به گزارش همشهری‌آنلاین نویسنده که خود دکتری برنامه‌ریزی توسعه/ آموزش عالی را دارد در این کتاب سعی کرده ضمن بررسی تاریخی آموزش عالی، تحولات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی موثر برآن را نیز مورد کند وکاو قرار دهد.
کتاب در هشت فصل تدوین شده است و فرض پایه نویسنده در این بررسی آن است که تحول نهادهای نوپدید آموزشی و علمی و‌آکادمیک در جوامع، با سایر تحولات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ، پابه‌پای هم اتقاق می‌افتاد و به پیش می‌رفت. بر چنین بنیادی نویسنده مراحل پیدایی و برآمدن و نشیب و فراز نهادهای مدرن عملی و به طور خاص آموزش عالی و دانشگاه در ایران را با نگاهی به تحولات دیگر مورد واکاوی قرار داده است.
در فصل نخست مروری کلی بر برخی پیشینه‌های تاریخی تحول نهادها و تکاپوهای علمی صورت گرفته است و در فصل دوم خواننده مباحثی چون تکاپوهای علمی در حوزه تمدنی ایران و اسلام و تحولات فکری و علمی در غرب را پی خواهد گرفت.
فصل سوم کتاب به عصر صفوی اختصاص دارد و مولف ضمن ارائه گزارشی از دوره تکوین دانشگاه در جهان به پس‌افتادگی ایران از دنیا اشاره می‌کند و علل این تعویق و پس افتادگی را در ساخت‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دوره صفویه مورد کاوش قرار می‌دهد.
فصل چهارم به ابتدای دوره قاجار تا قبل از مشروطه اختصاص دارد و خواننده با فعالیت‌های عباس میرزا، قائم مقام فراهانی و امیر کبیر و مشیرالدوله آ‌شنا می شود وهمزمان الگوهای غربی دانشگاهی را مرور خواهد کرد.
فصل پنجم به عصر مشروطه اختصاص دارد. در این فصل صعوبت تاسیس نهاد علم و آموزش مدرن در ایران و قانون معارف و ظرفیت‌های‌آن مورد بررسی قرار می‌گیرد.
فصل ششم کتاب به تحولات دانشگاه در دوره پهلوی اول اختصاص دارد. در این فصل که عنوان تاسیس دانشگاه در درون دولت را بر خود دارد،«تحولات و کارکردهای نهاد دولت در زمینه علم و آموزش مدرن و دانشگاه»،«تمهید،تکوین وتاسیس دانشگاه در ایران»،«تحولات نظام آموزش عالی در بعد از تاسیس دانشگاه تهران» و ارزیابی دوره تاسیس آمده است.
فصول هفتم و هشتم کتاب که حجم عمده کار مولف و ناشر را به خود اختصاص داده، تحولات دانشگاه در دوره پهلوی دوم و دوره انقلاب اسلامی را در بر می‌گیرد.
مولف در این دو بخش سعی کرده هیچ بحثی را فروگذار نکند و به همین دلیل در کنار هر بحث استنادات آن به دقیق‌ترین شیوه آمده است. ارائه جدول‌های مختلف و استناد به برخی مکاتبات و صورت جلسات نشست‌های نه چندان عمومی از کوشش جدی و محققانه مولف در به سامان رساندن این کتاب خبر می‌دهد.
برای نمونه وی در فصل هفتم که به دانشگاه و تحولات آن در دوره پهلوی اول اختصاص دارد ضمن اشاره به جریان‌های سیاسی با گرایش‌های مختلف سعی کرده است به تفضیل و البته با رعایت اختصار تک تک این جریانات را معرفی و سهم آنها را در دانشگاه و تاثیر هرکدامشان را بررسی وگزارش کند.
در فصل هشتم هم علاوه بر وقایع انقلاب فرهنگی و تحولات دانشگاه در این دوره به تحولات آموزش عالی تا سال‌های میانی دهه هفتاد( سال 1376) پرداخته شده است.
نگاهی به منابع فارسی و انگلیسی پایان کتاب از کوشش همه‌جانبه مولف برای تدوین این اثر خبر می‌دهد.
ارائه نمایه‌ای در پایان کتاب و البته مقدمه نسبتا مفصل و خواندنی محمدرضا ناجیان،مدیر دانشورز و علاقه‌مند به پی‌گیری تحولات تاریخ معاصر، که خود دورانی در دانشگاه بوده است،از جمله ویژگی‌های دیگر این کتاب به شمار می‌رود که به قطع ویقین در آینده درباره آن بیشتر نوشته خواهد شد.
سرگذشت و سوانح دانشگاه در ایران:مولف؛ دکتر مقصود فراستخواه/ناشر: انتشارات رسا؛چاپ اول 1388 قطع وزیری، جلد شومیز، قیمت:12500 تومان،792 صفحه
