شما برخی از سفرهای ما را به خارج از کشور رصد کنید، مشاهده میکنید که قائمه توافقات ما با کشورها یا زمینهسازی برای همکاریهای اقتصادی است یا توافق مشخص در یک موضوع مشخص اقتصادی است.
وزارت امور خارجه مسئولیت کمیسیون مشترک اقتصادی بیش از 17 کشور را برعهده دارد و بنابراین ما رویکرد دیپلماسی فعال اقتصادی را در این دوره بیش از گذشته خواهیم داشت که در 4 سال گذشته این رویکرد ما را تقریبا آبدیده کرد.»
این سخنان منوچهر متکی وزیر امور خارجه است که به خبرگزاری مهر گفتهاست. اینکه وزارت امور خارجه به اهمیت دیپلماسی اقتصادی رسیده و آن را جدی تلقی میکند و درصدد تقویت آن است، یک پدیده مبارک و قابل تقدیر است.
اما دقت در جملات بعدی وزیر محترم نشان میدهد که نگاه دستگاه دیپلماسی کشور به دیپلماسی اقتصادی، سطحی و سادهانگارانه است. شاید به همین دلیل است که وی با اشاره خوب به مسئولیت وزارت خارجه در مدیریت 17 کمیسیون مشترک اقتصادی با کشورهای دیگر، بهطور ضمنی از دیپلماسی اقتصادی در 4سال گذشته دفاع میکند.
بهدنبال پاسخ به این سؤالها که چرا ایران در زمره کشورهای در حال توسعه گروه 20 نیست، چرا جایگاه ایران در گزارشهای رتبهبندی شاخصهای اقتصادی کاهش یافته نیستیم اما وزیر محترم امور خارجه باید به این سؤالات پاسخ دهند که در نتیجه عملکرد فعال دیپلماسی اقتصادی چرا هنوز پرونده عضویت ایران در سازمان جهانی تجارت راکد است؟
چرا هر سال سهم ایران از سرمایهگذاریهای خارجی کاهش یافته است؟ چرا در طول سالهای اخیر شاهد امضای یک توافق اقتصادی جدی و مهم نیستیم؟ چرا خط لوله صادرات گاز ایران به هندو پاکستان پس از سالها همچنان در بنبست است؟ چرا ایران در اجلاسهای اجرایی طرح خط لوله گاز به اروپا (نابوکو) بهویژه اجلاس استانبول غایب بودهاست؟
چرا اکو همچنان ضعیف و راکد است؟ چرا ایران هنوز به توافق جامع اقتصادی با کشورهای حوزه خلیجفارس دستنیافته است؟ چرا فعالیتهای اقتصادی ایران در حوزه دریای خزر متوقف است؟ چرا برخی از فعالیتهای اقتصادی ایران در کشورهای خارجی با زیان مواجه است؟
چرا شرکتهای فعال، صاحبنام و باتجربه در طرحهای اقتصادی ایران بهویژه حوزه انرژی غایب هستند و ایران ناچار به واگذاری توسعه منابع اقتصادی خود به شرکتهای دستچندم آسیایی است؟ چرا ایران در کسب کرسی دبیرکلی اوپک ناکام مانده است؟ چرا بخش خصوصی در عرصه رقابتهای منطقهای و جهانی همچنان تنها و مظلوم است و دهها چرای دیگر؟ بنابراین کدام دیپلماسی اقتصادی؟