاب کنند. فروش اجناس تولید شده خارج از این شهر ‌ ممنوع است. ‌

بیشتر بخوانید: سرنوشت تلخ کیوسک های روزنامه فروشی در دنیا | عرضه اسباب بازی به جای روزنامه

آلمان

رستوران‌خیابانی

کیوسک‌های شهری آلمان برای فروش مطبوعات ساخته شدند اما در قرن بیستم با تغییر شکل زندگی در شهرهای بزرگ کارکردهای دیگری هم پیدا کردند. شهرداری‌ها نیز با رعایت برخی قوانین به آنها اجازه کار دادند. کیوسک‌هایی که نوشابه و ساندویچ می‌فروختند در بعضی از شهرهای آلمان ساعت کاری طولانی‌تری از رستوران‌ها و مغازه‌ها داشتند و تا نیمه شب هم باز بودند. همین هم باعث می‌شد که مراجعه‌کنندگان خاصی داشته باشند مانند کارگرانی که تا دیروقت کار می‌کردند. در بخشی از شهر که قبلا به‌عنوان برلین شرقی شناخته می‌شد این کیوسک‌ها با کلمه‌ای نامیده می‌شدند که خلاصه عبارت خرید دیروقت بود زیرا آنها علاوه بر نوشابه و دخانیات، موادی مانند نان، شیر و سبزیجات هم می‌فروختند. برای حدود ۵۰سال، اواخر شب تعدادی از مردم برلین در اطراف کیوسک‌ها جمع می‌شدند، روی پله‌ها یا نیمکت‌های کوچک می‌نشستند و به خوردن و آشامیدن می‌پرداختند. در یک دهه اخیر که فروش مطبوعات کاهش پیدا کرد برخی کیوسک‌ها با تأیید شهرداری به شکل رستوران‌های کوچک خیابانی تغییر کاربری دادند. بعضی از کیوسک‌های برلین با همین روش به بقای خود ادامه می‌دهند.