وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در زادگاه خود به پایان رساند و فارغ التحصیل هنرستان صنعتی شد.
اخوان از سال ۱۳۲۳ به سرودن شعر پرداخت و بر اثر تشویق و راهنمایی‌های استاد مدرسه‌اش اشتیاق بیشتری به شعر پیدا کرد و متخلص به م - امید بود.
امید تا ۲۰ سالگی در زادگاه خود به سر برد و در سال ۱۳۲۳ به تهران آمد و به شغل آموزگاری پرداخت.
اخوان چند ماهی نیز به دلیل فعالیت سیاسی علیه دستگاه حکومت پهلوی به زندان افتاد.
او در دوران حیات خود، فعالیت گسترده‌ای با مطبوعات، رادیو و تلویزیون داشت و در سال‌های آخر عمر به عنوان استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌های تهران، تربیت معلم و ملی( شهید بهشتی) به تدریس اشتغال داشت.
اخوان در سال ۱۳۳۰ شمسی اولین مجموعه شعرش را با نام ارغنون چاپ و منتشر کرد.
وی مجموعه زمستان را در سال ۱۳۳۵ چاپ و منتشر کرد، چاپ این مجموعه آغاز حرکت جدیدی در عرصه فرهنگ و هنر آن روزگار بود.
اخوان در سال ۱۳۳۸ که با ابراهیم گلستان همکاری می‌کرد، مجموعه شعر آخر شاهنامه را به هزینه خود و با کمک ابراهیم گلستان منتشر کرد.
اخوان ثالث در سرودن شعر به سبک کلاسیک و نو، طبع آزمایی کرد و آثاری چند از خود به جا گذاشت و سرانجام در سال ۱۳۶۹ در تهران بدرود حیات گفت.
- برخی از آثار مهدی اخوان ثالث:
- ارغنون
- زمستان
- آخر شاهنامه
- از این اوستا
- شکار
- بهترین امید
- درخت پیر و جنگل
