همشهری آنلاین- حمیدرضا رسولی:مسجد آقا محمود یکی از قدیمی ترین و مهمترین بناهای کوچه مروی به حساب می آید که با گذشت دهه های طولانی همچنان سرپا مانده و درهای آن به روی نمازگزاران محدوده بازار بزرگ تهران باز است. ورودی مسجد، هشتی بزرگ با آجرکاری خیره‌کننده ای دارد و به شبستان اصلی منتهی می شود.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
آجرکاری مهمترین عنصر به کار رفته در معماری این مسجد است و گنبد شبستان اصلی هم که با آجرکاری تزیین شده جلوه باشکوهی به این بنای تاریخی بخشیده است. مسجد حکیم‌باشی بخشی از شهرتش را مدیون هشتی ورودی و ۳ ایوانی است که در دوره صفوی ساخته شده و به شکل عجیبی آسیبی به آن وارد نشده است.
داریوش شهبازی، تهران پژوه درباره تاریخچه این مسجد می گوید: «مسجد را میرزا احمد حکیم‌باشی اصفهانی از دانشمندان دوره قاجار و در زمان حکومت فتحعلی‌شاه ساخته اما بعدها آقا محمود کرمانشاهی نماز جماعت را در آن اقامه می کند و مسجد بین مردم تهران به مسجد آقا محمود مشهور می شود. مسجد آقا محمود مثل بیشتر مساجدی که در دوره قاجار ساخته شد، مدرسه علمیه هم داشته و یک آب‌انبار هم برای تامین آب شرب مردم در این مسجد بنا کرده بودند. در نقشه برزین که به سال ۱۲۲۰ شمسی و اواخر دوره محمد شاه تعلق دارد نام مسجد حکیم‌باشی به اشتباه مسجد حاکم ثبت شده اما در نقشه کرشیش و نجم‌الدوله نام مسجد حکیم به چشم می خورد که منظور همان حکیم‌باشی است.»
شهبازی معتقد است مسجد حکیم‌باشی یا همان آقا محمود یکی از مهمترین بناهای تهران عصر صفوی به شمار می رود. او در این باره می گوید: «مهمترین ویژگی معماری بنای مسجد، استفاده از آجر و سقف گنبدی و تزیینات کاشی‌کاری است و البته ماذنه‌ای که بین گنبدهای سقف به کار رفته و ستون های چوبی و مقرنس‌کاری آن منحصر به فرد است. همین ویژگی ها باعث شد مسجد حکیم‌باشی در سال ۱۳۶۳ در فهرست آثار ملی به ثبت برسد. روایت غیرموثقی هم مبنی بر اینکه فردی به نام محمود حکیم‌باشی، پزشک و تاجر دوره صفوی این مسجد را ساخته وجود دارد که هیچ سندی برای تایید آن وجود ندارد.»
نظر شما