همشهری - محمد سرابی: فرونشست اگرچه به تدریج روی می‌دهد اما با گذشت زمان می‌تواند ایمنی و زندگی شهری را تهدید کند.
برزیل
تونل‌های نمک ریزش کردند
بعد از ۵۰سال، تونل‌هایی که زمانی معدن استخراج نمک بودند خراب شدند و ساختمان‌های شهر ماسیو در برزیل به‌دلیل فرونشست زمین در حال ترک خوردن هستند. این اتفاق به شکل یک زلزله ناگهانی رخ نداد بلکه ابتدا ترک‌های کوچکی در دیوارها بروز کرد و سپس ترک‌ها بزرگ‌تر شدند و پی تعداد زیادی از ساختمان‌های مسکونی شکاف خورد. شرکت پتروشیمی براسکم که مالک معادن نمک است با شهرداری ماسیو توافق کرده تا به مالکان غرامت پرداخت کند اما صاحبان خانه‌ها می‌گویند که میزان این غرامت خیلی کمتر از خسارت فرونشست زمین است. بعد از اینکه گزارش سازمان زمین‌شناسی برزیل منتشر شد، شهرداری ۵محله شهر را غیرقابل سکونت اعلام کرد. مردم که متوجه بحران شده بودند مهاجرت کردند و محله‌ها متروک شدند. نزدیک ۶۰هزار نفر از جمعیت این شهر ساحلی در مناطقی زندگی می‌کنند که روی معادن نمک قدیمی ساخته شده است.
ساختمان‌هایی که بیمه نمی‌شوند
شهرداری این شهر یک میلیون نفری به‌دنبال راهی برای احیای جمعیت است اما محله‌ها ایمنی کافی ندارند. بدتر اینکه شرکت‌های بیمه وقتی مشاهده کنند که در یک خیابان فرونشست ناشی از ریزش معدن نمک بروز کرده است، هیچ ساختمانی تا فاصله یک کیلومتری آن را بیمه نمی‌کنند. بزرگ‌ترین حادثه پاییز سال ۲۰۲۳در محله موناژ این شهر رخ داد که قسمتی از خیابان ناگهان ۲متر فروریخت. اخطار قبلی شهرداری و تخلیه ساختمان‌ها باعث شد که کسی کشته نشود اما این اتفاق باعث ترس بقیه ساکنان شهر شد.
مکزیک
رودخانه‌ها نابود شدند؛ زمین پایین رفت
فرونشست در بعضی از خیابان‌های مکزیکوسیتی با چشم قابل مشاهده است و گفته می‌شود که به باند فرودگاه شهر هم رسیده است. کلیسای جامع شهر که یکی از مشهورترین ساختمان‌های تاریخی این کشور و محل بازدید گردشگران است دچار فرونشست و آسیب شده است. دلیل ریزش خاک در نقاط مختلف مکزیکوسیتی برداشت بیش از حد و طولانی‌مدت آب از منابع زیرزمینی این شهر است. قسمت‌هایی از این شهر سال گذشته تا ۴۰سانتی‌متر هم فرونشست کرده‌اند. افزایش جمعیت و برداشت آب از ۵۰۰سال قبل شروع شده است و نمی‌شود شخص یا دوره تاریخی خاصی را به‌عنوان مقصر آن اعلام کرد اما فرونشست خاک از چند دهه قبل خود را نشان داد. قبلا در نقاط مختلف شهر رودخانه‌های فصلی وجود داشتند ولی حدود ۶۰سال قبل این رودخانه‌ها در جریان ساخت‌وساز شهری از بین رفتند. در بستر بعضی از رودخانه‌های فصلی لوله‌های سیمانی نصب شد و روی آن را خاکریزی و آسفالت کردند.
قطعی مکرر آب
شهرداری از مدتی قبل آب مورد نیاز ساکنان را با هزینه زیاد پمپاژ و از جای دیگری تامین می‌کند. شبکه آب آشامیدنی قدیمی شکسته و حدود ۴۰درصد آن نشتی دارد. جمعیت شهر که نزدیک نیم قرن قبل فقط چند میلیون نفر بود حالا بیشتر از ۲۰میلیون نفر است و به زیرساخت‌های شهر فشار وارد می‌کند. شهرداری تانکرهای توزیع آب آشامیدنی را به محله‌هایی می‌فرستد که با قطعی مکرر آب روبه‌رو هستند.
اندونزی
موج شکن‌ها فرو ریخت؛ سیل آمد
اندونزی چند ماه قبل پایتخت خود را از جاکارتا به نوسانتارا انتقال داد. در کنار همه مشکلات جاکارتا، فرونشست زمین آنقدر در این شهر سرعت گرفته است که میزان آن هر سال به ۳۰سانتی‌متر هم می‌رسد. گودی‌هایی که در نقاط مختلف شهر ایجاد شده مستعد آب‌گرفتگی در فصل باران هستند و اگر فرونشست همینطور ادامه پیدا کند در سال‌های آینده نیمی از شهر در خطر سیل و هجوم آب دریا قرار می‌گیرد. جاکارتا روی رسوبات رودخانه‌ای ساخته شده است و شهرداری این شهر سعی می‌کند نظم طبیعی این منطقه را با لایروبی دائمی رودخانه‌ها، ایجاد سیل‌بندهای بتنی بزرگ و نوسازی محله‌های فرسوده و زاغه‌نشین برقرار کند. جاکارتا شهر پیشرفته‌ای با تعداد زیادی آسمانخراش است اما شبکه آب آشامیدنی آن در محله‌های فقیرنشین ناقص مانده است و ساکنان از چاه‌های شخصی و غیرمجاز آب برداشت می‌کنند. شهرداری از شرکت‌های خصوصی دعوت کرده که آبرسانی به واحدهای مسکونی در کنار قطع برداشت آب از چاه‌های زیرزمینی را انجام دهند.
ساخت موج‌شکن
محله موآرابارو در شمال شهر بیشترین میزان فرونشست را دارد. با پایین رفتن سطح زمین، آب دریا به این محله نفوذ کرده است اما بعضی از دیوارهای بتنی هنوز پابرجا هستند. دیوار موج شکن که برای محافظت از این محله در مقابل امواج دریا ساخته شده بود در سال ۲۰۰۷فروریخت و سیل محله را پر کرد. سال ۲۰۲۰سیل بعدی آمد و حالا دیگر امیدی به احیای ساختمان‌های این محله نیست.
بیشتر بخوانید: باران تهران به‌سوی کویر می‌رود
نظر شما