همین کافی است برای شکست حصر آبادان، حصری که روزهای بسیاری به طول انجامید اما به لطف مقاومت هیچ گاه پای دژخیم عراقی به شهر باز نشدتا در خاطر تاریخ بماند که صفوف نماز جمعه آبادان به امامت مرحوم آیت الله جمی و مقاومت مردم و رزمندگان اسلام هیچ گاه از هم نگسست، حتی زیر آتش توپخانه عراق روی شهر در محاصره آبادان.
این شد که آبادان مظهر مقاومت ماند، باقی ماند در تاریخ تا همگان بدانند جزیره ای بود میان بهمنشیر و اروند و کارون که هیچگاه سقوط نکرد و باقی ماند تا نشان مقاومت از یادها بر سینه بزند. در نوزدهمین روز مهرماه سال 1359 ارتش عراق از اروند عبور کرد و با گسترش2 «سرپل» به دو سمت اهواز و آبادان این شهر به خطر افتاد.
ادامه این پیشروی منجر به سقوط جاده آبادان – ماهشهر در بیست و سومین روز مهرماه شد و به این ترتیب محاصره آبادان تکمیل شد.عراقی ها حتی 18 روز بعد از محاصره آبادان یعنی نهم آبان ماه 1358 نیز عرض بهمنشیر را طی کردند و قصد ورود به شهر را داشتند که در عملیات ذوالفقاری و با رشادت افسانه وار شهید دریاقلی پس زده شدند،پس از آن عملیات های ناموفقی از سوی دو طرف انجام گرفت و سرانجام به فرمان خمینی کبیر و در عملیات ثامن الائمه (ع) حصر آبادان شکست.
به این ترتیب جنگ وارد مرحله جدیدی شد و عملیات های پیروزمندانه یکی پس از دیگری ورق جنگ را برگرداند تا عراق رویای قادسیه را به فراموشی بسپارد.محاصره آبادان در واقع برگ برنده‌ای در دستان ارتش صدام بود تا در موقعیت مناسب بتواند اراده خود را به طرف مقابل تحمیل کند، علاوه بر این آبادان محاصره شده، ابزاری تبلیغاتی و البته قدرتمند در دست صدام بود که قدرت چانه زنی او را در مقابل طرف ایرانی بالا می‌برد. به همین دلیل شکست این محاصره بسیار اهمیت داشت.
با فرمان امام خمینی(ره) در چهاردهمین روز آبان ماه 1359 برای شکستن حصر آبادان، سپاه پس از دو ماه شناسایی و کسب اطلاعات منطقه طرح عملیاتی خود را در بهمن‌ماه 1359 به شورای عالی دفاع ارائه کرد و به تصویب رساند، اما با کارشکنی بنی صدر اجرای آن به تعویق افتاد، با عزل بنی صدر یک بار دیگر شناسایی صورت گرفت و بر‌اساس اطلاعات دشمن طراحی‌هایی انجام شد و طرح جدیدی روی میز مسئولان قرار گرفت و سرانجام عملیات ثامن‌الائمه به تصویب رسید.
اهداف عملیات طبق تعریف سپاه برطرف کردن خطر تصرف آبادان، بی‌اثر کردن طرح رژیم عراق برای بهره‌برداری سیاسی از محاصره آبادان، آزادسازی شرق رود کارون، آزادسازی نیروهای خودی از خطوط پدافندی پراکنده و گسترده کردن و اتکا به مانع طبیعی مناسب(کارون) به عنوان خط پدافندی و بهره‌برداری از نیروهای مستقر در خطوط پدافندی شرق کارون برای نبردهای بعدی بود.
درواقع ثامن‌الائمه(ع) اولین و کوچکترین عملیات از سری عملیات آزادسازی سرزمین‌های جنوبی جنگ بود، منطقه عملیاتی با وسعتی بالغ بر 130 کیلومتر مربع از شمال به روستای محمدیه و از جنوب به شهر آبادان و از جهت دیگر از شرق به جاده آبادان - ماهشهر و از غرب به رودخانه کارون محدود می‌شد.
ضمن اینکه منطقه تحت اشغال دشمن 10 تا 11 کیلومتر عمق و حدود 13 کیلومتر در امتداد رود کارون و 5 / 1 کیلومتر در جنوب جاده آبادان – ماهشهری عرض داشت. منطقه عملیاتی ثامن‌الائمه دشت همواری است که حوزه دید را بسیار وسیع می‌کند.
همین موضوع تحرکات نظامی را در این منطقه بسیار دشوار می‌کند و حتی در شب‌های نیمه مهتابی نیز این کار را غیر ممکن می‌نماید، همین مسئله عملیات را به تاریک‌ترین شب‌ها موکول کرد که امکان استفاده دشمن از تجهیزات سنگین را کاهش دهد.
کارون پشت سر دشمن بود و تنها اتصال خط عراق به عقبه از طریق دو پل نظامی قصبه و حفار محسوب می‌شد و قطع آن شریان حیاتی ارتش عراق در منطقه را کور می‌کرد و این موضوع باعث شد فتح این دو پل در اولویت‌های عملیاتی نیروهای ایرانی قرار گیرد.
اهمیت این اهداف حتی نیروهای خودی را به فکر طرح رودخانه آتش نیز انداخته بود و در برنامه‌های آنها طراحی آتش زدن کارون مملو از نفت نیز قرار داشت که البته تصوب و اجرایی نشد. برنامه درگیر کردن دشمن در سه جبهه دارخوین، آبادان و ماهشهر نیز به همراه تک احاطه‌ای و دورزدن دشمن در دستور کار نیروهای سپاه اسلام قرار داشت.
در این طراحی دو جبهه دارخوین و فیاضیه به عنوان دو جبهه اصلی و جاده ماهشهر – آبادان و منطقه ذوالفقاری(ایستگاه 7 و ایستگاه 12)به عنوان جبهه‌های فرعی در نظر گرفته شده بودند.
در جبهه دارخوین نیروها از دو محور محمدیه و نهر شادگان با تک احاطه‌ای به دشمن حمله کرده و پس از الحاق در جنوب محور پل قصبه را به‌عنوان هدف قرار داده بودند. نیروهای جبهه جنوب یا همان فیاضیه نیز از محورهای ساحل کارون، جاده اهواز و محور بین جاده و رودخانه با پیشروی به سمت شمال پل حفار را در مقابل خود داشتند و سپس الحاق محورهای جنوب و شمال صورت می‌گرفت.
جبهه ذوالفقاری پوشش جناح راست فیاضیه و انهدام خطوط دشمن در اطراف جاده اهواز و پیشروی به سمت شمال را برعهده داشت و جبهه ماهشهر نیز با حمله به جاده ماهشهر – آبادان تمرکز نیروهای دشمن را بهم می‌زد. اجرای کامل مانور عملیات نیروهای خط عراق را از نیروهای عقبه به کلی جدا می‌کرد و این محاصره مرگبار را برای این ارتش تا دندان مسلح پدید می‌آورد. سر انجام با رمز «نصرمن الله و فتح قریب» عملیات ثامن الائمه(ع) در ساعت یک بامداد پنجمین روز مهرماه سال 1360 آغاز شد.
همشهری جمعه
