این در حالی است که در ایران شهرهایی با جمعیت 500 هزار نفر به بالا در زمره کلانشهرها قلمداد میشوند و در ردیف بهرهمندی از تسهیلات و امکانات کلانشهر قرار میگیرند.
قرار گرفتن در زمره کلانشهرها برخورداری از امکاناتی همچون حمل و نقل ریلی، اعتبارات مصوب دولتی، استفاده از تبصره 13و بهرهمندی از طرح جامع حمل و نقل و ترافیک را به همراه دارد. در این راستا مسئولان شهر یزد درصددند تا با الحاق شهرهای حمیدیا و شاهدیه به این شهر و ایجاد ترکیب جمعیتی متناسب یک کلانشهر، به اوضاع شهر خود سر و سامان دهند.
سیدعلی میرحسینی – سخنگوی شورای اسلامی شهر یزد – الحاق تنها یکی از این 2 شهر را برای ورود یزد به جرگه کلانشهرها کافی دانسته و میگوید: «شهر یزد این ظرفیت را دارد که تنها با الحاق شهر حمیدیا به کلانشهر تبدیل شود.
از آن جا که مبنای شناخت کلانشهر از شهرهای معمولی تنها میزان جمعیت آنها تعیین شده است، با این اوصاف جمعیت 470 هزار نفری یزد در ترکیب با جمعیت 30 هزار نفری حمیدیا که بدون فاصله و در ضلع جنوبی شهر یزد واقع شده، شرایط لازم را برای تبدیل این شهر به کلانشهر فراهم خواهد کرد.
در سالهای گذشته براساس اقدامی کاملا غیرکارشناسانه و برای جلوگیری از تجمع و افزایش جمعیت در مراکز استانها بحث شهرکهای اقماری مطرح و بر همین اساس قسمتی از شهر یزد از این شهر جدا و بهعنوان شهر جدید حمیدیا معرفی شد، این در حالی است که بهدلیل وضعیت جغرافیایی این 2 شهر عملا جداسازی فعالیتهای آنها از هم غیر ممکن است.
میپذیریم اما مشروط
گفته میشود موقعیت حریم در حریم 2 شهر یزد و حمیدیا، زمینه استفاده از حمل و نقل ریلی و عمومی یکسان، کارخانه پسماند و کمپوست (تبدیل زباله به کود) مشترک و... را سهلتر و با صرفه اقتصادی بالاتری همراه خواهد کرد.
بنابراین اگر شورا و شهرداری دو شهر به توافق رسیده و زمینه الحاق فراهم شود شهرداری یزد با قرار گرفتن در گروه شهرداریهای الف از اعتبارات و امکانات خاص کلانشهرها برخوردار خواهد شد.
از طرف دیگر و در حالی که گفتههای مسئولان شهر یزد حکایت از توافقات اولیه دو شورا برای الحاق دارد اما محمد یارمند – شهردار شهر حمیدیا – این موافقت را مشروط به شروطی میداند.
حفظ شهر حمیدیا بهعنوان منطقه مستقل (منطقه حمیدیا فضایی بزرگتر از شهر کنونی حمیدیا خواهد بود) و افزایش محدوده منطقه، افزایش اعتبارات و بهرهمند شدن از تمامی امکاناتی که به مرکز استان اختصاص داده میشود همچون سیستم حمل و نقل ریلی، فضای سبز، اتوبوس و تاکسیرانی و... از جمله شروطی است که شورا و شهرداری حمیدیا برای موافقت خود در الحاق به یزد مطرح کردهاند. یارمند در این باره میگوید: «این شروط به طور ضمنی از سوی شورای شهر یزد پذیرفته شده است.»
او با بیان این که هدف از چنین اقدامی ارائه خدمات بهتر به شهروندان است میگوید:
« اگر قرار باشد بعد از الحاق، مجددا شهر حمیدیا همانند سالهای ابتدایی دهه 70 به حاشیه رانده شود به هیچ عنوان منطقی و مورد تایید نیست و امیدواریم که با اجرایی شدن این کار شاهد توسعه و عمران شهری باشیم.»
با این که گفتهها حکایت از موافقتهای اولیه دارد، اما به نظر میرسد که اجرای این طرح و تشکیل کلانشهری 500 هزار نفری چندان مورد رضایت شهروندان حمیدیا نیست.
منصور دهقانپور – مسئول دفتر شهردار حمیدیا – در این باره میگوید: طرح چنین موضوعاتی باید قبل از شکلگیری شهر مستقل حمیدیا عنوان میشد، نه الان که این شهر در قالب شهری مستقل اقدامات بسیار خوبی را در بهبود اوضاع شهری به انجام رسانده است.
با این حال ساکنان شهر یزد اجرای این طرح را در جهت پیشرفت منافع هر 2 شهر دانسته و معتقدند که مهمترین مسئله، ورود به جرگه کلانشهرهاست. ح. علیخانی میگوید: شهروندان حمیدیا نباید تصور کنند که قرار است همه امکانات به مرکز استان و بخشهای خاصی از شهر اختصاص یابد. قطعا گسترش سیستم حمل و نقل ریلی و عمومی همه نقاط شهر را به هم مرتبط خواهد کرد به طوری که دسترسی به تمامی نقاط شهر امکانپذیر خواهد شد.
بنابراین نباید با ذهنیتی که از گذشته داریم جلوی پیشرفت منطقه را بگیریم. وجود 742 هکتار بافت تاریخی در شهر میطلبد که نگاه ویژهای به این شهر برای جذب هر چه بیشتر گردشگر وجود داشته باشد و این ممکن نیست مگر با اعتبارات اختصاصی و کمکهای دولتی.