دره فرحزاد مرز منطقه 5 و 2 شهرداری و 3 کلانتری 163 ولنجک، 140 باغ‌فیض و 134 شهرک قدس است. این محل از سالیان دور تا چیزی حدود یک ماه پیش بزرگ‌ترین مرکز توزیع و مصرف مواد مخدر در شمالغرب تهران بود. مرکزی که طرح‌های نیروی انتظامی برای پاکسازی آن همیشه نتیجه‌ای مقطعی داشت و هیچ‌گاه برای شهروندان رضایتبخش نبود. اما اکنون با همکاری شهرداری و پلیس شرایط اگر چه ایده‌آل نشده اما تا حد زیادی تغییر کرده است. برای اینکه تغییرات ایجاد شده در این دره رود را بهتر ببینیم، بد نیست مروری داشته باشیم بر گذشته آن.
معضلات گذشته
وجود درخت‌های زیاد و پستی و بلندی‌های این دره، همچنین قرار گرفتن آن در آخرین نقطه از محدوده استحفاظی کلانتری‌های شهرک غرب، باغ فیض و ولنجک سبب شده بود تا طی سالیان دراز، موادفروشان به راحتی در این مکان تجمع کنند و معتادان را هم به این محل بکشانند.
این دره برای معتادان نیز نسبتاً محلی مناسب و امن به شمار می‌رفت چون میان انبوه درختان و کنار رودخانه، دور از چشم مردم و پلیس، با کمترین ترسی مواد مخدر را مصرف می‌کردند.بسیاری از موادفروشان مستقر در این دره بصورت گروهی و مسلح به سلاح گرم در این محل جولان می‌دادند و هرازگاهی جسد فردی به دلیل درگیری یا سو مصرف مواد مخدر در حوالی آن کشف می‌شد.
وجود این مرکز آسیب‌های دیگری هم به دنبال داشت. مثلاً برخی معتادان برای تزریق، از سرنگ‌های آلوده رها شده در رودخانه فرحزاد استفاده می‌کردند که می‌توانست عامل انتقال بیماری‌های عفونی و خطرناکی همچون ایدز و هپاتیت شود. همچنین طبق اطلاعاتی که از طریق عوامل انتظامی منطقه در اختیارمان قرار گرفته است؛ بحث اعتیاد و جرایم مرتبط با آن در این دره بزرگ‌ترین عامل تهدید کودکان نیز محسوب می‌شد.
چرا که در بسیاری از مواقع، موادمخدر مقابل چشم کودکان ساکن فرحزاد معامله و استعمال می‌شد. سرهنگ «علی حیدری» جانشین سابق کلانتری 134 شهرک قدس در این باره خاطره‌ای تعریف می‌کند و می‌گوید: «2 سال پیش در طرح پاکسازی این دره طی عملیاتی چند تن از مصرف کنندگان و توزیع کنندگان موادمخدر را دستگیر کردیم.
در این میان متوجه دختر 9 سالهای شدم که در جمع معتادان و موادفروشان بود. در بررسی‌ها علت حضورش را پرسیدم و مطلع شدم این کودک برای تهیه موادمخدر پدر معتادش به این محل آمده است.» وی چنین اقداماتی از سوی والدین معتاد را خشونت علیه کودکان می‌داند و خاطرنشان می‌کند که خرید و فروش و مصرف موادمخدر در مقابل چشم کودکان تهدید بزرگی برای آینده آنان به شمار می‌رود.»
تهدید دیگری که در دره‌رود فرحزاد وجود داشت این بود که انبوه معتادان مستقر در این محل گاهی برای تهیه پول موادشان از منازل و خودروها و مغازه‌های اطراف این دره سرقت می‌کردند یا از افرادی زورگیری. جرم دیگری که در این دره رخ می‌داد، خرید و فروش اموال مسروقه بود. یعنی سارقان پس از سرقت وارد این دره می‌شدند و مال مسروقه را یا با موادمخدر معاوضه می‌کردند و یا با قیمتی بسیار ارزان به افراد دیگر می‌فروختند.
«علی‌اکبر. د» مرد 50 ساله ساکن حاشیه این دره که اموالش بارها طعمه سارقان شده است می‌گوید: «طی 3ـ 4 سال گذشته 2 بار پخش و باند اتومبیلم را سرقت کردند و 4 ماه پیش هم فرزندم در منزل را باز گذاشته بود که جوان معتادی وارد راه پله شد و تمام کفش‌هایمان را داخل کیسه‌ای ریخته بود تا با خود ببرد ولی به طور اتفاقی در منزل را باز کردم و او کیسه را رها کرد و پا به فرار گذاشت.
او را تعقیب کردم اما به دره فرحزاد رفت و میان درختان گم شد. من هم از ترس جانم به تعقیب او ادامه ندادم. چون معلوم نبود آن پایین که محل تجمع معتادان و موادفروشان بود، چه بلایی سرم می‌آمد.»
«علیرضا شجاعی‌پور» جانشین کلانتری 140 باغ فیض نیز با اعلام اینکه در گذشته آمار سرقت‌های خرد در اطراف این دره بسیار زیاد بوده است، خاطرنشان می‌کند که با اجرای طرح بهسازی این دره همچنین استقرار پلیس، سرقت‌های خرد در اطراف این دره به شکل چشمگیری کاهش یافته است چون در گذشته معتادان برای تهیه پول موادمخدر به منازل، مغازه‌ها و خودروهای اطراف فرحزاد دستبرد می‌زدند و با ورود به دره از انظار مخفی می‌شدند اما با بهسازی این دره همچنین حضور مستمر پلیس و نهایتاً خارج شدن مجرمان از این دره امنیت به این محل بازگشته است.
بهسازی و پاکسازی
قاچاقچیان مستقر در دره رود فرحزاد چنان احساس مالکیت این دره را داشتند که از مدتی پیش وقتی عملیات بهسازی دره رود فرحزاد توسط شهرداری منطقه 2 و شهرداری تهران آغاز شد، چندین بار شبانه وارد محل کار پیمانکاران شدند و آنها را تهدید به مرگ کردند. آنها که این دره را محل مناسبی برای خود می‌دانستند، هیچ علاقه‌ای به بهسازی آن نداشتند و تمام توانشان را هم برای ممانعت از ادامه کار شهرداری به کار بستند اما همکاری تنگاتنگ نیروی انتظامی با شهرداری رؤیای آنان را به خوابی آشفته بدل کرد.
فرماندهان نیروی انتظامی در عملیاتی متفاوت با صدها نفر وارد این دره شدند و ده‌ها تن از فروشندگان و مصرف کنندگان موادمخدر را دستگیر کردند. البته با این تفاوت که این طرح مانند گذشته به همین جا ختم نشد و همان طور که سردار رجب‌زاده فرمانده انتظامی تهران بزرگ حین این عملیات وعده داده بود، پلیس هنوز هم به صورت 24 ساعته در این مکان مستقر است تا کار بهسازی این دره به آخر برسد.
پس از آن چند اقدام مهم دیگر هم انجام شد. اینکه معتادین به جای انتقال به زندان به مراکز درمانی شهرداری تهران منتقل شوند. اقدام دیگر اینکه عملیات شهرداری برای بهسازی فاز دیگر این دره با سرعت ادامه یافت. چون مدیران شهری نیز معتقدند اگر این دره تبدیل به محلی زیبا و مناسب برای خانواده‌ها شود و شهروندان در آن تردد کنند، خود به خود بستر وقوع جرم که معمولاً در محل‌های خفا شکل می‌گیرد از بین می‌رود.
با این ایده مناسب هم اکنون بخشی از این دره بهسازی و با استقبال چشمگیر مردم روبرو شده است. به شکلی که شهروندان ساکن این محدوده یا کسانی که از وضعیت گذشته آن باخبر بودند در گفت‌وگو با خبرنگار ما از همکاری شهرداری و نیروی انتظامی برای ایجاد امنیت و چنین فضای مناسبی تقدیر کرده‌اند.
البته ناگفته نماند که طبق اطلاعاتی که به دستمان رسیده هنوز در بخش‌های شمالی این دره که عملیات بهسازی انجام نشده، خرید و فروش و مصرف مواد مخدر انجام می‌شود. همچنین برخی از موادفروشانی که در این طرح پلیسی موفق به فرار شدند یا پس از دستگیری، مدت کوتاهی حبس کشیدند یا جریمه ناچیزی پرداخت کردند و آزاد شده‌اند هم اکنون در شهرک‌ها و پارک‌ها و نقاط خلوت اطراف فرحزاد پاتوق کرده‌اند.
برخی هم کارشان را به صورت تلفنی از سر گرفته‌اند. یعنی مشتریانشان با تلفن همراه آنها تماس می‌گیرند، سفارش میزان و نوع جنس را می‌دهند و آن را در منزل یا محلی دیگر تحویل می‌گیرند،سرهنگ «مصطفی جلیلی» رئیس کلانتری 163 ولنجک با تأیید این اخبار می‌گوید: «برخی از محل‌هایی که موادفروشان پس از پاکسازی و بهسازی دره فرحزاد در آن پاتوق کرده بودند را شناسایی و طی عملیات‌هایی آنها را پاکسازی کرده‌ایم اما شناسایی پاتوق‌های دیگر آنان نیازمند همکاری و اطلاع‌رسانی مردم است.»
وی که همچون بسیاری از کارشناسان دیگر معتقد است جرم جابجا شده ولی از بین نرفته است، خاطرنشان می‌کند: «تا زمانی که تقاضا هست، عرضه هم وجود خواهد داشت. در حال حاضر که موادمخدر در لابراتوارهای زیرزمینی تولید می‌شود، کار مبارزه بسیار دشوار شده و لازم است که دستگاه‌های فرهنگی و آموزشی، قضایی، درمانی و تمامی دستگاه‌های درگیر با موضوع موادمخدر اقدامات جدی‌تری را برای پیشگیری و درمان اتخاذ کنند. در غیر این صورت اقدامات یک جانبه پلیس یا زحمات شهرداری به نتیجه لازم نمی‌رسد.»
هدیه‌ای به شهروندان منطقه
در مراجعه حضوری یکی از شهروندان به منطقه بیان شده که این رود دره هدیه‌ای خدایی است که توسط شهردار منطقه به همه شهروندان اهدا شده و از این بابت کمال رضایت و قدردانی را دارند. آنها در این پیام‌ها از خاص بودن دره و اینکه از تپه‌های خاکی به سرسبزی و طراوت رسیده بسیار خرسندند و از شهردار منطقه خواسته‌اند که این طرح را در سایر محورها ادامه دهند.
یکی از اتفاقات خوشایند این است که پنجره خانه‌های مجاور دره که تا دیروز رویشان گرد و غبار نشسته بود و یک‌بار هم رغبتی برای بازکردنشان نبود امروز گشوده شده و مردم زیبایی‌ها و طراوت دره را از نزدیک لمس می‌کنند. مهم‌تر از همه اینکه اگر تا دیروز محله گل‌افشان برای خیلی‌ها غریبه بود، امروز خیلی از شهروندان مناطق دیگر از آن به خوبی یاد می‌کنند.
امروز دره فرحزاد حال و هوای جاده چالوس را گرفته و فضای دل‌انگیزی را به منطقه بخشیده و این محل به یکی از زیباترین پروژه‌های شهرداری تبدیل شده است. «ناهید فرماند» مشاور و مدیر روابط‌عمومی شهرداری منطقه»
ایجاد یک سایت طبیعی و بی‌نظیر
به عقیده من ایجاد چنین تفرجگاهی در این محدوده، ایده‌ای ناب و نوین بود که علاوه بر پاکسازی و سالم‌سازی محیط دره فرحزاد و تأمین آسایش و آرامش ساکنان محدوده، به ایجاد یک سایت طبیعی بی‌نظیر با چشم‌انداز عالی و جاذبه‌های محیطی کاملاً منحصر به فرد منجر شد.
به عنوان یکی از اعضای خانواده ورزش کشور بابت احداث این مجموعه که امکانات و فضاهای ورزشی خوبی نیز در آن دیده شده، به شهرداری منطقه تبریک می‌گویم و امیدوارم چنین حرکت‌های سبزی همواره تداوم داشته باشد. اینکه فضایی سرد و بایر که حتی گذر از کنار آن برای ساکنان محدوده وحشت‌آور بود، در مدت تنها چند ماه تبدیل به یک مرکز تفریحی ورزشی برای خانواده‌ها شود، حرکتی ستودنی و قابل تقدیر است.
خصوصاً اینکه با توجه به نبود مسیر مناسب برای دوچرخه‌سواری در منطقه ما، این پارک با دارا بودن یک مسیر ویژه دوچرخه‌سواری به نحو بی‌سابقه‌ای پاسخگوی علاقه‌مندان این رشته مفرح ورزشی خواهد بود. علی کفاشیان ـ رئیس فدراسیون فوتبال
انتظار مردم بیشتر شد
دره فرحزاد سرانجام پس از سال‌ها ساماندهی شد و مردم را از مشکلات ناامنی که توسط اراذل و اوباش به وجود آمده بود، رها کرد. تلاش نیروی انتظامی برای تأمین امنیت در این دره را نمی‌توان منکر شد، اما همان‌طور که همه می‌دانیم خرید و فروش مواد مخدر و مصرف مواد و مسلح بودن این افراد مشکلات عدیده‌ای را به وجود آورده بود.
اکنون این محل نه تنها از وجود اشرار پاکسازی شده است که به محلی تفریحی برای منطقه و فرامنطقه‌ای تبدیل شده است و همه اینها مرهون زحمات و پشتکار شهردار محترم منطقه است. این طرح بی‌تردید کار مثبت و ارزشمندی است و حالا با انجام این کار مردم از شهردار کوشای خود مطالبات دیگری دارند.
بخصوص درباره اجرای طرح تفصیلی فرحزاد و رسیدگی به مشکلات محله‌های قدیمی و فرسوده فرحزاد. ساماندهی و جمع‌آوری موادفروشان که به احتمال قوی در اطراف پراکنده شده‌اند، یکی دیگر از مطالبات اهالی فرحزاد است که امیدوارم با توجه شهردار محترم و مسئولان نیروی انتظامی هر چه زودتر شاهد اجرای این طرح‌ها باشیم.
درخواست دیگر اهالی احداث پارکینگ در این محل است تا مراجعه‌کنندگان بتوانند از این محل گردشگری آسوده‌تر استفاده کنند و اهالی ساکن این محدوده نیز از آرامش بیشتری برخوردار شوند. رحیم فرحزادی دبیر شورایاری محله 7 ـ فرحزاد
اتفاقی خوشایند
این کار یک اتفاق خداپسندانه است. نشان می‌دهد که مسئولان شهر به فکر شهروندان هستند. خوشحالم جایی که تا قبل از این همه پدر و مادرها نگران بودند که بچه‌هایشان حتی از آنجا بگذرد، حالا جایی شده که می‌تواند وقت بیکاری جوان نازنین 16،15 ساله این مملکت را پر کند.
جایی که ممکن بود همین بچه‌ها گرفتار آدم‌های ناحقی شوند که همه چیزشان را تباه کند. خیلی خوب شد حالا که معتادان دیگر جایی و پناهی برای خود ندارند، شاید به این فکر بیفتند که خودشان را درمان کنند. حتی اگر شده یک نفر، که آن هم در نظر خدا کار بسیار باارزشی است.
به هر حال از این دست اقدامات باید بیشتر انجام شود تا خیال همه‌مان راحت شود. اما بیایید همین بیماران درگیر اعتیاد را هم فراموش نکنیم. شهرداری با این کارهای ماندگاری که انجام می‌دهد، فکر تأثیرگذاری هم به حال اینها بکند. نباید از حق بگذریم در این چند سال گذشته شهر و منطقه ما شاهد تحولات مهم و تأثیرگذاری بوده که اگر سال‌ها می‌گذشت، کسی توجهی به آن نمی‌کرده. جمشید مشایخی ـ بازیگر و هنرمند پیشکسوت
یادش به خیر
هر وقت از فرحزاد می‌گذرم، ناخودآگاه یاد و خاطرات جوانی برای من زنده می‌شود. آن صفا و صمیمیت و آن شیرینی. با این که خیلی شلوغ شده اما من هنوز در میان آن همهمه دنبال خاطرات خودم می‌گشتم. روزها و شب‌‌هایی که ما از میان کوه‌ها و دره‌های فرحزاد پای پیاده می‌گذشتیم تا به زیارت امامزاده داود¨ع© برسیم.
امروز سالهای زیادی از جوانی‌ام می‌گذرد و با دیدن فضایی ناخوشایند از حضور متکدیان و غیره در این محل نوستالژیک خاطرم مکدر می‌شد. اما ازین پس قطعاً حال بهتری خواهم داشت. چون فضایی به وجود آمد که در یاد و خاطر خیلی از جوان‌ها و نوجوانان منطقه خاطره‌‌انگیز خواهد شد.
من یادم است در محله دوره کودکی‌‌ام در خانی‌آباد جایی بود متشکل از خانه‌های متروکه و نیمه‌کاره که به آن یخچال می‌گفتند، اتفاقاً در آن سال‌ها آنجا هم جایی برای پناه خیلی از معتادان بود اما حالا جایی است که به صورت یک پارک و فضای سبز و قسمتی از ترمینال جنوب به مردم خدمت‌رسانی می‌کند.
این خدمت‌رسانی نکته آشکاری است که در این پروژه به چشم می‌خورد. از این دست اتفاق‌های فرخنده و پاک هر چه بیشتر برای مردم بیشتر باشد کم است، چون ایران زمین پاک ما آن قدر پاک و سپید است که همه‌جا بدرخشد. جعفر ابراهیمی ـ هنرمند و شاعر
قطب تفریحی ورزشی
تبدیل دره فرحزاد از مکانی با آسیب‌های اجتماعی فراوان به تفرجگاهی برای شهروندان آن هم در مدت زمان کوتاه، کار بسیار ارزشمند و ستودنی است. از دره فرحزاد به دلیل فضای مناسب می‌توان برای فعالیت‌های ورزشی مانند پیاده‌روی، دو و ورزش‌های دیگر استفاده کرد. هوای خوب این دره برای تمرین‌های صبحگاهی ورزشکاران بسیار مناسب است.
وجود پارک‌های این‌چنین یکی از نیازهای منطقه ما بود که خوشبختانه با همت شهردار محترم این کار عملی شد. امیدوارم چنین طرح‌هایی در قسمت‌های دیگر منطقه که قابلیت این‌چنینی دارند، تکرار شود هر چند منطقه ما از سالهای بسیار دور به دلیل جاذبه‌های طبیعی فراوان، به عنوان یک قطب تفریحی، ورزشی باارزش در کلانشهر تهران شناخته شده است، اما ایجاد یک پارک در دل دره‌ای عمیق قطعاً در نوع خود بی‌نظیر است و وجود چندین زمین ورزشی در آن مژده خوبی برای علاقه‌مندان رشته‌های مختلف ورزشی به شمار می‌آید.
من به عنوان یکی از ساکنان منطقه ضمن تشکر از شهرداری تهران فکر می‌کنم به زودی شاهد مراجعه جمع کثیری از ساکنان پایتخت به این بوستان زیبا باشیم. در هر صورت امیدوارم این دره زیبا مورد استفاده همه اهالی بخصوص ورزشکاران قرار گیرد. امامی‌فر ـ فوتبالیست
همشهری محله - 2
